Η άφιξη μας στη Σύρο, σε αντίθεση με τις προηγούμενες χρονιές, δε συνοδεύτηκε με τυφώνες και μελτέμια, αλλά έγινε μια γλυκιά, ζεστή Παρασκευή (20/9). Το τρίπτυχο βόλτες στην Ερμούπολη/λουκούμια/σινεμά είναι ένας συνδυασμός-φωτιά, και το φεστιβάλ animation της Σύρου έχει βάλει στόχο να το εκμεταλλευτεί στο έπακρον. Η 12η διοργάνωση του φάνηκε να το βρίσκει πιο ετοιμοπόλεμο και επίκαιρο από ποτέ, με ένα πληθωρικό πρόγραμμα 250 ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους, μεταξύ των οποίων εθνικά αφιερώματα σε Σουηδία και Αζερμπαϊτζάν αλλά και τα τμήματα Animagreen και Anima Pride. Παράλληλα, το «Αηδόνι του Αυτοκράτορα», η υπερ-επιτυχημένη συμπαραγωγή που έσπασε τα ταμεία την προηγούμενη χρονιά, ταξίδεψε με ολόκληρο το καστ της στο κυκλαδονήσι, για να σημάνει την έναρξη του φεστιβάλ, σε ένα κατάμεστο Θέατρο Απόλλων.
Φυσικά ο πλούτος των ταινιών και το σφιχτό πρόγραμμα που ξεκινούσε από τις 11 το πρωί μέχρι τις 11 το βράδυ, σε συνδυασμό με την ύπαρξη πολλαπλών χώρων (Κινηματογράφος Παλλάς, Θέατρο Απόλλων, υπαίθριες προβολές στο προαύλιο του Δημαρχείου) δεν επέτρεπε στο κοινό να παρακολουθήσει τα πάντα, αλλά με συστηματικό προγραμματισμό να πάρει μια γερή γεύση από διαφορετικά φορμά, τεχνικές και ιστορίες.
Η πιο συγκλονιστική ταινία του 12ου Animasyros έμελλε να είναι και η πρώτη που παρακολουθήσαμε, με το ντοκιμαντέρ των Νίκολας Μπλις και Στέφαν-Χιούμπερτ Μπλις να σοκάρει με το γάντι. Τα σεξουαλικά εγκλήματα πολέμου, απέναντι σε γυναίκες, παιδιά ακόμα και άντρες, ήρθαν μπροστά από το φακό του «Zero Impunity», σε ένα transmedia project που κατέληξε σε παγκόσμιο κίνημα για την αλλαγή των νομοθεσιών, σχετικά με την ποινικοποίηση τέτοιων πρακτικών. Εγκλήματα που λειτουργούν ως όπλα, καταστρέφουν τις ζωές των εμπλεκόμενων ανθρώπων και δεν επιδέχονται των ποινών που θα έπρεπε, αλλά συγκαλύπτονται μπροστά στην ανάγκη των θυμάτων για επιβίωση. Περιπτώσεις από τη Συρία μέχρι την «ελεύθερη» Αμερική, σοκαριστικές τεχνικές εξαναγκασμού και ψυχικά τραύματα, προβάλλονται σε μία μίξη ντοκιμαντέρ και animation, το οποίο, όπως μας πληροφόρησε ο σκηνοθέτης στο σύντομο Q&A, υπήρξε ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η βιντεοσκόπηση των πραγματικών θυμάτων και η δραματοποίηση των φρικτών σκηνών βίας.
Σε αντίθεση με το εκτενές πρότζεκτ των αδερφών Μπλις, ένας άνθρωπος ενορχήστρωσε την πλήρη δημιουργία του λετονικού «Away», ενός μεγάλου μήκους, παιδικού animation. Μία συμβατική ιστορία με αισθητική και σχεδιασμό βίντεο γκέιμ, κατάφερε να ποντάρει τόσο στο σφιχτό ρυθμό παρά την έλλειψη διαλόγων αλλά και στο παράδοξο της ολοκλήρωσής ενός τόσο μεγάλου έργου από ένα μόνο άτομο και να κερδίσει το ενδιαφέρον του κοινού∙όχι όμως αρκετά για να διεκδικήσει και το βραβείο του από το πολω-ισπανικό «Άλλη μια μέρα Ζωής».
