Με πλήθος κόσμου από το χώρο του κινηματογράφου και της πολιτικής, όπως αναμενόταν, γεμάτη παλμό, συγκίνηση αλλά και ενίοτε χαοτικές τοποθετήσεις, η χθεσινή (4/4) συνέντευξη τύπου για το μέλλον των κινηματογράφων Άστορ και Ιντεάλ αλλά και της "Ίριδας", είχε πολύ "θόρυβο", αλλά έστω οδήγησε σε ένα αδιαπραγμάτευτο κοινό συμπέρασμα: πώς όλοι θέλουν αυτοί οι χώροι να παραμείνουν σινεμά.
Πολύ συνοπτικά, θυμίζουμε πως στην παρούσα φάση ο e-ΕΦΚΑ έχει καταβάλλει ένσταση στη διαδικασία του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος για την ανακήρυξη των Ιντεάλ-Άστορ ως χώρους διατηρητέους προς τη χρήση τους. Καθεστώς, δηλαδή, που θα εξασφάλιζε την απρόσκοπτη μελλοντική λειτουργία τους. Ενώ παράλληλα, έχει δρομολογηθεί η διάθεση των ακινήτων που στεγάζονται τα σινεμά σε επενδυτές, με το Ιντεάλ να έχει ήδη πουληθεί σε ξενοδοχειακό όμιλο. Διαβάστε το αναλυτικό χρονικό των γεγονότων εδώ. Έτσι, εύλογα τίθεται σε ανοιχτή αμφισβήτηση το μέλλον των δύο κινηματογράφων, γεγονώς που έχει κινητοποιήσει επαγγελματίες σινεφίλ και μη σε δράσεις προς την έμπρακτη στήριξή τους. Αποκορύφωμα, η απόλυτα επιτυχημένη πρωτοβουλία "Τα Σινεμά μας, η Πόλη μας" η οποία γέμισε τόσο τις σκοτεινές αίθουσες όσο και τους δρόμους του κέντρου. Την ίδια στιγμή, συγκεντρώνονται υπογραφές υπέρ των κινηματογράφων σε κάλεσμα που μπορείτε να βρείτε εδώ.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, την ώρα που το Υπουργείο Ενέργειας καθυστερεί να βάλει ένα οριστικό τέλος στην υπόθεση, οι ιδιοκτήτες του Άστορ (Αντρέας και Μπάμπης Κονταράκης) και του Ιντέαλ (Γιώργος και Σπύρος Σπέντζος) καλέσαν δημοσιογράφους και φορείς σε συνέντευξη τύπου στον κινηματογράφο της πλατείας Κοραή ώστε να τεθούν επί τάπητος αναλυτικά τα προβλήματα. Συντονιστής της συνέντευξης τύπου ήταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας "Νύχτες Πρεμιέρας", Λουκάς Κατσίκας.
Το λόγο πήραν, αρχικά, οι κύριοι Μπάμπης και Αντρέας Κονταράκης, οι οποίοι περιέγραψαν ολοκληρωμένα την κατάσταση που έχει επικρατήσει. Ο Μπάμπης Κονταράκης, τόνισε τον αρνητικό ρόλο που έχει διαδραματίσει έως τώρα ο e-ΕΦΚΑ λέγοντας: "εμποδίζει να κηρυχθούν διατηρητέοι ως προς την χρήση τους οι κινηματογράφοι, που είναι ο μόνος τρόπος που εγγυάται την απρόσκοπτη λειτουργία τους, ενώ αποτελεί και ένα καθεστώς προστασίας που δικαιούνται. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι μετά τις φαιδρές αιτιάσεις που περιλάμβανε η ένσταση του ΕΦΚΑ ενάντια στην κήρυξη, το ΥΠΕΝ κωλυσιεργεί να κηρύξει διατηρητέα την χρήση τους, παρόλο που οι κινηματογράφοι εκπληρώνουν όλα τα κριτήρια. Και αναρωτιόμαστε γιατί. Το θέμα αναβλήθηκε ήδη 3 φορές. Δεν εξετάζεται η πρόταση για να μην εγκριθεί". Λίγο μετά πρόσθεσε: "Το ΥΠΕΝ και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού να αναλάβουν τις ευθύνες τους στον πολιτισμό, το δημόσιο συμφέρον, την πόλη, τους κατοίκους της, και να κηρύξουν άμεσα