Με καινούργιο καλλιτεχνικό διευθυντή, χρήσιμες οργανωτικές καινοτομίες όπως αυτή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, πάρτι, εκδηλώσεις, masterclasses και, φυσικά, ένα χορταστικό πρόγραμμα με πάνω από 150 ταινίες, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας παρουσιάζεται ανανεωμένο, κάνοντας ένα δυναμικό restart γεμάτο προσδοκίες. Το «αθηνόραμα» δίνει και πάλι το «παρών» ως χορηγός επικοινωνίας και μοιράζει περισσότερες από 300 προσκλήσεις.
Στο περιθώριο της εκδήλωσης του «α» για την καλύτερη ελληνική ταινία των τελευταίων 40 χρόνων καθίσαμε στα σκαλάκια της Ταινιοθήκης για να μιλήσουμε με τον καινούργιο καλλιτεχνικό διευθυντή των Νυχτών Πρεμιέρας Λουκά Κατσίκα. Από όλη την κουβέντα μας κράτησα τη φράση του: «Φέτος κοιτάξαμε την ουσία του πράγματος». Και ποια είναι αυτή; Φυσικά, το σινεμά. Οι Νύχτες Πρεμιέρας αποτελούν εδώ και 22 χρόνια τη φεστιβαλική μας όαση, τον τόπο όπου για κάτι λιγότερο από δύο εβδομάδες το καλλιτεχνικό σινεμά ανθεί στο ασύμμετρο πολιτιστικό τοπίο της πρωτεύουσας.
Τι καλύτερο, λοιπόν, από το να ανοίξουμε τη φετινή σεζόν στις αίθουσες με το ανανεωμένο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, που υπόσχεται να μας προσφέρει, εκτός από τις πρεμιέρες των σημαντικότερων ταινιών της χρονιάς, συναρπαστικές σινεφίλ ανακαλύψεις και κλεφτές ματιές στο παρελθόν. Από την Τετάρτη 21/9 μέχρι την Κυριακή 2/10 στους κινηματογράφους Δαναός 1 & 2, Odeon Opera 1 & 2, Ιντεάλ και Ταινιοθήκη της Ελλάδας το σινεμά είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής και πάλι στην πόλη.
Αλήθεια, Λουκά, τι νέο θα δούμε στο φεστιβάλ;
Όταν αλλάζει ο καπετάνιος στην κινηματογραφική φρεγάτα των αθηναϊκών φεστιβάλ, τότε είναι φυσικό ο κόσμος να περιμένει αλλαγές και νέα καλλιτεχνική ρότα. Και ο Λουκάς Κατσίκας, ένας άνθρωπος που βρίσκεται τα τελευταία 20 χρόνια στο περιοδικό «Σινεμά» και στο φεστιβάλ του, δείχνει από την αρχή ότι γι’ αυτόν μια τόσο απαιτητική διοργάνωση είναι άθλημα ομαδικό και όχι ατομικό. «Δεν άλλαξε μόνο ο διευθυντής, αλλά κι ένα μεγάλο μέρος της οργανωτικής ομάδας. Επανέρχονται άτομα που, εκτός από συνάδελφοι, είναι και φίλοι και στους οποίους έχω τρομερή εμπιστοσύνη.
Θυσίασαν το καλοκαίρι τους για να στήσουν ένα φεστιβάλ σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια. Η φετινή διοργάνωση ήταν ένας άθλος, αφού η προετοιμασία ξεκίνησε μόλις τον Ιούνιο»... Ο Λουκάς Κατσίκας, μάλιστα, δείχνει από την αρχή την πρόθεσή του, που δεν είναι άλλη από το να ακούσει το κοινό του φεστιβάλ και να προχωρήσει σε οργανωτικές αλλαγές. «Υπήρχαν κατά καιρούς αιτήματα από τον κόσμο του φεστιβάλ που, είτε λόγω έλλειψης χρόνου είτε προτεραιοτήτων, δεν είχαν εισακουστεί.
