Στα ρομαντικά "Μαγνητικά Πεδία" του Γιώργου Γούση

Συζητάμε με τον ανερχόμενο ταλαντούχο σκηνοθέτη Γιώργο Γούση, που βάζει την υπογραφή του στα "Μαγνητικά Πεδία", την ελληνική ταινία-έκπληξη της χρονιάς. Ένα μελαγχολικό road movie με πρωταγωνιστές τους Έλενα Τοπαλίδου, Αντώνη Τσιοτσιόπουλο και ένα… κουτί με μυστηριώδες περιεχόμενο.

Παρότι έχεις ολοκληρώσει μόλις δύο ταινίες, ένα ντοκιμαντέρ ("Ο Χειροπαλαιστής") και μία μυθοπλασία, είναι ευδιάκριτα κάποια κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους. Όπως ότι οι ήρωές σου αναζητούν έξω από τις πόλεις την αληθινή ταυτότητά τους, παρόλο που στην προσωπική ζωή τους δείχνουν επιτυχημένοι.
Σαφώς, υπάρχει επιπλέον η έννοια του νόστου, του ταξιδιού. Επίσης, το γεγονός πως οι συγκεκριμένοι χαρακτήρες βρίσκονται σε ένα μεταίχμιο, νιώθουν ότι στις ζωές τους κάτι πρόκειται ν’ αλλάξει, γι’ αυτό και πραγματοποιούν αυτές τις φυγές, οι οποίες έχουν ένα σισύφειο χαρακτήρα, ουσιαστικά είναι άσκοπες. Διότι και ο αδερφός μου στον "Χειροπαλαιστή", αλλά και η ηρωίδα της Έλενας, εδώ, εγκαταλείπουν κάτι ωφέλιμο για εκείνους ώστε να δοκιμάσουν κάτι άγνωστο. Δεν αντέχουν άλλο τη ζωή τους όπως έχει τακτοποιηθεί.

Αλήθεια, ποια ήταν η αφετηρία για τα "Μαγνητικά Πεδία";
Υπήρξαν διάφορες σκόρπιες στιγμές οι οποίες οδήγησαν στη δημιουργία αυτής της ταινίας. Χρονικά, πρώτη έρχεται η παραγωγή του βίντεο κλιπ "Στοπ" για το Παιδί Τραύμα, όπου χρησιμοποιήθηκε η ίδια κάμερα [σ.σ.: τύπου MiniDV] με τα "Μαγνητικά Πεδία" για λόγους εξοικονόμησης. Σε αυτά τα γυρίσματα γνωριστήκαμε με την Έλενα και δέθηκα ακόμα περισσότερο με το διευθυντή φωτογραφίας Γιώργο Κουτσαλιάρη.

Όταν είδαμε τα πλάνα του κλιπ, ερωτευτήκαμε το ύφος τους και την ταξιδιάρικη αίσθηση που απέπνεαν, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύει η Έλενα. Νιώσαμε, τότε, την ανάγκη να γυρίσουμε ξανά κάτι μαζί. Μερικούς μήνες μετά μαζί με τον Γιώργο κάναμε ένα ταξίδι στην Κεφαλονιά, όπου οδηγήσαμε σχεδόν σε όλο το νησί. Χωρίς συγκεκριμένη αφορμή, εντοπίζαμε σημεία που μας ενέπνεαν και φανταζόμασταν τι θα μπορούσε να γυριστεί σε αυτά.

Κάπως έτσι, έχοντας ταυτόχρονα υπόψη τις ιδιότητες μιας miniDV κάμερας, γεννήθηκε η ιδέα ενός road movie. Παράλληλα, εκείνη την περίοδο, συνομιλώντας με την Έλενα, είχε αρχίσει να μου μοιράζεται ιστορίες από τη ζωή της. Σε μία από αυτές τις συζητήσεις ανέφερε ότι μία φορά που είδε τον εαυτό της σε αντανάκλαση δεν τον αναγνώρισε. Η συγκεκριμένη ατάκα, η οποία μπήκε και στην ταινία, έφερε την ιδέα μιας γυναίκας σε φυγή γύρω από την οποία μπορούσε να στηθεί το road movie που θέλαμε.

Και ο Αντώνης; Πότε άρχισε να συμμετέχει;
Όταν αναζητούσαμε το χαρακτήρα που θα βάζαμε στον αντίποδα της Έλενας. Δηλαδή, αφού θεωρούσαμε ότι η ηρωίδα θα βρίσκεται "στον αέρα", ο άλλος θα έπρεπε να πατάει στη γη. Με τον Αντώνη δίναμε ραντεβού κάθε εβδομάδα ώστε να βρούμε την ιστορία που θα πλαισίωνε αυτούς τους δύο. Ανταλλάσσαμε πολλές ιδέες, όμως όλα "ξεκλείδωσαν" τη μέρα που μια φίλη του Αντώνη, η οποία μάλιστα μας πρόσφερε ένα σπίτι στην Κεφαλονιά, περιέγραψε ένα αντίστοιχο ταξίδι-αποστολή με ένα κουτί που είχε κάνει, το οποίο υιοθετήσαμε κι εμείς για την ταινία.

Εν τω μεταξύ, το κουτί χρησιμοποιείται αφηγηματικά με έναν έξυπνο τρόπο, αφού μέχρι να αποκαλυφθεί τι περιέχει η ταινία μπορεί να πάρει πολλαπλές διαφορετικές κατευθύνσεις.
Ακριβώς, σκεφτόμουν μάλιστα πως η χαμηλοφωτισμένη σκηνή στην οποία η Έλενα πλησιάζει τον Αντώνη, θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από θρίλερ. Την ίδια στιγμή, στην αρχή ειδικά, οι δυο τους δείχνουν αρκετά περίεργοι σε βαθμό που δε θα ήταν παράξενο ο ένας να σκότωνε τον άλλο!