διατηρητέα την χρήση των κινηματογράφων. Βάσει των αιτιολογικών εκθέσεων του ΥΠΕΝ δικαιούνται αυτό το καθεστώς". Επιπλέον, ο κ. Κονταράκης διέψευσε κατηγορηματικά την παραφιλολογία περί της απαξίωσης των σινεμά από τους θεατές λέγοντας: "Οι κινηματογράφοι δεν είναι μουσεία, ούτε μαυσωλεία, όπως θέλουν κάποιοι να πιστεύουν. Οι κινηματογράφοι όχι μόνο κουβαλούν μεγάλη ιστορία, αλλά εξακολουθούν με συνέπεια να γράφουν ιστορία στην πόλη και τον πολιτισμό" και στη συνέχεια, "το Ιντεάλ, το Άστορ και η Ίριδα, ο Απόλλων-Αττικόν, το Αβέρωφ και το Έμπασυ, το Άστυ, η Όπερα, η Έλλη, η Ααβόρα, ήταν, είναι και θα είναι τα οχυρά της πόλης μας".
Τη σκυτάλη πήρε ο Αντρέας Κονταράκης, ο οποίος στάθηκε στο γεγονός πως οι αρμόδιοι φορείς υπήρξαν κάθε άλλο παρά βοηθητικοί στην όλη υπόθεση, ενώ υπογράμμισε την τάση ερημοποίησης του κέντρου της Αθήνας. "Ούτε ο ΕΦΚΑ, ούτε το Υπουργείο Πολιτισμού, άνοιξαν τις πόρτες τους, για να μας εξηγήσουν ή να μας βοηθήσουν. Ακολούθησαν την τακτική της παραπληροφόρησης και του καθησυχασμού. Αποφάσισα να δημοσιοποιήσω το πρόβλημα, σε φορείς, σε δημοτικές παρατάξεις, στα κόμματα της Βουλής και φυσικά σε όλη την κινηματογραφική κοινότητα. Η συμπαράσταση ήταν καθολική.
H ερημοποίηση του κέντρου της Αθήνας, αυξάνεται σε ρυθμούς, με πολλούς τρόπους και ένας από αυτούς είναι η ευθεία επίθεση σε κάθε μορφή πολιτισμού, όπως οι κινηματογράφοι που θέλουν να κλείσουν. Φοβάμαι, ότι στην αρχή της Σταδίου, σε λίγο, θα μπουν διόδια, για να περνούν μόνο αυτά τα διώροφα κόκκινα τουριστικά πούλμαν. Καλώ για μια ακόμα φορά, την κα Υπουργό Πολιτισμού, να χαρακτηρίσει διατηρητέα την χρήση όλων των κινηματογράφων της Αθήνας. Κινηματογράφοι, που όπως όλοι είδατε προχθές την Κυριακή, υποστήριξαν πάνω από 5.000 Αθηναίοι με την παρουσία τους, στην πλειονότητά τους, οι νέοι μας, και πάνω από 10.000 πολίτες με την υπογραφή τους".
Έπειτα, το μικρόφωνο πήρε συγκινημένος ο Γιώργος Σπέντζος, καθώς το Ιντεάλ στέκεται στη θέση του για σχεδόν 102 χρόνια, ο οποίος επισήμανε το παράλογο της μη διατήρησης του κινηματογράφου: "Προχθές που ανοίξαμε τα σινεμά μας στον κόσμο ήταν μια μεγαλειώδης νύχτα, όμως ούτε ένα συστημικό κανάλι δεν ήρθε να καλύψει το γεγονός. Στήθηκαν ουρές, άνθρωποι που περίμεναν να υπογράψουν για τη διάσωση του Ιντεάλ, ευλαβικά, σαν να μπαίνουν σε εκκλησία. Δεν είμαστε ένα μαγαζάκι που το παίρνεις και το μεταφέρεις απέναντι. Περιστοιχιζόμαστε από διατηρητέα κτίρια, κι όμως το σινεμά μας δεν έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο. Έπρεπε να περάσουν 30 μέρες και να χάσουμε τόσο χρόνο μέχρι να μας πει τελικά το ΥΠΠΟΑ πως δεν είναι αρμόδιο, αλλά αρμόδιο είναι το ΥΠΕΝ". Στη συνέχεια, ο κ. Σπέντζος έκλεισε την τοποθέτησή του αφοπλιστικά πλην ξεκάθαρα: "Δε μας ενδιαφέρει αν θα λειτουργούμε εμείς το σινεμά, ας το πάρει άλλος, όποιος κρίνει ο επενδυτής. Το μόνο που θέλουμε είναι να διασωθεί το Ιντεάλ".
