Μιλήσαμε με τη σκηνοθέτρια Οντρέ Ντιγουάν η οποία υπογράφει το συγκλονιστικό "Γεγονός", μία ανατριχιαστική ταινία γύρω από την έκτρωση, η οποία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Ανί Ερνό και απέσπασε πέρσι το Χρυσό Λιοντάρι στο φεστιβάλ Βενετίας.
Οφείλω να μοιραστώ μαζί σας πως χρειάστηκα κάποιο χρόνο για να ξεπεράσω τα τελευταία 40’ της ταινίας, ήταν πραγματικά πολύ έντονα.
Σας ευχαριστώ πολύ που το αναφέρετε, γιατί ένα από τα πρώτα πράγματα που ήθελα να επιτύχω με τη συγκεκριμένη ταινία ήταν να φτιάξουμε ένα ταξίδι για το θεατή το οποίο να τον επηρεάσει βαθιά χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το φύλο του.
Κεντρικό κομμάτι της αφήγησής σας είναι η ποινικοποίηση του γυναικείου σώματος από το κράτος. Ήταν αυτό σημαντικό για εσάς να εκφραστεί ανοιχτά στην ταινία;
Καθώς έφτιαχνα την ταινία είχα διαρκώς στο μυαλό μου πως η ιδιωτικότητα και η οικειότητα συνδέονται άρρηκτα με την πολιτική, ιδιαίτερα όταν αναφερόμαστε στο σώμα μιας γυναίκας. Ωστόσο, η μεταξύ τους σχέση ήθελα να προκύψει οργανικά στην αφήγηση. Επιπλέον, δεν ήθελα όλη η προσοχή να πέσει στο ζήτημα της παράνομης άμβλωσης, αλλά συνολικότερα στη αστυνόμευση των γυναικείων ελευθεριών. Για παράδειγμα, στην ταινία θίγονται ευθέως οι περιορισμοί των σεξουαλικών απολαύσεων. Αλλά για να ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση, για να φανεί πώς όλα συνδέονται αδιόρατα, έπρεπε πρώτα να τεθεί ως αφορμή η έκτρωση.
Αν μου επιτρέπετε, θα προσέθετα ως εξίσου καίριο το πώς απεικονίζετε την αλληλεγγύη μεταξύ των γυναικών στην ταινία.
Πράγματι, ήταν κάτι στο οποίο κι η Ερνό επέμενε. Ο νόμος που ίσχυε τότε δεν ήταν αστεία υπόθεση. Ακόμα και εάν σε έπιαναν να βοηθάς κάποια ώστε να κάνει έκτρωση, μπορούσες να καταλήξεις για πολλά χρόνια στη φυλακή. Εάν κιόλας λάβουμε υπόψη πως οι κοπέλες εκείνης της γενιάς ήταν οι πρώτες οι οποίες είχαν τη δυνατότητα να σπουδάσουν, το τίμημα μας σύλληψης γίνεται οδυνηρό.
Παρόλα αυτά, το "Γεγονός" κυκλοφορεί σε μια εποχή όπου το κλίμα είναι ιδιαίτερα εχθρικό απέναντι στις αμβλώσεις. Αναρωτιέμαι, το βιώσατε αυτό σε κάποια από τις προβολές της ταινίας;
Η αλήθεια είναι πως μέχρι τώρα δεν έχω βιώσει κάποια δυσάρεστη εμπειρία κι αυτό οφείλεται στο ότι οι περισσότεροι που έρχονται να παρακολουθήσουν την ταινία συμφωνούν με όσα έχει να πει. Αλλά, υπήρξαν λιγοστές περιπτώσεις όπου κάποιοι θεατές εξέφρασαν την εναντίωσή τους στην ιδέα της έκτρωσης. Ομολογώ πως παραδέχθηκα το θάρρος να εκφράσουν μια τέτοια άποψη σε μια αίθουσα όπου το 99% δε συμφωνεί με εκείνους. Αλλά το πιο ενδιαφέρον ήταν ότι, εν τέλει, παρότι οι ίδιοι διαφωνούν με τις εκτρώσεις, βλέποντας τις επιπτώσεις της ποινικοποίησής της στην ταινία άρχισαν να αλλάζουν γνώμη. Η δουλειά μας ως καλλιτέχνες είναι να διεξάγουμε τέτοιες δύσκολες συζητήσεις. Για το λόγο αυτό, κιόλας, επιλέγω να μην προβοκάρω. Ναι, ξέρω πως η ταινία μου γίνεται σοκαριστική σε ορισμένες σκηνές, αλλά επειδή η πραγματικότητα είναι σοκαριστική.
