Σε μια κρίσιμη συγκυρία για το μέλλον των σκοτεινών αιθουσών, ξεκινάμε στο "α" ένα εκτεταμένο ρεπορτάζ στο πλαίσιο του οποίου συνομιλούμε με τους ανθρώπους της αγοράς, αναζητώντας χειροπιαστές λύσεις που θα διασφαλίζουν την ύπαρξη του κινηματογράφου στην Ελλάδα.
Στη σειρά των άρθρων που θα δημοσιεύονται τις επόμενες εβδομάδες και έχει ήδη ξεκινήσει, συνεχίζουμε με την εταιρία διανομής Feelgood Entertainment και τη διευθύνουσα σύμβουλο Ειρήνη Σουγανίδου η οποία απαντά στις ερωτήσεις του "α". Το συνολικό σκεπτικό του ρεπορτάζ μπορείτε να το βρείτε εδώ, ενώ όλες οι απαντήσεις των συμμετεχόντων θα βρίσκονται εδώ. Ο λόγος στην κυρία Σουγανίδου.
Ποια ήταν η πιο έντονη αλλαγή που παρατηρήσατε στην αγορά πριν και μετά το ξέσπασμα της πανδημίας;
Η πανδημία άλλαξε ραγδαία την αγορά του κινηματογράφου και επιτάχυνε διαδικασίες, χωρίς να υπάρξει ο απαιτούμενος χρόνος προετοιμασίας και προσαρμογής σε αυτές. Το κοινό που πάει στον κινηματογράφο έχει αλλάξει και ποσοτικά αλλά και ποιοτικά, με σημαντικότερη αλλαγή την πολύ μειωμένη προσέλευση του κοινού άνω των 35 και την συνακόλουθη εισιτηριακή μείωση των ανεξάρτητων και καλλιτεχνικών ταινιών.
Με δεδομένη την πρόσφατη επιτυχία της Γιορτής του Σινεμά, θα ήταν δόκιμο να μειωθεί η γενική τιμή του εισιτηρίου;
Το εξαιρετικά ενθαρρυντικό νούμερο των 110.000 θεατών σε μία μόνο ημέρα, δείχνει ότι υπάρχει πεδίο δράσης και δυναμική σε προσωρινή "ύπνωση" που με τις κατάλληλες ενέργειες, μπορεί να επαναφέρει γρηγορότερα την προσέλευση του κοινού στα προ της πανδημίας επίπεδα. Η χαμηλότερη τιμή του εισιτηρίου σίγουρα είναι μια από αυτές, αλλά από μόνη της δεν αρκεί αν δεν συνοδευτεί με επενδύσεις στο χώρο της αίθουσας και δημιουργικό marketing που να θυμίσει στον κόσμο τη διαφορά του να καταναλώνεις ταινίες στο home cinema του σπιτιού σου, σε σχέση με την απόλυτη απόλαυση και μυσταγωγία της σκοτεινής αίθουσας.
Την τελευταία διετία έχει σημειωθεί μια αισιόδοξη ανάκαμψη της δημοφιλίας των θερινών κινηματογράφων. Πώς μπορεί να έχει συνέχεια η επιτυχία τους; Επηρεάζεται ο τρόπος διανομής των ταινιών από την απήχηση των open air σινεμα;
Πράγματι τα θερινά σινεμά παρουσιάζουν ανάκαμψη και δείχνουν να μην αντιμετωπίζονται από το κοινό με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζει τις χειμερινές αίθουσες. Αυτό σίγουρα οφείλεται κατά ένα βαθμό στο ότι το θερινό σινεμά είναι "destination point" από μόνο του και το κοινό το έχει ως μια αγαπημένη καλοκαιρινή συνήθεια που δεν ξεχάστηκε με την πανδημία. Η καλύτερη πορεία των θερινών έχει φυσικά επίδραση και στον προγραμματισμό των ταινιών και πολλοί διανομείς, κρατάνε τις ταινίες τους για το καλοκαίρι ευελπιστώντας σε μια καλύτερη πορεία. Η έξοδος στα θερινά, δεν αποτελεί όμως πανάκεια, συνεπώς η "λύση" του θερινού, δεν είναι η -μόνη- απάντηση.
