Το πρόγραμμα συλλογικού σινεμά "Ποιος ξέρει τι μας επιφυλάσσει το Χθες;" αποτελείται από προβολές ταινιών και παράλληλες ψηφιακές εκδόσεις με επίκεντρο την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Ελλάδα, Κύπρος, Κόσοβο, Μολδαβία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Σερβία). Οι αφηγήσεις που συγκεντρώνονται από τις διάφορες γωνιές της ευρύτερης περιοχής στοχεύουν να δημιουργήσουν έναν πολυφωνικό διάλογο για την επίμαχη ιστορία που μοιραζόμαστε ως γειτονικοί λαοί.
Ο τίτλος του προγράμματος εμπνέεται από ένα ρητό της σταλινικής περιόδου που υποδηλώνει το αβέβαιο και διφορούμενο αντίκτυπό του παρελθόντος στο μέλλον και την αδυναμία μας να το προβλέψουμε. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ταινίες που επιλέχθηκαν αναφέρονται στην ιστορία του 20ου αιώνα και το ανεξίτηλο αποτύπωμά του στη συλλογική μνήμη μας, αυτό που ο ιστορικός Έρικ Χόμπσμπομ (1917-2012) ονόμασε "ιστορική μυθολογία" υποστηρίζοντας πως η ιστορική "πραγματικότητα" κατανοείται καλύτερα μέσα από το πρίσμα μιας εποχής και μιας κοινωνικής τάξης καθώς η συλλογική μνήμη διαμορφώνεται κατά βάση από τα εκάστοτε κοινωνικά συγκείμενα.
Με αφετηρία τις παραπάνω σκέψεις, το πρόγραμμα συλλογικού σινεμά θα θέσει καίρια ερωτήματα για όσα γνωρίζουμε, τις αλληλοκαλυπτόμενες ιστορίες των βαλκανικών χωρών, τις πολλαπλές οπτικές και τις αμφισβητούμενες αφηγήσεις. Πως αναπαριστώνται αυτές οι παράλληλες και κοινές ιστορίες; Ποιες νέες ιστορίες προκύπτουν; Μπορούμε τελικά να προβλέψουμε τι μας επιφυλάσσει το χθες;
Οι επιλεγμένες ταινίες προσεγγίζουν, άλλοτε μέσα από την ποίηση και άλλοτε μέσα από το χιούμορ, την περιέργεια ή και τον σαρκασμό, τα ζητήματα που έχουν καθορίσει τις περιοχές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως οι συγκρούσεις του παρελθόντος και πώς αυτές εξακολουθούν να υπονομεύουν την κατανόηση μεταξύ των γειτονικών χωρών και, παράλληλα, πώς η ιστορία μπορεί να ξαναδιαβάζεται και να ξαναγράφεται επ’ αόριστον. Τη δεδομένη χρονική στιγμή που η κοινωνία των πολιτών φαντάζει όλο και πιο εύθραυστη είναι σημαντικό να θυμόμαστε, να ασκούμε κριτική και ταυτόχρονα να ξαναοραματιστούμε το κοινό μέλλον μας.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει κινηματογραφικές προβολές ταινιών που ποικίλλουν τόσο σε είδος, από ντοκιμαντέρ έως και πειραματικές ταινίες, όσο και σε μορφή, με ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους. Ενώ παράλληλα, πρωτότυπο σχετικό υλικό (κείμενα, podcast και βίντεο) θα δημοσιευθεί ψηφιακά πλαισιώντας κριτικά το κεντρικό πρόγραμμα προβολών. Ξεκινώντας την Άνοιξη του 2022 από την περιοχή του Ταύρου, το πρόγραμμα θα ταξιδέψει έπειτα στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες και συνεργαζόμενους φορείς. Ένα πρόγραμμα που συνδιοργανώθηκε από τους μη-κερδοσκοπικούς οργανισμούς AIN (Γαλλία) και locus athens (Ελλάδα).
