Τα 10 καλύτερα γουέστερν του 21ου αιώνα

Η κυκλοφορία του ριμέικ «Και οι 7 Ήταν Υπέροχοι», σε σκηνοθεσία Άντουαν Φούκουα, με πρωταγωνιστή τον Ντένζελ Ουάσινγκτον αναζωπυρώνει τη σινε-κουβέντα για την αξία του είδους στους σύγχρονους κινηματογραφικούς καιρούς. Εμείς επιλέγουμε το top 10 του αιώνα που διανύουμε, αποδεικνύοντας ότι το γουέστερν ποτέ δεν πεθαίνει, ακριβώς όπως και οι αλεξίσφαιροι ήρωές του.

10. Παράνομη Δικαιοσύνη

(The Proposition, 2005) του Τζον Χίλκοουτ

Ο Χίλκοουτ («Ο Δρόμος») μεταφέρει την κινηματογραφική φόρμα από το Φαρ Ουέστ στην αυστραλέζικη έρημο, κρατώντας την ουσία της. Μέσα από μια υποδόρια κριτική της αποικιοκρατίας, μιλάει για την αυτοδικία, τον δυτικό «εκπολιτισμό», το ρόλο της βίας στη εξέλιξη της ιστορίας και τη λογική «ο θάνατός σου, η ζωή μου» που ακόμη ταλαιπωρεί τις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες. Λιτό, αργόσυρτο, ενοχλητικά ωμό, με τις σκοτεινές μουσικές του Νικ Κέιβ να δένουν ιδανικά στο γουέστερν εγχείρημα.

9. Τσεκούρι Από Κόκκαλο

(Bone Tomahawk, 2015) του Κρεγκ Ζάλερ

Ένα από τα χαρακτηριστικά των γουέστερν του αιώνα μας είναι ότι αποδομούν το είδος, απομυθοποιώντας το με έναν ιερόσυλο, σαρδόνιο τρόπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ντεμπούτο-έκπληξη του Κρεγκ Ζάλερ, το οποίο φέρνει τον αμοραλισμό της Άγριας Δύσης σε πρώτο πλάνο, εμποτίζοντάς το με ένα γλυκόπικρο χιούμορ που σπάει (μερικές φορές και κυριολεκτικά) κόκαλα. Όσο για τον Κερτ Ράσελ, τι να πει κανείς; Γεννημένος για bad, really bad things...

8. Rango

(2011) του Γκορ Βερμπίνσκι

Ο σκηνοθέτης τριών «Πειρατών της Καραϊβικής» αποφάσισε στις αρχές της δεκαετίας να τολμήσει ένα θεόμουρλο κινηματογραφικό πρότζεκτ. Να γυρίσει ένα animated μετα-γουέστερν που θα έχει για πρωταγωνιστή του έναν αποπροσανατολισμένο χαμαιλέοντα. Το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό, προσφέροντας γέλιο με σπιρούνια, μομφές ενάντια στη διαπλοκή οικονομικών συμφερόντων/πολιτικής εξουσίας και έναν Τζόνι Ντεπ σε μια από τις καλύτερες, πρόσφατες ερμηνείες του (η φωνή του Ράνγκο).

7. Η Δολοφονία του Τζέσε­ Τζέιμς από τον Δειλό­ Ρόμπερτ Φορντ

(The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford, 2007) του Άντριου Ντόμινικ

Ο Νεοζηλανδός σκηνοθέτης ενορχηστρώνει μια μπαρουτοκαπνισμένη ελεγεία έχοντας στα χέρια του μια ονειρική ομάδα συντελεστών: Μπραντ Πιτ και Κέισι Άφλεκ πρωταγωνιστούν, ο μάγος Ρότζερ Ντίκινς επιμελείται τη φωτογραφία και οι Νικ Κέιβ-Γουόρεν Έλις γράφουν τη μουσική. Το αποτέλεσμα είναι ένα βραδύκαυστο γουέστερν με παλιομοδίτικη κοψιά, μοντέρνα αφηγηματικότητα και προβληματισμούς (ο εμμονικός θαυμασμός, η έννοια της διασημότητας) που ξεπερνούν το είδος.

6. Django ο Τιμωρός

(Django Unchained, 2012) του Κουέντιν Ταραντίνο

Οι αδικημένοι της ιστορίας παίρνουν εκδίκηση στην οθόνη και ο Ταραντίνο φροντίζει να τους οπλίσει το χέρι. Ο Τζάνγκο, ένας σκλάβος που απελευθερώνεται από έναν Γερμανό (!) κυνηγό επικηρυγμένων, παίρνει σβάρνα τους ρατσιστές του Νότου, με τη βία και το ιδιότυπο χιούμορ του Αμερικανού σκηνοθέτη να τον συνοδεύουν στο απολαυστικό κινηματογραφικό ταξίδι του. Δυο Όσκαρ για την καλύτερη ταινία του Ταραντίνο στον 21ο αιώνα.