Ένα βασικό αίτημα ήταν να κάνουμε ένα λιγότερο φορτωμένο πρόγραμμα με παραπάνω επαναληπτικές προβολές, έτσι ώστε να μπορεί να δει ο κόσμος περισσότερες από τις ταινίες της προτίμησής του. Επιπλέον, υπήρχαν θεατές που δεν ήθελαν να ταλαιπωρούνται στις ουρές, γι’ αυτό από φέτος όλοι έχουν τη δυνατότητα να εκδίδουν ηλεκτρονικά τα εισιτήριά τους μέσω του www.viva.gr . Επίσης, υπάρχει πλέον η συνεργασία με το taxibeat για 10 δωρεάν μετακινήσεις στις μεταμεσονύχτιες προβολές του φεστιβάλ, ενώ μεριμνήσαμε να υπάρχει ειδικό λεωφορειάκι για μεταφορά των ΑμεΑ και διαθέτουμε περισσότερα δωρεάν εισιτήρια για ανέργους».
Καλά και άγια τα οργανωτικά, αλλά θα δούμε φέτος κάτι διαφορετικό σε επίπεδο φιλοσοφίας; Υπάρχει η διάθεση για μια νέα αρχή; Ο Κατσίκας δείχνει να πατά στο ένδοξο παρελθόν του φεστιβάλ για να χαράξει το φιλόδοξο μέλλον του. «Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ως διευθυντής είναι πώς θα διοργάνωνε το φεστιβάλ σήμερα ο εμπνευστής του Γιώργος Τζιώτζιος, αν βρισκόταν ανάμεσά μας. Ο Γιώργος άνοιξε την πόρτα στα νέα παιδιά, εγκαθιδρύοντας ταυτόχρονα ένα κλίμα απόλυτης δημοκρατικότητας. Επίσης η αγάπη που είχε για το ανεξάρτητο σινεμά και τις νέες ανακαλύψεις είναι κάτι που φροντίσαμε φέτος να τηρήσουμε ευλαβικά». Ας δούμε, λοιπόν, αναλυτικά τι ετοίμασαν ο Λουκάς Κατσίκας και η ομάδα του για τις 22ες Νύχτες Πρεμιέρας.
Ο Πέδρο, ο Πολ και οι άλλοι
Ας φτιάξουμε μαζί το φετινό φεστιβαλικό χάρτη. Θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να συμφωνήσουμε ότι στις κινηματογραφικές διοργανώσεις ξεκινάς από τα σίγουρα. Σωστά; Από τους σκηνοθέτες που αγαπάς ή έστω γνωρίζεις ως ονόματα. Στη συνέχεια, προσθέτεις τα φεστιβαλικά σιγουράκια που βραβεύτηκαν ή κέρδισαν τις εντυπώσεις σε Κάνες, Βερολίνο, Βενετία και Τορόντο. Τώρα οι παλιότεροι ας πιάσουν το κίτρινο Stabilo και οι νεότεροι τις εφαρμογές των smarphones γιατί ξεκινάμε το φεστιβαλικό ψαχούλεμα.
Η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται και, ας μη γελιόμαστε, η ταινία έναρξης είναι ενδεικτική για το πώς θα κυλήσει το κινηματογραφικό δωδεκαήμερο. Σε αυτόν τον τομέα οι Νύχτες Πρεμιέρας πετυχαίνουν διάνα, κάνοντας ιδανικό ξεκίνημα με τον Πέδρο Αλμοδόβαρ και την ολοκαίνουργια Julieta του. O Ισπανός σκηνοθέτης επιστρέφει στη φόρμα του μελοδράματος με την ιστορία μιας 50χρονης καθηγήτριας που ύστερα από μια τυχαία συνάντηση θα ταξιδέψει στο παρελθόν και στους ανοιχτούς λογαριασμούς που πρέπει κάποια στιγμή να κλείσουν.
