Χρειάστηκε να περιμένουμε λιγότερες μέρες σε σχέση με πέρσι για να δούμε την πρώτη σπουδαία ταίνια του Φεστιβάλ Βερολίνου (20/2-1/3), η αλήθεια είναι όμως ότι οι νέοι διευθυντές της ιστορικής διοργάνωσης, Μαριέτε Ρίσενμπεκ και Κάρλο Σαρτριάν, πρέπει να δουλέψουν σκληρά εάν θέλουν να αποκαταστήσουν τη διεθνή φήμη της Μπερλινάλε.
Μπορεί η παρουσία του Τζέρεμι Άιρονς στην προεδρία της κριτικής επιτροπής, του Τζόνι Ντεπ ως πρωταγωνιστή στην ταινία «Minamata» (Άντριου Λέβιτας), των Σιγκούρνι Γούιβερ και Μάργκαρετ Κουόλι του «My Salinger Year» (Φιλίπ Φαλαρντό) που άνοιξε την Μπερλινάλε να έφεραν φώτα και γκλάμουρ στο Παλάστ, αναζητούνται όμως ακόμα οι κινήσεις που θα επαναφέρουν τον ενθουσιασμό στις αίθουσες του φεστιβάλ.
Οι Ρίσενμπεκ - Σαρτριαν χρειάζονται χρόνο σε κάθε περίπτωση κι η αλήθεια είναι πως τους έπεσαν πολλά φέτος, όπως έχουμε ήδη πει. Στα ζητήματα όπου χρειάστηκε να αποδείξουν την ετοιμότητά τους προστέθηκε και το δολοφονικό έγκλημα μίσους στο Χάναου λίγο πριν την τελετή έναρξης, στην οποία κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή προς τιμήν των θυμάτων. Παράλληλα, διακριτική αλλά αυξημένη είναι η αστυνομική παρουσία γύρω από την Ποτσντάμερ, όπως ενισχυμένα είναι τα μέτρα προστασίας εξαιτίας του κορονοΐου. Εισιτήριο δεν κόβεται χωρίς πρώτα να χρησιμοποιηθεί αντισηπτικό…
Πίσω στα κινηματογραφικά, υποτονική θα χαρακτηρίζαμε την πρώτη σοδειά προβολών του διεθνούς διαγωνιστικού τμήματος, με ταινίες οι οποίες κάνουν στιβαρές αισθητικές προτάσεις αλλά στερούνται αφηγηματικής δύναμης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «Intruder» της Νατάλια Μέτα, ένα ψυχολογικό θρίλερ με διάχυτο ερωτισμό, το οποίο κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον χάρη στην υποβλητική ατμόσφαιρά του και την εξαιρετική ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Έρικα Ρίβας. Η ηθοποιός ενσαρκώνει μια γυναίκα η οποία προσπαθεί να ξεπεράσει ένα βίαιο τραυματικό γεγονός, αλλά νιώθει να πνίγεται από τις ενοχές και τις αναμνήσεις. Η Μέτα στήνει έξοχα την ατμόσφαιρα, με έντονη αγωνία και έξοχη σκηνοθεσία που συμπτύσσει το χώρο και το χρόνο, παρασύρεται όμως από τη γοητεία του κόσμου που δημιούργησε, τους πολλαπλούς συμβολισμούς και διαφορετικές θεματικές που θίγονται. Έτσι το «Intruder» μοιάζει με δύο ή τρεις ταινίες σε μία, κάτι που προδίδεται και από το απότομο τέλος του φιλμ.
Μια διαπεραστική ερμηνεία είδαμε επίσης στο «Hidden Away» του Τζόρτζιο Ντιρίτι. Ο Ιταλός σκηνοθέτης μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη την ιστορία του ζωγράφου Αντόνιο Λιγκαμπούε, ο οποίος έζησε για δεκαετίες στο περιθώριο -ακόμα και στη φύση- αναγκασμένος να υποστεί ειδεχθείς εξευτελισμούς εξαιτίας των ψυχολογικών προβλημάτων του. Στη μοναξιά βρήκε καταφύγιο στη ζωγραφική, η οποία αποτέλεσε και το μέσο διαφυγής του από μια ρουτίνα ταπεινώσεων, όταν ανακαλύφθηκε η σπουδαιότητα της τέχνης του. Ο Ντιρίτι σκιαγραφεί πότε επιτηδευμένα και πότε με λυρισμό το πορτρέτο του Λιγκαμπούε, δυσκολεύεται όμως να κρατήσει συγκροτημένη την αφήγησή του η οποία απλώνεται υποδαυλίζοντας το ρυθμό. Ευτυχώς η συγκλονιστική ερμηνεία του Έλιο Τζερμάνο στο ρόλο του καλλιτέχνη αποζημιώνει εν μέρει για την πολυλογία του σκηνοθέτη. Ο ηθοποιός χάνεται στο χαρακτήρα του Λιγκαμπούε, τόσο που μας θύμισε τον Γιόνας Ντάσλερ στο περσινό «Χρυσό Γάντι» και φαίνεται να έχει καταλάβει πλήρως έναν αθώο άνθρωπο ο οποίος ένιωθε πιο άνετα με τα αγρίμια παρά με τους ανθρώπους.
