©TS Production, Longride
Με την απονομή των φετινών βραβείων έπεσε η αυλαία στο 73ο Φεστιβάλ Βερολίνου, σε μια τελετή η οποία επιφύλασσε ουκ ολίγες εκπλήξεις, με χαρακτηριστικότερη τη μεγάλη ανατροπή που έφερε τη Χρυσή Άρκτο στο γαλλικό ντοκιμαντέρ "Sur l’Adamant" του Νικολά Φιλιμπέρ.
Η Μπερλινάλε, "ακολουθώντας" το παράδειγμα του φεστιβάλ Βενετίας ("All the Beauty and the Bloodshed", Λόρα Πόιτρας), απένειμε τη σημαντικότερη δάφνη της σε μια ταινία τεκμηρίωσης. Εν προκειμένω, το "Sur l’Adamant" απεικονίζει την καθημερινότητα ενός κέντρου περίθαλψης ενηλίκων με ψυχολογικές διαταραχές, όπου τους προσφέρεται η ευκαιρία να περάσουν τη μέρα τους, να ψυχαγωγηθούν και να απαλύνουν τη μοναξιά τους. Ο Φιλιμπέρ υιοθετεί το ύφος του σινεμά παρατήρησης, έτσι ως επί το πλείστον δίνεται η αίσθηση πως ο σκηνοθέτης καταγράφει αμερόληπτα όσα τυχαίνει να συμβαίνουν γύρω του. Ωστόσο, πολύ σύντομα οξύνεται η αίσθηση πως ο πολύπειρος Γάλλος εκβιάζει τα υποκείμενά του, ώστε να εκμαιεύσει κινηματογραφική συγκίνηση και επιπλέον αφηγηματικό ενδιαφέρον.
Διότι αφενός λείπει από την αφηγηματική προσέγγιση του φιλμ η κριτική στάση απέναντι στις υφές μιας ψυχικής νόσου, αντιμετωπίζοντας τον κάθε ένα χαρακτήρα σα γενικώς "τρελό", ενώ υπάρχουν σαφείς και σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ τους (από νευροδιαφορετικά άτομα έως ανθρώπους που μάχονται με ψυχώσεις). Αφετέρου, ο Φιλιμπέρ επιχειρεί να συγκινήσει όχι μέσα από την εντρύφηση στα υποκείμενά του, αλλά "πουλώντας" τον πόνο που έχουν βιώσει. Η ορατότητα που τους προσφέρει μέσω του κινηματογράφου δεν τα χειραφετεί, αλλά τα εξωτικοποιεί, έτσι στο φινάλε παραμένουν οι αξιοπερίεργοι ψυχασθενείς που γνωρίσαμε εξαρχής, οι οποίοι περνούν το χρόνο τους ζωγραφίζοντας και πίνοντας καφέ.
Φυσικά, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η Χρυσή Άρκτος απονέμεται σε μια ταινία, με στοιχεία ντοκιμαντέρ μάλιστα, η οποία θίγει από προνομιούχα θέση πολύπλοκες θεματικές με αμφιλεγόμενη ευαισθησία. Σχετικά πρόσφατο παράδειγμα, το "Μη με Αγγίζεις" (2018) της Ρουμάνας Αντίνα Πιντιλίε. Ωστόσο, κατά την παραλαβή του βραβείου του, ακόμα και ο Φιλιμπέρ σάστισε με την απόφαση της κριτικής επιτροπής, λέγοντας χαρακτηριστικά και αυτοσαρκαστικά: "Είστε τρελοί;!". Επί τη ευκαιρία, θυμίζουμε πως πρόεδρος της φετινής επιτροπής ήταν η διάσημη ηθοποιός Κρίστεν Στιούαρτ, έχοντας ως μέλη τους Γκολσιφτέ Φαραχανί, Βαλέσκα Γκρίσεμπαχ, Ράντου Ζούντε, Φρανσίν Μάισλερ, Κάρλα Σιμόν και Τζόνι Το. Σύμφωνα με τη Στιούαρτ, επέλεξαν το "Sur l’Adamant" για τον τρόπο που "διατύπωσε ερωτήματα σε μεγάλο βάθος", υπογραμμίζοντας έπειτα πως άφησε ένα έντονο στίγμα σε όλη την επιτροπή. Oh well…
Κάπως έτσι έμειναν έξω ταινίες που έτυχαν καθολικής απήχησης, όπως το σπαρακτικό "Past Lives" (Σελίν Στρονγκ) και το μεξικανικό "Tótem" (Λίλα Αβιλές), τα οποία φεύγουν αδίκως χωρίς κανένα βραβείο από τη γερμανική πρωτεύουσα. Αντίθετα, ο μόνιμος κάτοικος των τελετών απονομής της Μπερλινάλε, Κρίστιαν Πέτζολντ, πρόσθεσε στην τροπαιοθήκη του την Αργυρή Άρκτο – Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής για το "Afire", ενώ ο βετεράνος Φιλίπ Γκαρέλ αναδείχθηκε καλύτερος σκηνοθέτης με το χαρακτηριστικά παλιομοδίτικο "The Plough". Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το γυρισμένο στην Ελλάδα "Music" της Άντζελα Σάνελεκ απέσπασε το βραβείο σεναρίου. Δείτε παρακάτω αναλυτικά όλους τους νικητές.
Τα βραβεία του 73ου Φεστιβάλ Βερολίνου:
Χρυσή Άρκτος
Sur l'Adamant (Νικολά Φιλιμπέρ)
Αργυρή Άρκτος – Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής
Afire (Κρίστιαν Πέτζολντ)
Αργυρή Άρκτος - Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής
Bad Living (Ζοάο Κανίχο)
Σκηνοθεσία
Φιλίπ Γκαρέλ ("The Plough")
Καλύτερος α' ρόλος
Σοφία Οτέρο ("20.000 Thousand Species of Bees")
Καλύτερος β' ρόλος
Τέα Έχρε ("'Till the End of the Night")
Σενάριο
Music (Άντζελα Σάνελεκ)
Βραβείο Καλλιτεχνικού Επιτεύγματος
Στην Ελέν Λουβάρ για τη διεύθυνση φωτογραφίας του "Disco Boy"
Διαβάστε όλα τα νεότερα και τις ανταποκρίσεις για το 73ο Φεστιβάλ Βερολίνου εδώ.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη συνδρομή της στην πραγματοποίηση του ταξιδιού.