Από τη μεριά του, ο Σπύρος Σπέντζος φώτισε μία ακόμα πτυχή: "Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως οι κινηματογράφοι αυτοί παίζουν ένα είδος ταινιών που δεν έχουν ανταπόκριση πουθενά αλλού. Ταινίες σινεφίλ, μεγάλων δημιουργών, ταινίες φεστιβαλικές που οι Αθηναίοι έρχονται στο κέντρο να δουν. Οι κινηματογράφοι είχαν πάντα τα πάνω τους και τα κάτω τους. Ηταν η τηλεόραση, η ιδιωτική τηλεόραση, το βίντεο, η πειρατεία. Τώρα είναι οι πλατφόρμες. Ο κόσμος όμως επανέρχεται πάντα στην αίθουσα. Αρα δεν έχει νόημα να δώσουμε μια σφαλιάρα στο σινεμά και να το αποτελειώσουμε. Δεν είναι δυνατόν να απομείνουν 3 κινηματογράφοι στο κέντρο της Αθήνας".
Παρών στη συνέντευξη τύπου ήταν και ο Δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης, ο οποίος επίσης στάθηκε υπέρ της συνέχειας των κινηματογράφων. "Ναι, θέλουμε την οικονομική ανάπτυξη. Θέλουμε τις επενδύσεις, θέλουμε τους επισκέπτες. Δε θέλουμε, όμως, η Αθήνα να χάσει την ψυχή της. Δε θέλουμε να μετατραπούμε σε μία αρχαιοελληνική Disneyland. Το αντίθετο. Η δύναμή μας είναι η αυθεντικότητά μας και οι μικτές χρήσεις. Δεν ανταγωνιζόμαστε το Ντουμπάι, ούτε θέλουμε μία πόλη απονευρωμένη και ερημοποιημένη. Θέλουμε μια πόλη φτιαγμένη για τον μόνιμο κάτοικο και για αυτό βρισκόμαστε σήμερα εδώ".
Διαβάστε Επίσης
Θυμίζουμε πως το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων έχει στηρίξει εξαρχής ομόφωνα μέσω ψηφίσματος τα σινεμά. Ωστόσο, όσο ενθαρρυντικά ακούγονται τα παραπάνω, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε πώς οδηγηθήκαμε στη συνθήκη να χρειάζεται καθολική κινητοποιήση απλώς για την προστασία της λειτουργίας δύο κινηματογράφων. Το χέρι της αγοράς μπορεί να είναι αόρατο, εκμεταλλεύεται ωστόσο τις ευνοϊκές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί για εκείνο. Η ραγδαία ερημοποίηση, λέξη που ακούστηκε πολλάκις στη συνέντευξη τύπου, όσο και η τουριστικοποίηση που βιώνει η Αθήνα τα τελευταία χρόνια, δεν είναι φαινόμενα που προέκυψαν ξαφνικά με αφορμή την υπαρξιακή απειλή αυτών των αιθουσών. Κι αναρωτιόμαστε ποια θα ήταν η τύχη τους εάν δεν υπήρχε η μαζική αντίδραση των τελευταίων εβδομάδων.