Κάπως έτσι φτάνουμε στο «First Cow» της Κέλι Ρέινχαρντ («Γουέντι και Λούσι», «Certain Women»), την ταινία που ο υπογράφων περίμενε όσο καμία στο διαγωνιστικό τμήμα. Ευτυχώς άξιζε και με το παραπάνω η αναμονή, μιας και η Αμερικανίδα παραδίδει ένα άμεσα αφοπλιστικό, χαμηλότονο δράμα που σφύζει από συναίσθημα. Το «First Cow» τοποθετείται την εποχή που η Βόρειος Αμερική ήταν ακόμα ένας «Νέος Κόσμος», με ανθρώπους από όλη την υφήλιο να επισκέπτονται τις μέλλουσες Ηνωμένες Πολιτείες προς αναζήτηση νέων ευκαιριών. Όπως δε σταμάτησε να συμβαίνει μέχρι σήμερα δηλαδή. Ανάμεσα σε αυτούς βρίσκονται και οι δύο ήρωες της Ρέινχαρντ, ένας αποτυχημένος μάγειρας εν ονόματι Κούκι (Τζον Μαγκάρο) και ένας Κινέζος εργάτης (Οράιον Λι), οι οποίοι συναντιούνται τυχαία στο δάσος και συνάπτουν μια αναπάντεχη φιλία. Μαζί θα σκαρφιστούν τη συνταγή ενός γευστικού εδέσματος που θα τους φέρει πρόσκαιρη χαρά, αλλά και δυσβάσταχτη θλίψη.
Υφολογικά συγγενές με το προ δεκαετίας «Meek’s Cutoff», το «First Cow» καταφέρνει να ανατρέψει τις συνήθεις κινηματογραφικές αναπαραστάσεις της Άγριας Δύσης και της αρρενωπότητας, δανειζόμενο το φορμά ενός γουέστερν για να αφηγηθεί μια ιστορία γεμάτη καρδιά ανάμεσα σε δύο άντρες. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με σκληραγωγημένους καουμπόηδες, αλλά με χαρακτήρες που αναζητούν τη θέση τους στον κόσμο ενώ απολαμβάνει βαθιά ο ένας τη συντροφιά του άλλου. Η αβίαστη τρυφερότητα με την οποία καδράρει τους κεντρικούς ήρωες η Ρέινχαρντ έρχεται στοχευμένα σε αντίθεση με την αγριότητα του κόσμου που τους περιβάλλει, ο οποίος δε συγχωρεί την εκδήλωση ευαισθησίας. Όπως σε όλες τις ταινίες της Αμερικανίδας η φιλία αναδεικνύεται σε ύψιστο ιδανικό, ως μοναδικη πηγή θαλπωρής στο σύντομο διάστημα που βρισκόμαστε στη Γη και το οποίο οφείλουμε να προστατέψουμε με κάθε κόστος.
Παράλληλα το «First Cow» λειτουργεί εύστοχα ως μια μεταφορά για το αμερικάνικο όνειρο και την πάλη των τάξεων. Η οποία εδώ συμβαίνει ανάμεσα σε εκείνους που δεν έχουν στην κατοχή τους παρά μόνο τα ρούχα που φορούν και αυτούς που κρατούν τα όπλα. Χωρίς βαρύγδουπα σχόλια, τα πρωτόλεια υλικά της Ρέινχαρντ συμπληρώνουν τον βραδυφλεγή ρυθμό της ταινίας, η οποία λιγομίλητα βάζει τα θεμέλια για ένα συντριπτικό φινάλε. Η δημιουργός εξάλλου έχει ένα αμίμητο ταλέντο να απογειώνει σε ένταση ιστορίες που οποιοσδήποτε άλλος θα προσπερνούσε, εδώ αντλώντας έμπνευση από το βιβλίο «High-Life» του διαχρονικού συνεργάτη της στο σενάριο Τζόναθαν Ρέιμοντ. Να ένα πρώτο φαβορί για τη Χρυσή Άρκτο...
Όσο για το «My Salinger Year» εκείνο που έχουμε να πούμε είναι πως δουλεύει μια χαρά ως ένα ακίνδυνο στόρι ενηλικίωσης γεμάτο ζεστασιά, πατάει όλα τα γνώριμα κουμπιά της νοσταλγίας και μας συστήνει καλύτερα με την Μάργκαρετ Κουόλεϊ η οποία ευθύνεται αποκλειστικά για το coolness της ταινίας. Η νεαρή σταρ κινείται με άνεση εμπειρίας ετών στην πλάτη της, ενώ στυλιστικά τα ρούχα της αποτελούν μόνα τους ένα ξεχωριστό highlight της Μπερλινάλε. Όλα αυτά ενώ περιμένουμε ακόμα να δούμε τα «Pinocchio» (Ματέο Γκαρόνε), «Undine» (Κρίστιαν Πέτζολντ) και «Never Rarely Sometimes» (Ελίζα Χάρτμαν).
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines, η οποία πετάει απευθείας για Βερολίνο, για την πραγματοποίηση του ταξιδιού.
