Σε μια κρίσιμη συγκυρία για το μέλλον των σκοτεινών αιθουσών, ξεκινάμε στο "α" ένα εκτεταμένο ρεπορτάζ στο πλαίσιο του οποίου συνομιλούμε με τους ανθρώπους της αγοράς, αναζητώντας χειροπιαστές λύσεις που θα διασφαλίζουν την ύπαρξη του κινηματογράφου στην Ελλάδα.
Στη σειρά των άρθρων που θα δημοσιεύονται τις επόμενες εβδομάδες, η αρχή γίνεται από την εταιρία διανομής Tanweer με το γενικό διευθυντή Γιάννη Καλφακάκο να απαντά στις ερωτήσεις του "α". Το συνολικό σκεπτικό του ρεπορτάζ μπορείτε να το βρείτε εδώ, ενώ όλες οι απαντήσεις των συμμετεχόντων θα βρίσκονται εδώ. Ο λόγος στον κύριο Καλφακάκο.
Ποια ήταν η πιο έντονη αλλαγή που παρατηρήσατε στην αγορά πριν και μετά το ξέσπασμα της πανδημίας;
Η κινηματογραφική αγορά άρχισε να αλλάζει πριν τη πανδημία, με την είσοδο των συνδρομητικών ψηφιακών πλατφορμών στον ευρύτερο χώρο. Ο εγκλεισμός στο σπίτι λόγω της πανδημίας προκάλεσε τη γιγάντωση της συνδρομητικής πλατφόρμας παγκοσμίως. Οι συνέπειες αυτής της γιγάντωσης η οποία εν ευθέτω χρόνο άρχισε να υποχωρεί, είχε ως συνέπεια να επηρεαστούν όλα τα μέσα προβολής περιεχομένου. Το DVD εξαφανίστηκε, η τηλεόραση ελεύθερη και καλωδιακή είχε και έχει πτώση και ο κινηματογράφος όπως τον ξέραμε άλλαξε.
Ειδικά για τον κινηματογράφο οι συνέπειες ήταν:
- Μείωση στη χρονική απόσταση από την πρώτη του προβολή στη ψηφιακή πλατφόρμα, από μηδέν ως 45 ημέρες.
- Ελάττωση του ανεξάρτητου διαθέσιμου προϊόντος και σε υψηλές τιμές.
- Ο τρόπος διαφήμισης μια ταινίας ειδικά στα ηλικιακά κοινά 15-25 άλλαξε εντελώς.
Με δεδομένη την πρόσφατη επιτυχία της Γιορτής του Σινεμά, θα ήταν δόκιμο να μειωθεί η γενική τιμή του εισιτηρίου;
Ο κινηματογράφος είναι είδος ψυχαγωγίας και ταυτόχρονα προάγει και τον πολιτισμό. Στη χώρα μας έχει μέσο όρο επισκεψιμότητας λιγότερο από μια φορά το χρόνο και αν και είναι λαϊκή διασκέδαση, η συχνότητα δε πρόκειται να βελτιωθεί λόγω χαμηλότερης τιμής, άλλωστε το δοκιμάσαμε τις σκληρές χρονιές των μνημονίων και το αποτέλεσμα δεν ήταν ικανοποιητικό. Οι κινηματογράφοι έχουν πολλές προσφορές που καλύπτουν τους ευάλωτους οικονομικά θεατές.
Η Γιορτή του Σινεμά πέτυχε όχι μόνο λόγω της τιμής, ήταν η ευκαιρία που περίμενε το κοινό για να αποενοχοποιηθεί μετά την πανδημία και να γεμίσει ξανά κλειστούς κινηματογράφους.