Η πραγματικά απολαυστική έκπληξη της διοργάνωσης ήταν το «Ο Τόμας κάτω από την κοιλάδα με τους άγριους λύκους» της Τσίντις Λούγκρεν (βραβείο Διεθνούς Διαγωνιστικού). Η ξεκαρδιστική ιστορία ενός (πολύ εμφανίσιμου) λύκου που απολύεται όταν δεν υποκύπτει στη σεξουαλική παρενόχληση της εργοδότριας του και καταλήγει στην πορνεία για να στηρίξει την οικογένειά του, πρωτοστάτησε ανάμεσα στις συζητήσεις των φεστιβαλιστών. Ο χαρακτηριστικός σχεδιασμός, το σπιρτόζικο σύμπαν και οι βιτριολικές ατάκες συνηγόρησαν στο να καταχωρηθεί ως ένα από τα καλύτερα ενήλικα animation που έχουμε παρακολουθήσει.Την ειδική μνεία του Διαγωνιστικού κέρδισε το πικρό «Mascots», της Λίχα Κιμ ενώ στο ίδιο συναισθηματικό κλίμα κινήθηκε και το ιδιαίτερο «IHAVEPROBLEMS», με μία γλαφυρή, σπαραξικάρδια αναπαράσταση του πώς κάθε αρνητικό σχόλιο «αφαιρεί» ένα κομμάτι ενός ανασφαλή ανθρώπου - μαζί και του ίδιου του σκηνοθέτη.
Μεγάλος νικητής του Φοιτητικού Διαγωνιστικού Τμήματος αναδείχθηκε ο Φωκίωνας Ξένος, για το stop-motion «Heatwave», μία γραφική χάριν υπερβολής απεικόνιση της παράνοιας στις παραλίες, κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα. Η σατιρική ματιά του Ξένου παρέδωσε ένα feelgood φιλμ, το οποίο άφησε δεύτερο το δυστοπικό, αλλά όχι τόσο απομακρυσμένο από την πραγματικότητα «Η πολιτική της στρουθοκαμήλου». Διευσδυτική και τρομακτικά ρεαλιστική, η μικρού μήκους του Μοχάμεντ Χούχου συνδύασε άρτια τεχνική και μία καθαρή αντίληψη απέναντι στις πολιτικές που επιβεβαιώνουν συνήθειες του παρελθόντος ως «βιολογικές».
Άλλη μία ελληνόφωνη ταινία κέρδισε τις εντυπώσεις αλλά και το ομώνυμο βραβείο: οι «Καλές Προθέσεις» της Άννα Μάντζαρις, με την συγκινητική ιστορία μίας εγκατάλειψης θύματος τροχαίου και των τύψεων που κατατρώνε τον υπαίτιο και σταδιακά τον «εξαφανίζουν» από τη ζωή. Σκοτεινό και καλοδουλέμενο, το εικοσάλεπτο animation της Μάντζαρις κοιτάζει τρυφερά τους πρωταγωνιστές του, ακόμα και στα λάθη τους.
Δείτε αναλυτικά τα βραβεία του 12ου Animasyros
Διεθνές διαγωνιστικό
Μεγάλο βραβείο: «Ο Τόμας κάτω από την κοιλάδα με τους άγριους λύκους» (Τσίντις Λούγκρεν)
Ειδική μνεία: «Μασκότ» (Λίχα Κιμ)
Φοιτητικό διαγωνιστικό
Μεγάλο βραβείο: «Heatwave» (Φωκίων Ξένος)
Ειδική μνεία: «Η πολιτική της στρουθοκαμήλου» (Μοχάμεντ Χούχου)
Τηλεοπτικές και Κατά Παραγγελία Ταινίες
Μεγάλο βραβείο: «Η τέχνη της αλλαγής: κλιματική αλλαγή» (Μαρία Άλβαρεζ & Ελίζα Μοραϊς)
Ειδική μνεία: «Λυπημένη Καρδιά» (Κάρνι & Σαούλ)
Βραβείο κοινού του διαγωνιστικού τμήματος μεγάλου μήκους: «Άλλη μια μέρα Ζωής» (Ραούλ ντε λα Φουέντε & Ντέμιαν Νέναου)
Βραβείο ελληνόφωνης ταινίας: «Καλές Προθέσεις» (Άννα Μάντζαρις)
Βραβείο Ευρωπαϊκών Αξιών: #ThisIsEU:«Ο πλαστικός γκοντζίλα της Βαλτικής» (Ambulance, aka Ρίττα Νέιττανμάκι & Κάισα Πεντιλά)
Βραβεία Πανευρωπαϊκού Διαγωνισμού Ταινίας Εμψύχωσης με θέμα «Μετάβαση στην Ευφορία» από την Ελευσίνα 2021 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και το Animasyros
Πρώτο Βραβείο με χρηματικό έπαθλο 1.500€: «Transition to Euphoria» (Έφη Παπά)
Δεύτερο Βραβείο με χρηματικό έπαθλο 500€: «Other» (Μπάμπης Αλεξιάδης)
Τρίτο Βραβείο με χρηματικό έπαθλο 500€: «Transition to Euphoria» (Αλέξανδρος Σιμόπουλος & Τζόζεφ Κλους)