Επί τη ευκαιρία, να αναφέρουμε πως στο Άστορ βρέθηκε μια σειρά από πολιτικούς, μεταξύ άλλων οι: Σία Αναγνωστοπούλου (Τομεάρχης Πολιτισμού Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΣΥΡΙΖΑ), Νάσος Ηλιόπουλος (υπεύθυνος στρατηγικής επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος βουλευτής Α΄ Αθήνας), Γρηγόρης Βαφειάδης (αναπληρωτής γραμματέας Τομέα Πολιτισμού ΠΑΣΟΚ, αρχαιολόγος στο ΥΠΠΟΑ, μέλος ΔΣ Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων), Ελένη Μηλιαρονικολάκη (μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού του κόμματος) και Κλέων Γρηγοριάδης (βουλευτής του ΜΕΡΑ 25). Στο Άστορ δε βρέθηκε κανένα μέλος της Νέας Δημοκρατίας, αλλά ούτε και εκπρόσωποι των e-ΕΦΚΑ ή των Υπουργείων Ενέργειας και Πολιτισμού.
Στη συνέντευξη τύπου, παρότι πρόκειται για μια εξίσου κρίσιμη αν και διαφορετική περίπτωση, δεν παρακάμφθηκε το ζήτημα της "Ίριδας". Το κινηματοθεάτρο στη συμβολή Ιπποκράτους και Ακαδημίας όπου δρα ο Πολιτιστικός Όμιλος Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών (ΠΟΦΠΑ), απειλείται αφενός λόγω της κατάργησης των φοιητικών λεσχών και αφετέρου καθώς κανείς δεν εγγυάται πως η "Ίριδα" θα συνεχίσει να είναι κοιτίδα πολιτισμού όπως τις τελευταίες πολλές δεκαετίες. Εκπρόσωποι του ΠΟΦΠΑ πήραν το λόγο σκιαγραφώντας τις περιπλοκότητες της δικής τους συνθήκης και κάνοντας την ακόλουθη έκκληση: "Η Ίριδα είναι μια πανέμορφη αίθουσα που γοητεύει όποιον και όποια την επισκέπτεται για πρώτη φορά, που έχει φιλοξενήσει τις φωτογραφίες και τα γυρίσματα μας, τις φιλίες μας. Είναι ένα σημείο αναφοράς των φοιτητικών μας χρόνων στην καρδιά της πόλης και μια από τις λίγες φορές που το Ε.Κ.Π.Α στέγασε τις δραστηριότητες μας σε ένα ζωντανό μνημείο.
Ο Κινηματογραφικός Τομέας, με τη σταθερή του παρουσία όλα αυτά τα χρόνια, έχει συμβάλει στην δημιουργία μιας πολυπληθούς σινεφίλ κοινότητας, που κάνει αισθητή την παρουσία της σε όλα τα κινηματογραφικά γεγονότα της πόλης, σε φεστιβάλ, αφιερώματα και προβολές. Πλήθος επαγγελματιών του χώρου του κινηματογράφου και της τηλεόρασης έκαναν τα πρώτα τους βήματα μέσα από την συμμετοχή τους στις δραστηριότητες του τομέα.
Καλούμε το Ε.Κ.Π.Α να αναλάβει με φροντίδα την συντήρηση της Ίριδας και να δεσμευτεί γραπτώς για τη διατήρηση της αίθουσας ως χώρου πολιτισμού που διαχειρίζεται ο Πολιτιστικός Όμιλος των φοιτητών ώστε να μην καταλήξει άλλος ένας όμορφος χώρος τον οποίο οι φοιτητές παρατηρούν απ' έξω. Αν η αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα και η εξαιρετική θέση της Ίριδας στο κέντρο της πόλης είναι και οι λόγοι που την καθιστούν ακατάλληλη για την φιλοξενία των φοιτητών και κατάλληλη για κάθε άλλου είδους χρήση από το Πανεπιστήμιο, τότε προβληματιζόμαστε για το τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται η διοίκηση του Ε.Κ.Π.Α. την αποστολή της".
