Στο συγκεντρωτικό κείμενο πριν την έναρξη του 44ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας (12-18/9), γράφαμε πως η φετινή διοργάνωση προμηνύεται συνολικά ανανεωμένη και φρέσκια. Έπειτα από τρεις ηλιόλουστες μέρες στην όμορφη μακεδονική πόλη, αυτή η αίσθηση επαληθεύεται εν μέρει, ιδίως εάν παρακολουθεί κανείς το εθνικό διαγωνιστικό τμήμα.
Η ενότητα, περαιτέρω μαζεμένη σε σχέση με πέρσι φτάνοντας συνολικά τις 30 συμμετοχές, εμφανίζει ελάχιστες κατάφωρες αστοχίες αλλά πολλές απλώς συμπαθητικές κινηματογραφικές απόπειρες, οι οποίες λησμονούνται γρήγορα. Ωστόσο, προσφέρει μια μικρού μήκους πεντάδα η οποία ξεχωρίζει αισθητά λίγο πριν την απονομή των βραβείων. Προτού τις σχολιάσουμε, σημειώστε πως απομένει απόψε (17/9) η προβολή των τελευταίων τίτλων του εθνικού διαγωνιστικού τμήματος, συγκεκριμένα των: «Horsepower» (Σπύρος Σκάνδαλος), «Motorway 65» (Εύη Καλογηροπούλου), «Brutalia, Εργάσιμες Μέρες» (Μανώλης Μαυρής), «Αμυγδαλή» (Μαρία Χατζάκου), «Last Visit» (Σπύρος Αλιδάκης). Υπενθυμίζουμε, ακόμα, πως όλο το πρόγραμμα του φεστιβάλ είναι διαθέσιμο online στην πλατφόρμα https://disff.cine.gr/#/ .
Η μικρού μήκους που έως τώρα φαίνεται να έχει -δικαίως- την ομόφωνη αποδοχή του κοινού, είναι το animation «Από το Μπαλκόνι» του Άρη Καπλανίδη, το οποίο εκτός από το εθνικό συμμετέχει επίσης στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα. Πρόκειται για μια απ’ άκρη σ’ άκρη απολαυστική ταινία κινουμένων σχεδίων, η οποία μας συστήνει σε μια γειτονιά της Νέας Φιλαδέλφειας (όσοι γνωρίζουν την περιοχή θα αναγνωρίσουν πολλά σημεία της) και συγκεκριμένα στο μικρόκοσμο που δημιουργείται μεταξύ δύο οδών και μιας κυρίας που παρακολουθεί τα πάντα… από το μπαλκόνι της. Με συγκρατημένους «οικονομιδισμούς», πηγαίο χιούμορ και τέμπο που υφαρπάζει, ο Καπλανίδης διασκεδάζει τα κλισέ (ο φανατικός ΑΕΚτζής, ο «καμένος» γείτονας κ.ο.κ.) για να κατασκευάζει ένα ανθρώπινο και ζεστό πορτρέτο μιας συνοικίας που, τελικά, νοιάζεται περισσότερο για το διπλανό της από όσο φαίνεται. Ταυτόχρονα, το «Από το Μπαλκόνι» αποτελεί μια ωδή στις μικρές, αφανείς, λαϊκές γειτονιές της Αθήνας που δημιουργούν τις δικές τους μυθολογίες και για τους κατοίκους της αποτελούν το πιο όμορφο κέντρο του κόσμου.
Έπειτα, έχουμε δύο έμπειρους δημιουργούς στο πιο ώριμο σημείο της -μικρού μήκους- φιλμογραφίας τους. Η Άρτεμις Αναστασιάδου («Calling», «I Am Mackenzie») υπογράφει την καλύτερη έως τώρα δουλειά της με το συγκινητικό «Βανκούβερ», όπου βρίσκουμε επιπλέον δύο εξαιρετικούς πρωταγωνιστές. Η μικρή Μαργιάννα Καρβουνιάρη και ο Βασίλης Κουτσογιάννης υποδύονται δύο αδέρφια σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, καθώς περνούν τις τελευταίες ώρες τους μαζί. Σαν ένα περπατητό road movie αποχωρισμού, αλλά και πρώιμης ενηλικίωσης, το «Βανκούβερ» συμπυκνώνει με χειροπιαστή τρυφερότητα έναν πολύπλευρο ιστό συναισθημάτων και αγωνιών· όπως το βλέμμα μιας μικρής αδερφής απέναντι στο μεγαλύτερο αδερφό της, την ερήμωση των επαρχιακών κοινωνιών, την επίμονη ανεργία και τη μετανάστευση που απομένει έσχατη επιλογή για τους ανθρώπους κάτω των 20. Το προτέρημα της ταινίας είναι πως αποφεύγει συνειδητά τις μεγαλοστομίες και επικεντρώνεται στη σχέση των δύο ηρώων, καταφέρνοντας έτσι και να αγγίξει αλλά και να σχολιάσει όλα όσα χρειάζεται.
