Με σκηνοθετική καριέρα σχεδόν τριών δεκαετιών, ο βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες Απιτσατπόνγκ Βερασεθάκουλ («Ο Θείος Μπούνμι Θυμάται τις Προηγούμενες Ζωές του») έχει υπογράψει πολλές σπονδυλωτές και μικρού μήκους ταινίες, συν-σκηνοθεσίες, σειρά από ντοκιμαντέρ και μόλις έξι μεγάλου μήκους μυθοπλασίες. Κινηματογραφιστής ατμόσφαιρας και εσωτερικών ρυθμών, έχει χτίσει με τον καιρό ένα απόλυτα δικό του σύμπαν μυστικιστικών εικόνων, οι οποίες προσπαθούν να περιγράψουν τη σχέση του ανθρώπου με την (αιώνια) φύση, τη (συλλογική) μνήμη και τον (βιωμένο) χρόνο. Ένα σινεμά καθαρής οπτικής έκφρασης, ψιθυριστής και υποβλητικής, το οποίο δεν χρειάζεται τα στέρεα θεμέλια μιας σεναριακής πλοκής (εξ ου και οι λιγοστές μεγάλου μήκους) για να θέσει τα ερωτήματά του και να αναμετρηθεί με τις ιδέες του.
Πιστός στο σιωπηλό, τελετουργικού τέμπου και απόκρυφων διαδρομών ύφος του, ο Ταϊλανδός auteur ακολουθεί εδώ την Τίλντα Σουίντον ως τις ζούγκλες της Λατινικής Αμερικής και σε μια διαδρομή συνειδησιακής αφύπνισης: η Τζέσικα, η οποία στη Σκοτία ασχολείται με την ανθοκομία, επισκέπτεται την αδελφή της στην Μπογκοτά. Εκεί αρχίζει να ακούει παράξενους ήχους, ακόμα και κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών, τους οποίους κανείς άλλος δεν αντιλαμβάνεται. Αναζητώντας την προέλευσή τους, θα συναντήσει τελικά έναν ηλικιωμένο ερημίτη με μερικές αποκαλυπτικές «εξηγήσεις».
Ο Βερασεθάκουλ δεν διαθέτει απαντήσεις, αν και κάποιες απροσδόκητες εικόνες του φινάλε της ταινίας μπορεί να εξοργίσουν πολλούς (ορθολογιστές και μη). Η δική του προσοχή είναι στραμμένη στην πορεία της ηρωίδας –περνώντας από τον νεαρό μηχανικό ήχου, την άρρωστη αδελφή της, τον ποιητή Χουάν, την αρχαιολόγο Ανιές– ως τον μυστηριώδη Ερνάν, ένα ταξίδι συνάντησης με τον κόσμο του αοράτου, όπου συλλογικές κι αταβιστικές μνήμες αποκτούν οντότητα, ξυπνώντας την καταπιεσμένη συνείδηση μιας ανθρώπινης κοινότητας, ενός τόπου, μιας ολόκληρης χώρας. Μνήμες που στοιχειώνουν τις ίδιες τις κινηματογραφικές εικόνες με έναν αναμφίβολα πρωτότυπο, όσο και εξοντωτικά ομφαλοσκοπικό τρόπο, κάνοντας το «Memoria» μια απαιτητική και ξεχωριστή –take it or leave it– σινεφίλ εμπειρία.
Κολομβία, Ταϋλάνδη, Γαλλία. 2021. Διάρκεια: 136΄. Διανομή: ΣΠΕΝΤΖΟΣ FILM.
Περισσότερες πληροφορίες
Ανάμνηση
Η Τζέσικα, η οποία στη Σκοτία ασχολείται με την ανθοκομία, επισκέπτεται την αδελφή της στη Μπογκοτά. Εκεί αρχίζει να ακούει παράξενους ήχους, τους οποίους κανείς άλλος δεν αντιλαμβάνεται, και αναζητά την προέλευσή τους.