Από την άλλη, ταινία λήξης της φετινής διοργάνωσης είναι μία από τις αναπάντεχες εκπλήξεις των φετινών Κανών. Ο αγέραστος Ολλανδός Πολ Βερχόφεν («Βασικό Ένστικτο») παρουσιάζει το Εκείνη («Elle»), ένα διαστροφικό παιχνίδι εξουσίας όπου μια δυναμική γυναίκα προσπαθεί να πάρει εκδίκηση από τον άντρα που τη βίασε. Μια και αναφερθήκαμε στις περασμένες Κάνες, δεν μπορούμε να αφήσουμε έξω από την κουβέντα το Toni Erdmann της Μάρεν Άντε, τη γερμανική δραμεντί που έκανε την Κρουαζέτ να παραμιλά και ταυτόχρονα να… γκρινιάζει που η κριτική επιτροπή της στέρησε τον Χρυσό Φοίνικα.
Η ιστορία επανασύνδεσης ενός ανώριμου πατέρα και της καριερίστριας κόρης του μετατρέπεται σε κοφτερό κοινωνικό δράμα που ανατρέπει τη γενικότερη πεποίθηση ότι η φράση «γερμανικό χιούμορ» αποτελεί το... συντομότερο κινηματογραφικό ανέκδοτο. Μάλιστα, οι φετινές Νύχτες Πρεμιέρας έχουν ετοιμάσει ένα αφιέρωμα στο έργο της Μάρεν Άντε, παρουσιάζοντας τις άλλες δύο ταινίες της Όλοι οι Άλλοι («Allen Anderen») και Το Δέντρο Αντί για το Δάσος («Der Wald vor Lauter Baumen»). Ο Κριστιάν Μουντζίου, ο σκηνοθέτης που έβαλε το ρουμανικό σινεμά στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη με το «4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες» κερδίζοντας τον Χρυσό Φοίνικα το 2007, επιστρέφει με την Αποφοίτηση («Bacalaureat»), μια διεισδυτική ματιά στη σύγχρονη μετα-κομουνιστική πραγματικότητα της χώρας.
Ο Αργεντινός κορυφαίος σκηνοθέτης Πάμπλο Λαραΐν («No») παρουσιάζει το βιογραφικό Νερούδα («Neruda»), που εστιάζει στην καταδίωξη του διάσημου ποιητή από έναν νεαρό αστυνομικό στη Χιλή του ’40, με τον Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ να πρωταγωνιστεί. Από την κινηματογραφικά απρόβλεπτη Ασία θα δούμε την Υπηρέτρια («Ah-ga-ssi») του Παρκ Τσαν-Γουκ («Oldboy»), μια ερωτική ιστορία που μπολιάζεται με την αδιαμφισβήτητη στιλιστική βιρτουοζιτέ του Νοτιοκορεάτη, ενώ ο Ζανγκ Γιμού («Ιπτάμενα Στιλέτα») ανασκάπτει την πρόσφατη Ιστορία της Κίνας με τη Μεγάλη Επιστροφή («Gui Lai»), έχοντας και πάλι τη γοητευτική Γκονγκ Λι στην πρώτη ερμηνευτική γραμμή. Για το τέλος φυλάξαμε μια μεγάλη έκπληξη.
Το Σνόουντεν («Snowden») του πολιτικά αιχμηρού Όλιβερ Στόουν, μια αιρετική βιογραφία του ανθρώπου που έβγαλε στη φόρα απόρρητα έγγραφα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών ταράζοντας την παγκόσμια πολιτική ισορροπία, προβάλλεται την Τετάρτη 28/9 σε συνεργασία των Νυχτών Πρεμιέρας με το «α»!
Ανακάλυψέ το!
Αφού φτιάξαμε τη λίστα με τα σίγουρα φεστιβαλικά πατήματα, ας ξεκινήσουμε με τα άγνωστα διαμαντάκια της φετινής διοργάνωσης, το αλατοπίπερο του φεστιβάλ κατά τη γνώμη μου. Ας ξεκινήσουμε από τη γειτονική Ιταλία, που βρίσκεται σε μεγάλα κινηματογραφικά κέφια τον τελευταίο καιρό. Αν δεν μάθατε τον Πάολο Βίρτσι από το «Ανθρώπινο Κεφάλαιο», έχετε ακόμη μία ευκαιρία με την Τρελή Χαρά («La Pazza Gioia»), μια θηλυκή ιστορία απελευθέρωσης που θα σας συγκλονίσει.