Το τοπίο, βέβαια, ξεκαθαρίζει χάρη στους εξαιρετικά δουλεμένους διαλόγους, ένα συστατικό του σινεμά που πάντα έβρισκα πολύ δύσκολο για κάποιον να το κάνει πετυχημένα.
Εμείς, ωστόσο, δε γράψαμε κανέναν! Εκείνο που κάναμε πριν το γύρισμα ήταν να συζητήσουμε εκτενώς ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι και τι αναζητούν. Επιπλέον, γνωρίζαμε ποιος ήταν ο σκοπός κάθε σκηνής, πού θέλαμε να καταλήξει. Παρόλα αυτά, εύλογα, η Έλενα και ο Αντώνης αγχωνόντουσαν λιγάκι ως προς το τι θα πουν. Όταν, όμως, συνειδητοποιούσαμε πως έχουμε να κάνουμε με δύο αγνώστους, αυτή η γνώση επιδρούσε απελευθερωτικά. Γιατί όταν συναντάς κάποιον ξαφνικά, ό,τι και να του πεις είναι καινούριο για εκείνον. Άρα, δεν υπάρχει λόγος να αγχώνεσαι, ακόμα και ψέματα να πεις. Για παράδειγμα, η σκηνή στην ταβέρνα όπου κάθονται για πρώτη φορά μαζί ήταν την πρώτη μέρα του γυρίσματος. Η αμηχανία που βλέπεις σε αυτήν είναι αυθεντική· δεν γνώριζαν ακριβώς πώς να εκδηλώσουν τις προθέσεις τους.

Ακόμα και έτσι, όμως, υπάρχουν πολλές χαρακτηριστικές ατάκες στην ταινία, οι οποίες μπορεί να μη "δουλεύτηκαν", αλλά αφήνουν το στίγμα τους στην αφήγηση.
Σκέψου ότι στο γύρισμα κάθε σκηνής το μόνο στο οποίο επιμέναμε ήταν να αναφέρονται ορισμένες πληροφορίες που αφορούσαν την εξέλιξη της πλοκής. Από εκεί και πέρα, ενσωματώνονταν ατάκες ή εκφράσεις που μπορεί να είχαμε ανταλλάξει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Παράλληλα, κάποιες φορές περιμέναμε απλώς να γεννηθεί κάτι όμορφο την ώρα της λήψης. Αλλά για να συμβεί ακόμα και αυτό, οφείλεις να έχεις σμιλέψει το φιλόξενο πλαίσιο ώστε να μπορεί να προκύψει μια τέτοια στιγμή.

Τα "Μαγνητικά Πεδία" είναι μια ταινία χειροποίητη με λιτά υλικά. Οι περιορισμοί στον προϋπολογισμό συνοδεύτηκαν από καλλιτεχνική ελευθερία όπως συχνά λέγεται για τέτοιες παραγωγές;
Ναι, η ελευθερία ομολογουμένως είναι τρομερή. Σε μια διαφορετική περίπτωση θα ίσχυε αυτό που λένε "μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες". Γιατί σε low-budget συνθήκες το οικονομικό ή ηθικό βάρος που αισθάνεσαι είναι σαφώς μικρότερο και μπορείς να προσαρμοστείς σε διαφορετικές συνθήκες. Έπειτα, οι μετακινήσεις είναι πολύ εύκολες. Είχαμε όλα κι όλα δύο αυτοκινητάκια και σταματούσαμε όπου μας ταίριαζε καλύτερα. Αυτή η ανεξαρτησία πέρασε, πιστεύω, στο γενετικό υλικό της ταινίας. Το προσωπικό στοίχημά μου είναι να μεταφέρω την ίδια διάθεση και στην επόμενη ταινία μου, η οποία όμως θα έχει μεγαλύτερο προϋπολογισμό.

Μαζί με τον κινηματογράφο, έχεις ήδη διαγράψει μια επιτυχημένη πορεία στα κόμιξ. Πώς οδηγήθηκες από το ένα πεδίο στο άλλο;
Ένιωθα μία κούραση από την κλεισούρα και τη μοναξιά που συνοδεύει τη δημιουργία ενός κόμικ. Είχα ανάγκη να νιώσω μια άλλου είδους ελευθερία, η οποία ικανοποιήθηκε μέσα από τη δημιουργία του "Χειροπαλαιστή" (σ.σ.: τη μικρού μήκους του 2020) αλλά και τη φιλία που γεννήθηκε με το Γιώργο Κουτσαλιάρη. Σταδιακά με γοήτευσε η αδρεναλίνη και η συνολική περιπέτεια που έρχεται μαζί με μια ταινία.

Πώς ένιωσες από την έντονη θετική υποδοχή της ταινίας αλλά και από τα βραβεία που απέσπασε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης;
Όταν ολοκληρώνω ένα έργο κόβω τον ομφάλιο λώρο μου μαζί του. Ό,τι σχόλιο γίνεται ανήκει στην ταινία, δε θέλω να το εισπράττω προσωπικά σαν κολακεία έτσι ώστε να μη μου γίνει βάρος. Σε κάθε περίπτωση, είναι αυτονόητο πως χαίρομαι πολύ για όλα όσα έχω ακούσει.