Θα βοηθούσε η δημιουργία ενός κρατικού φορέα, όπως για παράδειγμα η Unifrance, ώστε να υποστηρίζεται διαρκώς η διανομή ελληνικών ταινιών από μια κεντρική πηγή;
Το μοντέλο της Γαλλίας είναι κατά τη γνώμη μου το πλέον ολοκληρωμένο και αποδοτικό και θα έπρεπε να "αντιγραφεί" στο σύνολο του. Φυσικά και θα βοηθούσε η ύπαρξη ενός φορέα που θα στήριζε την ελληνική παραγωγή, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και με συνεχείς δράσεις προώθησης και επικοινωνίας, βασισμένες σε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική σύνδεσης της ελληνικής ταινίας με το κοινό.
Η καθιέρωση αφιερωμάτων ή άλλων ειδών προβολών – event πόσο εφικτό είναι να γίνουν και να προσελκύσουν νέους θεατές;
Η διοργάνωση αφιερωμάτων και διαφόρων ειδών φεστιβάλ έχει αποδειχτεί πως προσελκύει θεατές, γιατί συνδέεται με την εξωστρέφεια και την κοινωνική διάσταση που έχει η θέαση μιας ταινίας στον κινηματογράφο, σε αντίθεση με τη θέασή της στο σπίτι. Θα είχε συνεπώς ενδιαφέρον, ειδικά για καλλιτεχνικές ταινίες, η έξοδος τους να εντάσσεται μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, αλλά για να μπορεί να είναι βιώσιμη και οικονομικά μια τέτοιου τύπου έξοδος ταινίας, απαιτείται και η δέσμευση της αίθουσας για μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής του αφιερώματος, ώστε να είναι εφικτή η απόσβεση της επένδυσης.
Η υπερπροσφορά τίτλων στις μαρκίζες ναι μεν δημιουργεί έναν καλοδεχούμενο πλουραλισμό, ωστόσο κατακερματίζει την προσοχή του κοινού και μειώνει το χρόνο προβολής μιας ταινίας. Είναι θεμιτή η μείωση των ταινιών που έρχονται στην Ελλάδα και πώς αυτό θα μπορούσε να "επιβληθεί" σε μια ελεύθερη αγορά; Σε αυτή την περίπτωση τα θύματα δεν θα ήταν οι μικρές, καλλιτεχνικές ταινίες;
Σίγουρα η πληθώρα των ταινιών που βγαίνουν ανά εβδομάδα, δεν βοηθάει ούτε το κοινό, ούτε τις αίθουσες, ούτε τους διανομείς. Θα πρέπει να υπάρξει ένας εξορθολογισμός και ένας αυτοέλεγχος, ώστε να καταλήγουν στους κινηματογράφους οι ταινίες που πράγματι έχουν κινηματογραφική αξία, επαναφέροντας έτσι και την εμπιστοσύνη του κοινού, στο ότι οι ταινίες που προβάλλονται σε κινηματογράφους είναι όντως αυτές που αξίζουν να σηκωθείς από την βόλεψη του σπιτιού σου και να τις δεις στην μεγάλη οθόνη. Ένας τέτοιος εξορθολογισμός δεν μπορεί να επιβληθεί σε μια ελεύθερη αγορά, αλλά ακριβώς επειδή λειτουργούν οι κανόνες της ελεύθερης αγοράς, η πραγματικότητα έρχεται και δίνει την απάντηση, οπότε στην πράξη, πιστεύω ότι οδηγούμαστε σε μια μείωση της υπερπροσφοράς. Σίγουρα οι μικρές καλλιτεχνικές ταινίες που ήδη έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη επίπτωση στην απόδοση τους, θα είναι εκείνες που θα περιοριστούν σε αριθμό πιο άμεσα.