Κατά τη γνώμη μου χειρίζεστε άψογα τις "σοκαριστικές" σκηνές, αλλά εκείνο που μου έκανε περισσότερη εντύπωση ήταν ο τρόπος που η ταινία συμπεριφέρεται σα μια ταινία τρόμου.
Ήθελα να υιοθετήσω αυτήν την αύρα, γιατί έτσι είχα νιώσει κι εγώ όταν διάβαζα το βιβλίο. Με είχε στοιχειώσει η φράση: "Ο χρόνος έχει αυτό το πράγμα που μου καίει τα σωθικά". Κάτι τέτοιο περιμένεις να το ακούσεις σε μια ταινία τρόμου, σου μεταδίδει μια φρικαλέα αίσθηση.
Νιώσατε ποτέ την ανάγκη να προστατέψετε την πρωταγωνίστριά σας, Αναμαρία Βαρτολομέι, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων; Ρωτάω γιατί πέρασε σίγουρα από μια έντονη εμπειρία.
Εκείνο που της υποσχέθηκα από την πρώτη στιγμή ήταν πως δεν πρόκειται να την πιέσω ή να την ωθήσω στο να ξεπεράσει κάποιο όριο το οποίο δε θέλει. Την έκανα να νιώσει άνετα, σα να κρατάμε η μία το χέρι της άλλης σε μια κοινή εξερεύνηση. Είχα ξεκαθαρίσει, φυσικά, πως ο ρόλος της απαιτεί θάρρος και θα υπάρξουν δυσκολίες. Ας πούμε, πιστεύω πως στην τέχνη πρέπει να παίρνεις ρίσκα για να έχει το έργο σου δύναμη. Ένα από αυτά που πήρα, εν προκειμένω, ήταν να μην προβάρω καμία από τις σκηνές της ταινίας. Όταν, λοιπόν, ήρθε η ώρα να γυρίσουμε τις πιο δύσκολες και συναισθηματικά εξουθενωτικές, εκείνο που έκανα ήταν να σταθώ μπροστά στην Αναμαρία, έτσι ώστε να περάσουμε μαζί την πρόκληση. Έπρεπε να μη νιώσει μόνη για να τα καταφέρουμε παρέα.
Αλήθεια, πόσο στενή ήταν η συνεργασία σας με την Ερνό;
Αρκετά! Συνεργαστήκαμε πάνω στο σενάριο, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε όσα στοιχεία άλλαξα σε σχέση με το βιβλίο. Χρειάστηκε να γράψουμε τρεις διαφορετικές εκδοχές προτού καταλήξουμε στο τελικό σενάριο, όχι γιατί προσπάθησε να μείνουμε πιστές στο πρωτότυπο, αλλά γιατί ήθελε να βεβαιωθούμε πως κάθε απόφασή μας ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση.
Φαντάζομαι έχει δει την ταινία, έτσι;
Βεβαίως, αλλά θα σας πω, όταν την ολοκληρώσαμε μου ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να της τη δείξω. Η Ερνό είναι μεταξύ των αγαπημένων μου συγγραφέων, οπότε είχα τρομερό άγχος γιατί τη θαυμάζω πολύ. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, ότι στο συγκεκριμένο βιβλίο αφηγείται μία εξαιρετικά δύσκολη περίοδο της ζωής της, επομένως δεν ήθελα να την απογοητεύσω. Όταν, λοιπόν, ήρθε η ώρα της προβολής είχα απίστευτη αγωνία. Βγήκα έξω από την αίθουσα και συνειδητοποίησα πως έτρεμαν τα χέρια μου. Αφού ολοκλήρωσε τη θέασή της, ύστερα από μια σύντομη σιωπή μου είπε: "Οντρέ, είναι όπως πρέπει". Η ανακούφισή μου δεν περιγράφεται. Κάποια στιγμή αργότερα μου έγραψε κι ένα γράμμα όπου ανέλυε με λεπτομέρεια όλα όσα της άρεσαν στην ταινία.
Περισσότερες πληροφορίες
Το Γεγονός
Στην επαρχιακή Γαλλία του 1963 η Αν, φοιτήτρια φιλολογίας, μένει έγκυος. Αποφασίζει να κάνει έκτρωση, κάτι το οποίο όμως είναι παράνομο και τιμωρείται με φυλάκιση.