Από την άλλη, ο Γιώργος Τελτζίδης στο «Souls All Unaccompanied», όπου συνυπογράφει το σενάριο με την επίσης πρωταγωνίστρια Κάτια Παπαϊωάννου, επιστρέφει με το πιο μεστό φιλμ του. Πιστή στην αναζωογονητική νεορεαλιστική αισθητική και τις αυθεντικές κοινωνικές ανησυχίες του σκηνοθέτη, η ταινία περιστρέφεται γύρω από τη συναναστροφή ενός ασυνόδευτου ανήλικου πρόσφυγα και μιας φροντίστριας με περίπλοκο παρελθόν, οι οποίοι συνυπάρχουν στον ίδιο ξενώνα. Η αφήγηση αραδιάζει με ευστοχία και οικονομία τους ήρωες, τα απωθημένα και τα άγχη τους, την ώρα που η ατμόσφαιρα γίνεται σταδιακά όλο και πιο υποβλητική κι αγωνιώδης. Το βάθος του γραψίματος, ειδικά όσον αφορά τους χαρακτήρες, είναι εμφανές και πασχίζει να αναπτυχθεί στην οθόνη. Ωστόσο, χάρη στη σκηνοθετική ωριμότητα οι προθέσεις δεν εγκλωβίζονται στο μικρού μήκους φορμά, αντ’ αυτού οδηγούνται σε ένα συναισθηματικά ενδυναμωτικό φινάλε. Αιχμηρό, πολιτικό και απελευθερωτικό στις σωστές δόσεις.
Με τη σειρά της, η Ιωάννα Κρυωνά μας χαρίζει το γλυκά feelgood «Βαθύκοφτο» που διαδραματίζεται στο Βερολίνο και θέλει την (τρομερή) Κατερίνα Ζησούδη και την Ηρώ Μπέζου, να μοιράζονται γέλια, δάκρια και αγκαλιές ως δύο «άσπονδες» φίλες. Η Κρυωνά σκαρφίζεται μια μεθυστική δραμεντί που θα μπορούσε να είναι τύποις ελληνικό mumblecore, καδράροντας μια σχέση που περνά από χίλια κύματα σε μόλις λίγα λεπτά. Εάν έστω μια φορά έχετε τσακωθεί με τους αγαπημένους σας, θα είναι αδύνατο να αντισταθείτε στην έξυπνη γραφή της Κρυωνά, η οποία σκαρφίζεται αξιοζήλευτους διαλόγους, ταυτόχρονα σπαραξικάρδιους και αστείους. Ο γράφων δεν πρόκειται να προδώσει την προέλευση του τίτλου της ταινίας, θα ομολογήσει όμως πως και εκείνος πίστευε το ίδιο με το χαρακτήρα της Ζησούδη…
Για το τέλος αφήνουμε το «A Summer Place» της Αλεξάνδρας Ματθαίου. Με φόντο τη σύγχρονη Λεμεσό η οποία χρόνο με το χρόνο αλλοτριώνεται εξαιτίας των επιβλητικών κατασκευαστικών έργων και του νεοπλουτισμού που έχει κοινωνικά παρεισφρήσει παντού, μια γυναίκα (φοβερή η Μαίρη Μηνά) νιώθει εξίσου αποξενωμένη. Μια απροσδόκητη γνωριμία ανατρέπει τη μοναχικότητά της και έτσι, ανάβει η σπίθα που γρήγορα καλύπτει κάθε γωνιά του φιλμ. Η Μηνά προσδίδει έντονο βάρος στην ερμηνεία της, μια από τις καλύτερες του φεστιβάλ, και χάρη σε ευθύνεται για τη δραματουργική ισχύ της ταινίας. Παράλληλα, η Ματθαίου ακόμα και όταν κάνει τις αναμενόμενες επιλογές ή επιλέγει μεταβάσεις οι οποίες δεν «κουμπώνουν» πάντα αρμονικά, ευθύνεται για μια ξεχωριστή μικρού μήκους που πάλλεται από ενέργεια και ειλικρινές νοιάξιμο προς την ηρωίδα του.