5. Οι Τρεις Ταφές του Μελκιάδες Εστράδα

(The Three Burials of Melquiades Estrada, 2005) του Τόμι Λι Τζόουνς

Η παλιά και η καινούργια Αμερική, το μεταναστευτικό ζήτημα και η ταυτότητα του Νότου παντρεύονται ιδανικά με τις κλασικές θεματικές περί αυτοδικίας και εκδίκησης. Το αποτέλεσμα είναι ένα από τα καλύτερα νεο-γουέστερν που φέρει τη δημιουργική και ερμηνευτική υπογραφή του μέγιστου Τόμι Λι Τζόουνς. Βραβείο σεναρίου στις Κάνες για το σεμινάριο-ψιλοβελονιά του Γκιγιέρμο Αριάγα («21 Γραμμάρια»).

4. Αληθινό Θράσος

(True Grit, 2010) των Τζόελ και Ίθαν Κοέν

Τα ξακουστά αδέλφια του αμερικανικού σινεμά στην άκρως απολαυστική συνάντησή τους με το γουέστερν. Το υποτιθέμενο ριμέικ ενός φιλμ του 1969 μετατρέπεται στα χέρια τους σε ένα οδοιπορικό στην ιστορία του είδους, με τον Τζεφ Μπρίτζες και την πιτσιρίκα-έκπληξη Χέιλι Στάινφελντ να φτιάχνουν ένα από τα πιο αλλόκοτα κοενικά ντουέτα που έχουμε δει στην οθόνη. Η έννοια του άντρα ήρωα καουμπόη διαλύεται στα χέρια του Τζόελ και του Ίθαν, στη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία που γνώρισαν ποτέ οι Κοέν στην πατρίδα τους.

3. Το Μυστικό του Brokeback Mountain

(Brokeback Mountain, 2005) του Ανγκ Λι

Η οσκαρική ληστεία του αιώνα. Η Αμερικανική Ακαδημία δεν μπόρεσε να απαλλαχτεί από τις συντηρητικές παρωπίδες της και να ανακηρύξει ως καλύτερη ταινία της χρονιάς το κορυφαίο ομοφυλοφιλικό καουμπόικο στόρι. Ισορροπώντας στα όρια μεταξύ γουέστερν και κοινωνικού (μελο)δράματος, το φιλμ του Ανγκ Λι υπήρξε σημείο τομής για το σύγχρονο χολιγουντιανό σινεμά, τολμηρό υπόδειγμα της μεταμοντέρνας κινηματογραφικής γραφής του αιώνα μας.

2. Το Πέρασμα του Μικ

(Meek’s Cutoff, 2010) της Κέλι Ράιχαρντ

Η Ράιχαρντ εξερευνά στο «καλλιτεχνικό γουέστερν» της την έννοια της αμερικανικής ταυτότητας, σκάβοντας βαθιά στο τυχοδιωκτικό παρελθόν της χώρας. Το πολύχρωμο καραβάνι που προσπαθεί να φτάσει στη Γη της Επαγγελίας των δυτικών ακτών διασχίζοντας την κόλαση της ενδοχώρας μεταφέρει στα μπαγκάζια του όλα τα κοινωνικά χαρακτηριστικά που θα ευδοκιμήσουν στις σύγχρονες ΗΠΑ (αμερικανικό όνειρο, έννοια ιδιοκτησίας, δικαίωμα στην αυτοδικία και τόσα ακόμη), αλλά και έναν επινοημένο από τη σκηνοθέτιδα φεμινιστικό/αντιρατσιστικό τσαμπουκά που δείχνει το δρόμο για το μέλλον.

1. Η Επιστροφή (The Revenant, 2015)

(The Revenant, 2015) του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου

Ο Μεξικανός δεξιοτέχνης ξεκινά την ταινία του με ένα εκρηκτικό δεκαπεντάλεπτο που απεικονίζει μια από τις καλύτερα κινηματογραφημένες μάχες Ινδιάνων-κατακτητών στην ιστορία του είδους. Δηλαδή, ο Ινιάριτου σου λέει εξ αρχής ότι μπορώ να κάνω ό,τι θέλω στο πεδίο της δράσης, αλλά, ρε παιδιά, αυτό είναι εύκολο και το έχουμε ξαναδεί. Αυτό που βρίσκω ιντριγκαδόρικο είναι να παρουσιάσω ένα αργόσυρτο, ενοχλητικό οδοιπορικό εκδίκησης ενός νεκροζώντανου ανθρώπου που έχασε το παιδί του, με σινεφίλ αναφορές που ξεκινούν από τον Ταρκόφσκι και φτάνουν στον «Νεκρό» του Τζάρμους. Κι όλα αυτά με απόλυτη επιτυχία. Μιλάμε για αυθεντική κινηματογραφική διάνοια.