Την τελευταία διετία έχει σημειωθεί μια αισιόδοξη ανάκαμψη της δημοφιλίας των θερινών κινηματογράφων. Πώς μπορεί να έχει συνέχεια η επιτυχία τους; Επηρεάζεται ο τρόπος διανομής των ταινιών από την απήχηση των open air σινεμά;
Ο θερινός κινηματογράφος στη χώρα μας ήταν και θα είναι δημοφιλής, ανέκαθεν οι θερινοί κινηματογράφοι έκαναν ανά σεζόν γύρω στο 1 εκατομμύριο εισιτήρια περίπου, αυτό δεν άλλαξε τα τελευταία δύο χρόνια, αυτό όμως που άλλαξε ήταν οι ταινίες που πρόβαλλαν, κάλυψαν σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό περιεχόμενο που θα ήταν κατεξοχήν για multiplex.
Θα βοηθούσε η δημιουργία ενός κρατικού φορέα, όπως για παράδειγμα η Unifrance, ώστε να υποστηρίζεται διαρκώς η διανομή ελληνικών ταινιών από μια κεντρική πηγή;
Η ελληνική παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών είναι πολύ μικρή σε όγκο για να στηρίξει σε μέγεθος ένα θεσμό τύπου Unifrance. Αυτή τη χρονική στιγμή οι Έλληνες παραγωγοί έχουν ως προτεραιότητα τη δημιουργία τηλεοπτικών σειρών που τους αποφέρουν καλύτερο κέρδος και δεν έχουν ρίσκο. Θεωρώ ότι στα μεγέθη που είμαστε το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου κάνει τη δουλειά του καλά και αν λάμβανε και το έσοδο του 1,5% από τα τηλεοπτικά κανάλια θα την έκανε καλύτερα.
Η καθιέρωση αφιερωμάτων ή άλλων ειδών προβολών – event πόσο εφικτό είναι να γίνουν και να προσελκύσουν νέους θεατές;
Τα αφιερώματα είναι ωραίο να γίνονται για να θυμόμαστε και δουλεύουν, δεν είναι όμως το μέσον που θα προσελκύσει νέους θεατές. Αντίθετα, τα event screenings και ειδικά όσα είναι εναλλακτικού περιεχομένου έχουν αυτό ακριβώς το σκοπό, ακόμα περισσότερο αν η προβολή συνδυάζεται με υψηλά τεχνολογικά μέσα.
Η υπερπροσφορά τίτλων στις μαρκίζες ναι μεν δημιουργεί έναν καλοδεχούμενο πλουραλισμό, ωστόσο κατακερματίζει την προσοχή του κοινού και μειώνει το χρόνο προβολής μιας ταινίας. Είναι θεμιτή η μείωση των ταινιών που έρχονται στην Ελλάδα και πώς αυτό θα μπορούσε να "επιβληθεί" σε μια ελεύθερη αγορά; Σε αυτή την περίπτωση τα θύματα δεν θα ήταν οι μικρές, καλλιτεχνικές ταινίες;
Μετά την ψηφιοποίηση των αιθουσών και την κατάργηση της κόπιας των 35mm παρουσιάστηκε το φαινόμενο που περιγράφετε, καθότι η διανομή μιας ταινίας κοστίζει το 1/10 απ' ότι με κόπια. Το αποτέλεσμα όλοι το ξέρουμε, 24 γραφεία διανομής και περίπου 300 ταινίες ετησίως. Η αγορά μας δεν αντέχει πάνω από 180-200 ταινίες και το ειρωνικό της υπόθεσης είναι ότι η υπερπροσφορά βρίσκεται στις καλλιτεχνικές λεγόμενες ταινίες. Η ελεύθερη αγορά αυτορυθμίζεται και οι διανομείς είναι επιχειρηματίες που αποβλέπουν στο κέρδος. Αν οι αποδόσεις των ταινιών δεν αποφέρουν αρκετά, είναι βέβαιο ότι θα μειώσουν τις αγορές τους.