Η ανταπόκριση του κόσμου στο κάλεσμα της συνέντευξης τύπου ήταν τέτοια ώστε δεκάδες φορείς μίλησαν σθεναρά για την υπεράσπιση των κινηματογράφων μπροστά από τη μεγάλη οθόνη του Άστορ. Ακόμα και σκηνοθέτες διεθνούς κύρους όπως οι Εμίρ Κουστουρίτσα, Φατίχ Ακίν και Κώστας Γαβράς απέστειλαν μηνύματα συμπαράστασης. Αναπόφευκτη συνέπεια, βέβαια, να χαθεί ενίοτε η ουσία - αλλά αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένους από τους παρόντες: Ζαχαρίας Μαυροειδής (Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου), Γιώργος Φουρτούνης (Ένωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου), Χρήστος Σκυλλάκος (Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου), Αμάντα Λιβανού και Μαρία Δρανδράκη (Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων), Θοδωρής Κουτσαύτης (καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου).
Διαβάστε Επίσης
Κλείνοντας, στεκόμαστε στην τοποθέτηση της σπουδαίας συγγραφέως Ζυράννας Ζατέλη, μια από τις πιο σταθερές και εμβληματικές παρουσίες στις σκοτεινές αίθουσες της Αθήνας, η οποία πήρε στιγμιαία το λόγο για να μιλήσει από την καρδιά της: "Εγώ θα φύγω από την Αθήνα αν φύγουν αυτά τα σινεμά. Παρακαλώ πολύ, όποιοι υπουργοί είναι αρμόδιοι, να θυμηθούν το λεγόμενο 'φιλότιμο' και να σωθούν οι κινηματογράφοι. Εγώ δεν έχω ούτε τηλεόραση, ούτε υπολογιστή, ούτε ίντερνετ, τίποτα. Βγαίνω από το σπίτι γιατί έχω πορεία, να περπατήσω ως το σινεμά, να δω κάτι μόνη ή με φίλους και να πλουτίσω. Γιατί μετά από μια καλή ταινία βλέπουμε αλλιώς τη ζωή".
Ακολουθούν αναλυτικά ορισμένες από τις παρεμβάσεις που ακούστηκαν.
Εισήγηση του Δημάρχου Κώστα Μπακογιάννη:
"Ο κ. Μπακογιάννης, ανέφερε: 'Είμαστε όλοι εδώ γιατί θέλουμε να ενώσουμε τις φωνές μας με τις δικές σας και να υπογραμμίσουμε την ανάγκη να κηρυχθούν διατηρητέοι -κατά τη χρήση- οι δύο αυτοί ιστορικοί κινηματογράφοι. Θέλω να θυμίσω ότι κάτι αντίστοιχο είχε γίνει το 1997 για τους 47 θερινούς κινηματογράφους. Επομένως, υπάρχει προηγούμενο και μάλιστα υπάρχει διαπαραταξιακή συναίνεση σε αυτό', σημείωσε.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων, τόνισε ότι η συζήτηση που γίνεται, υπερβαίνει το ζήτημα που έχει προκύψει γύρω από τους δύο παλαιότερους αθηναϊκούς κινηματογράφους.
Θέτοντας το ευρύτερο πλαίσιο της συζήτησης, ανέφερε πως αυτή έχει να κάνει με το DNA, την ταυτότητα και τη φυσιογνωμία της Αθήνας. Διατύπωσε -εκ νέου- την ξεκάθαρη θέση του ότι η πόλη 'ανήκει' στον μόνιμο κάτοικο και ότι όλη η προσπάθεια για την οικονομική ανάπτυξη πρέπει να συνδέεται με τη δική του ζωή.
'Ναι, θέλουμε την οικονομική ανάπτυξη. Θέλουμε τις επενδύσεις, θέλουμε τους επισκέπτες. Δε θέλουμε, όμως, η Αθήνα να χάσει την ψυχή της. Δε θέλουμε να μετατραπούμε σε μία αρχαιοελληνική Disneyland. Το αντίθετο. Η δύναμή μας είναι η αυθεντικότητά μας και οι μικτές χρήσεις. Δεν ανταγωνιζόμαστε το Ντουμπάι, ούτε θέλουμε μία πόλη απονευρωμένη και ερημοποιημένη. Θέλουμε μια πόλη φτιαγμένη για τον μόνιμο κάτοικο και για αυτό βρισκόμαστε σήμερα εδώ'.