Πόσο θα βοηθούσε η "είσοδος" του κινηματογράφου ως διδακτέα ύλη στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση; Θα ήταν μια πιθανή λύση οι συχνότερες πρωινές προβολές σε σχολεία για να εξοικειωθούν τα παιδιά με την ατμόσφαιρα της σκοτεινής αίθουσας;
Είναι πολύ σημαντικό να κρατήσουμε τη συνήθεια του κινηματογράφου ζωντανή και να μυήσουμε στη μαγεία της τα νέα παιδιά που έχουν περιορίσει τις οπτικοακουστικές τους απαιτήσεις στις διαστάσεις ενός κινητού. Υπό αυτήν την έννοια, η είσοδος της κινηματογραφικής παιδείας θα ήταν παραπάνω από καλοδεχούμενη, αρκεί να συνδέεται με την αίθουσα και όχι μόνο με το περιεχόμενο. Διότι ένα μάθημα κινηματογράφου συνήθως γίνεται δίνοντας έμφαση στις ταινίες, τους δημιουργούς και στις σημαντικές αξίες που μπορεί να μεταδώσει ένα κινηματογραφικό έργο, χωρίς να δίνεται έμφαση στο πού το βλέπουμε. Συνεπώς το ζητούμενο είναι όλο αυτό να γίνεται όχι μέσω διαδικτυακών πλατφορμών αλλά μέσω του φυσικού χώρου μιας ταινίας που είναι η κινηματογραφική αίθουσα.
Πιστεύετε πως ο χαρακτηρισμός κάποιων κινηματογραφικών αιθουσών ως διατηρητέες θα έλυνε το πρόβλημα επιβίωσής τους; Αν η εκμετάλλευσή τους δεν είναι κερδοφόρα, πώς θα μπορέσουν να παραμείνουν ανοικτοί;
Επειδή πιστεύω ότι ο κινηματογράφος διαχρονικά έχει ξεπεράσει κρίσεις, διαψεύδοντας δυσοίωνες προβλέψεις περί τέλους του (ιδιωτική τηλεόραση, video club κλπ), θεωρώ ότι και τώρα περνάει μια νέα κρίση από την οποία θα βγει ίσως όχι αλώβητος, αλλά σίγουρα ζωντανός. Συνεπώς η "προστασία" κάποιων αιθουσών μέσω χαρακτηρισμού τους ως διατηρητέας χρήσης, θα δώσει τον απαιτούμενο χρόνο να επανέλθει η αγορά κοντά στα προ της πανδημίας επίπεδα και με τις κατάλληλες επενδύσεις να έχουν οι αίθουσες αυτές, την προσέλευση κοινού που απαιτείται ώστε να είναι και κερδοφόρες.
Ποιες είναι, συμπερασματικά, οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν από όλους τους εμπλεκομένους ώστε ο κινηματογράφος να παραμείνει λαϊκή διασκέδαση και υπόθεση της σκοτεινής αίθουσας;
Ο κινηματογράφος είναι ψυχαγωγία και αυτό πρέπει να το θυμίσουμε στους εαυτούς μας πρώτα και στο κοινό στη συνέχεια. Επενδύσεις στις αίθουσες, ανακαινίσεις στους χώρους, είσοδος νέων format που θα ξανατραβήξουν το ενδιαφέρον των θεατών, δημιουργικό marketing και επικοινωνία με το κοινό με νέους τρόπους, είναι ενέργειες απαραίτητες για να ξαναγίνει ο κινηματογράφος "μόδα" και υπόθεση της μεγάλης οθόνης. Μια καμπάνια από το σύνολο του κλάδου (διανομείς, αιθουσάρχες, επαγγελματίες του κινηματογράφου, φορείς κ.λπ.), θα βοηθήσει στο να ξανακάνουμε τον κινηματογράφο μέρος της καθημερινότητας των Ελλήνων θεατών και στο να υπενθυμίσει την απόλυτη απόλαυση που βιώνεις βλέποντας τις ταινίες στο φυσικό τους περιβάλλον.