Πόσο θα βοηθούσε η "είσοδος" του κινηματογράφου ως διδακτέα ύλη στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση; Θα ήταν μια πιθανή λύση οι συχνότερες πρωινές προβολές σε σχολεία για να εξοικειωθούν τα παιδιά με την ατμόσφαιρα της σκοτεινής αίθουσας;
Η χώρα μας επιδιώκει να γίνει πόλος έλξης κινηματογραφικών παραγωγών. Το ταλέντο που υπάρχει είναι άφθονο σε όλους τους τομείς αλλά όχι αρκετό για να καλύψει της ανάγκες. Άρα, το κομμάτι της εκπαίδευσης είναι σημαντικό για να δημιουργήσει τις απαραίτητες βάσεις. Στη τριτοβάθμια εκπαίδευση και στην ενήλικη εξειδίκευση γίνονται βήματα προς αυτή την κατεύθυνση και τα στηρίζει και το Υπουργείο Παιδείας και το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο πρέπει να πω αντιλήφθηκε από την πρώτη στιγμή την ανάγκη και έδρασε. Θεωρώ όμως ότι ο κινηματογράφος ως μέσο πολιτισμού θα έπρεπε να διδάσκεται και στη δευτεροβάθμια, όταν αρχίζει και ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Όσο για τη πρωτοβάθμια εκπαίδευση, θα πρότεινα να αυξηθούν οι προβολές σχολείων σε τουλάχιστον μία προβολή ανά τρίμηνο, με περιεχόμενο που θα εγκρίνει το Υπουργείο Παιδείας και θα έχει ως στόχο τα μικρά παιδιά να αγαπήσουν την έβδομη τέχνη. Είμαι σίγουρος ότι αν αποφασιστούν θεσμικά τα παραπάνω και το πρόβλημα είναι η χρηματοδότηση τους, όλοι οι φορείς θα συνδράμουν για να υλοποιηθεί.
Πιστεύετε πως ο χαρακτηρισμός κάποιων κινηματογραφικών αιθουσών ως διατηρητέες θα έλυνε το πρόβλημα επιβίωσής τους; Αν η εκμετάλλευσή τους δεν είναι κερδοφόρα, πώς θα μπορέσουν να παραμείνουν ανοικτοί;
Δυστυχώς, έχει αποδειχθεί ότι η διατηρητέα χρήση δεν είναι η μόνιμη λύση. Το είδαμε με το Αττικό-Απόλλων που αν και έχει διατηρητέα χρήση ως κινηματογράφος και ως κτήριο, ακόμα οι εμπλεκόμενοι φορείς το κρατούν κλειστό.
Επίσης μερίδιο ευθύνης έχουν και οι επιχειρηματίες του χώρου που δεν ακολούθησαν τις νέες τάσεις και βάλτωσαν. Σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες οι μονές αίθουσες του κέντρου ανθούν, αλλά το πέτυχαν μέσω διαφοροποίησης, τόσο στο τρόπο προβολής όσο και στο περιεχόμενο. Οι αίθουσες του κέντρου πρέπει να είναι μοναδικές και η εμπειρία που θα προσφέρουν στο θεατή ανυπέρβλητη. Δε θα ξεχάσω την εμπειρία να δω τη "Δουνκέρκη" του Κρίστοφερ Νόλαν σε φιλμ 75mm σε κεντρική αίθουσα στη Βαρκελώνη. Η συνολική εμπειρία ήταν απίστευτη, ο χώρος και η προβολή δημιουργούσαν την αίσθηση του μοναδικού.
Ποιες είναι, συμπερασματικά, οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν από όλους τους εμπλεκομένους ώστε ο κινηματογράφος να παραμείνει λαϊκή διασκέδαση και υπόθεση της σκοτεινής αίθουσας;
- Βελτίωση της εμπειρίας στις κινηματογραφικές αίθουσες.
- Διανομή ταινιών που κάνει νόημα να τις δει κανείς στη μεγάλη οθόνη.
- Ενέργειες από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς που να προάγουν την κινηματογραφική εμπειρία.
- Αύξηση της mainstream ελληνικής παραγωγής.
- Ενίσχυση της διαφήμισης των ταινιών.
- Σωστός προγραμματισμός.
Πρέπει όλοι μαζί να κάνουμε το κινηματογράφο must και όχι nice to have.
