Ο Ταραντίνο συναντά το «Ρασομόν» και μια θεοπάλαβη αληθινή ιστορία σε ένα πρωτότυπα στημένο heist movie, το οποίο σχολιάζει πικρά κι απόλυτα μοντέρνα το διαρκές κυνήγι του αμερικανικού ονείρου.
Πολλές ταινίες έχουν περιγράψει σε αναρίθμητες παραλλαγές την απατηλή γοητεία του αμερικανικού ονείρου, το οποίο όχι μόνο έρχεται με υψηλότατο αντίτιμο, αλλά σχεδόν πάντοτε παραμένει σκέτο, άπιαστο όνειρο. Με την πλήρη μάλιστα ταυτοποίηση της δυτικής κοινωνίας με αυτήν του θεάματος, γίνεται όλο και σαφέστερο πως το κυνήγι της επιτυχίας έχει στην πραγματικότητα να κάνει με το κυνήγι μιας πλαστής, «σκηνοθετημένης» εικόνας, η οποία θα είναι πάντα σαγηνευτικότερη από την πραγματική. Αυτήν την εικόνα κυνηγούν τέσσερις νεαροί φοιτητές στο Λέξινγκτον του Κεντάκι, όταν το 2004 αποφασίζουν να κλέψουν ένα σπάνιο βιβλίο του 19ου αιώνα με ζωγραφιές πτηνών της αμερικανικής φύσης. Το βάρους κοντά 100 κιλών «Birds of America» του Τζον Τζέιμς Όντιμπον κοστολογείται στη μαύρη αγορά τουλάχιστον δέκα εκατομμύρια δολάρια, ενώ δίπλα του, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης, υπάρχουν κι άλλες σπάνιες εκδόσεις, ανάμεσά τους και μια της «Καταγωγής των ειδών» του Δαρβίνου.
Πέρα από τον εντελώς ανορθόδοξο τρόπο σχεδιασμού και εκτέλεσης της κλοπής από αυτή την εφηβική συμμορία της συμφοράς, το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο της όλης ιστορίας είναι πως επρόκειτο για έξυπνους, μορφωμένους νεαρούς με πολλές ικανότητες και χωρίς οικονομικό πρόβλημα. Προς τι λοιπόν αυτό το απονενοημένο, αυτοκαταστροφικό εγχείρημα; Ο Βρετανός Μπαρτ Λέιτον, ο οποίος είχε εντυπωσιάσει το 2012 με το πρωτότυπο ντοκιμαντέρ «The Imposter», αναζητά τις απαντήσεις μέσα από ένα ευρηματικό heist movie, που συνδυάζει την παιχνιδιάρικη αφηγηματική βιρτουοζιτέ του Στίβεν Σόντερμπεργκ (της «Συμμορίας των 11»), την ποπ αποστασιοποίηση του Κουέντιν Ταραντίνο (του «Jackie Brown»), την υποκειμενική προσέγγιση της αλήθειας του «Ρασομόν» και την αντικειμενική(;) ματιά μιας ταινίας τεκμηρίωσης! Ενώ δηλαδή παρακολουθούμε τη στημένη στα πρότυπα ενός περιπετειώδους θρίλερ αναπαράσταση των γεγονότων του 2004, οι αληθινοί πρωταγωνιστές τους μιλούν (στο παρόν) στην κάμερα, είτε εξομολογούμενοι τις σκέψεις τους είτε σχολιάζοντας όσα εκτυλίσσονται στην οθόνη. Αυτό που αποκαλύπτεται μέσα στην όλη παλαβομάρα, η οποία έχει μια βαθιά μελαγχολική και κωμικοτραγική διάσταση, είναι ότι τα κίνητρα όλων των εμπλεκομένων είχαν να κάνουν με τις ευθύνες και τις προσδοκίες που του είχε φορτώσει η μεσο/μεγαλοαστική τους ανατροφή. Ο Λέιτον αναδεικνύει σαφώς και με τον πλέον πρωτότυπο τρόπο την αγωνία των τεσσάρων παιδιών να ξεφύγουν από την αληθινή εικόνα τους, αυτήν μιας προγραμματισμένης ζωής χωρίς συγκινητικά βιώματα (η κατάρα μιας ατομιστικής γενιάς που «δεν σκέπτεται τις συνέπειες των πράξεών της πάνω στους άλλους», όπως λέει και η αληθινή βιβλιοθηκάριος). Συγχρόνως, σαρκάζει τις φαντασιώσεις που κατασκευάζει η –κινηματογραφική– τέχνη (η ληστεία σχεδιάστηκε βάσει σχετικών… ταινιών) και σχολιάζει απολαυστικά τη σαθρή εγκυρότητα όσων, μυθοπλαστικών και ντοκιμαντερίστικων, παρακολουθούμε.
ΗΠΑ, Μ. Βρετανία. 2018. Διάρκεια: 116΄. Διανομή: SEVEN FILMS.
Περισσότερες πληροφορίες
Μια Αμερικάνικη Ληστεία
Το 2004 στο Λέξινγκτον του Κεντάκι τέσσερις φοιτητές σχεδιάζουν την παράτολμη κλοπή ενός σπάνιου βιβλίου, το οποίο φυλάσσεται στη βιβλιοθήκη του τοπικού πανεπιστημίου.