Πρώτη σειρά προβολών
Σάββατο 4 Ιουνίου, Δημοτικό Γήπεδο Μπάσκετ (ΓΑΣΤ)
9 μ.μ., "The Rehearsal" (Η δοκιμή) του Jules Dassin (1974)
Τον Απρίλιο του 1974, μόλις λίγους μήνες μετά τον ξεσηκωμό των φοιτητών και φοιτητριών του Πολυτεχνείου (Νοέμβριος 1973), ο Jules Dassin δραματοποιεί τα γεγονότα της Αθήνας σε μια αποθήκη/στούντιο στην Νέα Υόρκη. Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία γεμάτη ένταση, πόνο και ελπίδα, στην οποία οι Θεοδωράκης και Μαρκόπουλος ερμηνεύουν ζωντανά τα τραγούδια τους, η Μελίνα Μερκούρη τραγουδάει, ηθοποιοί και χορός αναπαριστούν διάφορα γεγονότα, ενώ άλλα διακεκριμένα πρόσωπα της εποχής διαβάζουν ποιήματα, γράμματα φυλακισμένων και αρχειακά ντοκουμέντα. Με τη μορφή μιας μπρεχτικού τύπου πρόβας, αυτό το τολμηρό και αταξινόμητο κινηματογραφικό δοκίμιο αποτελεί ένα κατηγορητήριο για την Χούντα των Συνταγματαρχών και μια πρόβα για την αναμενόμενη πολιτική άνοιξη. Η ταινία ολοκληρώθηκε με την πτώση της δικτατορίας αλλά δεν κυκλοφόρησε ποτέ εμπορικά.
Πρωταγωνιστούν: Μελίνα Μερκούρη, Μίκης Θεοδωράκης, Ρένος Μάντης, Ολυμπία Δουκάκις, Γιάννης Μαρκόπουλος, Arthur Miller, Laurence Olivier και Steve Inwood.
10.45 μ.μ., "Videograms of a Revolution" (Videogramme einer Revolution) των Harun Farocki και Andrei Ujica (1992)
Το φθινόπωρο του 1989, η Ιστορία γράφτηκε μπροστά στα μάτια μας. Ο Nicolae Ceausescu αγόρευσε δημόσια για τελευταία φορά στις 21 Δεκεμβρίου 1989 από το μπαλκόνι του People’s House στο Βουκουρέστι. Πέντε μέρες αργότερα εκτελέστηκε μαζί με τη σύζυγό του Elena. Η Ρουμανική Επανάσταση ήταν η πρώτη επανάσταση που μεταδόθηκε τηλεοπτικά. Οι Harun Farocki και Andrei Ujica συνέλεξαν φιλμ από ερασιτέχνες, επίσημο ειδησεογραφικό υλικό και αποσπάσματα που προέρχονταν από διαδηλωτές που είχαν καταλάβει τον τηλεοπτικό σταθμό του Βουκουρεστίου και αναμετέδιδαν αδιάκοπα για 120 ώρες. Η προσεκτική συρραφή των διαφορετικών βιωμάτων και καταγραφών- και ως εκ τούτου αντιφατικών δεδομένων- εγείρει το ζήτημα της λειτουργίας των σύγχρονων μέσων μαζικής ενημέρωσης και των πολιτικών επιπτώσεών τους.
*ώρα προσέλευσης τουλάχιστον 15 λεπτά πριν την έναρξη κάθε προβολής.
Δεύτερη σειρά προβολών
Πέμπτη 16 Ιουνίου, Κινηματογράφος Φλερύ
9 μ.μ., "Χιούστον, Έχουμε Πρόβλημα!" (Houston, Imamo Problem!) του Ziga Virc (2016,).
Με μια συναρπαστική υβριδική ταινία ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας ο σκηνοθέτης Ziga Virc μάς μυεί στη μυθικών διαστάσεων εξαγορά του μυστικού διαστημικού προγράμματος της τότε Γιουγκοσλαβίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής στις αρχές της δεκαετίας του ‘60. Διαβάστε περισσότερα, εδώ.
Είσοδος ελεύθερη χωρίς προκράτηση θέσης.
*ώρα προσέλευσης 15 λεπτά πριν την ώρα έναρξης.
Τα διάφορα ζητήματα που θίγονται στις επιλεγμένες ταινίες γίνονται η αφετηρία για τις "Αλληλογραφίες", έναν πολυφωνικό διάλογο που περιλαμβάνει αναθέσεις κειμένων, οπτικών / ηχητικών δοκιμίων και διαδικτυακών συζητήσεων.
@ πρώτης φωτό: "The Rehearsal" by Jules Dassin 1974 © Melina Mercouri Foundation