Μάλιστα, η ταινία αποτελεί μέρος του αφιερώματος Italian Days, από το οποίο ξεχωρίζουν επίσης το έγκλειστο δράμα Άνθος («Fiore») του Κλαούντιο Τζοβανέζι και οι Εξομολογήσεις («Le Confessioni») του Ρομπέρτο Αντό («Ζήτω η Ελευθερία»).
Festival focus
Από το διαγωνιστικό πρόγραμμα δώστε μεγάλη προσοχή στη Σκιά του Φόβου («Under the Shadow») του Μπαμπάκ Ανβάρι, μια αλληγορική ιρανική ιστορία τρόμου που περιέχει σχόλια πάνω στην πρόσφατη Ιστορία της χώρας αλλά και τη θέση της γυναίκας στον ισλαμικό κόσμο. Το Μια Εβδομάδα και μια Μέρα («Shavua ve Yom») του Ασάφ Πολόνσκι αποτελεί την άλλη ενδιαφέρουσα επιλογή του διαγωνιστικού, μια ισραηλινή κωμωδία με πρωταγωνιστές έναν πατέρα που ανακαλύπτει τη μαριχουάνα κι έναν πιτσιρικά γείτονά του με τον οποίο γίνονται κολλητοί.
Στη feelgood όψη του φεστιβάλ ανήκει και ο Μόρις από την Αμερική («Morris from America»), με πρωταγωνιστή έναν Αφροαμερικανό πιτσιρικά που μετακομίζει στη Γερμανία και ζορίζεται να προσαρμοστεί, μια ταινία που κέρδισε βραβείο σεναρίου στο Σάντανς. Για το τέλος κρατήσαμε ένα από τα πιο δυνατά χαρτιά της διοργάνωσης, το αριστουργηματικό animation Η Κόκκινη Χελώνα («La Tortue Rouge») του Ολλανδού Μίκαελ Ντουντόκ ντε Βιτ πάνω στην τρυφερή σχέση ενός ναυαγού με μια θαλάσσια χελώνα. Μην το χάσετε με τίποτα...
Rock ’n’ Roll στην οθόνη
Τρία μουσικά ντοκιμαντέρ ροκάρουν στις Νύχτες Πρεμιέρας
The Beatles: Eight Days a Week
O οσκαρικός Ρον Χάουαρντ καταπιάνεται με το μοναδικό μουσικό φαινόμενο των Σκαθαριών σε ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ που θα συνδυαστεί με ένα μισάωρο απόσπασμα από τη συναυλία τους στο Shea Stadium το 1965.
Eat that Question
Η φύσει και θέσει επαναστατική προσωπικότητα του Φράνκ Ζάπα ξεδιπλώνεται σε μιάμιση ώρα σούπερ απολαυστική και ηλεκτρισμένη. Η εμβληματική όσο και ανυπότακτη φιγούρα της ροκ σε ένα απρόβλεπτο οπτικοακουστικό κολάζ.
Rolling Stones - Απόβαση στην Αβάνα
Μια ειδική, one off προβολή που εντάσσεται στο πρόγραμμα των Νυχτών Πρεμιέρας και τα... σπάει. Η συναυλία των γερόλυκων της ροκ στην κουβανική πρωτεύουσα που έγραψε ιστορία αποκλειστικά στο Δαναό (είσ.: € 9).
Μεταμεσονύχτια σινεφίλ γλέντια
Πάρτι με... Λουκάνικα
Ένα από τα ακμαιότερα κωμικά δίδυμα των ΗΠΑ, οι Σεθ Ρόγκεν κι Έβαν Γκόλντμπεργκ, παρουσιάζουν το οργιώδες animation με πρωταγωνιστές τρόφιμα σερβιρισμένα με μπόλικη δημιουργική τόλμη και... βωμολοχία.
Neon Demon
Ο Δανός προβοκάτορας Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν («Drive») παρουσιάζει ένα ακραίο στιλιζαρισμένο ταξίδι στο χώρο της μόδας. Το πάρτι που ακολουθεί την προβολή στο «Six D.O.G.S.», πιστέψτε με, θα γράψει ιστορία...
Ο Λιγδιάρης Στραγγαλιστής
Η ένοχη απόλαυση συναντά την πρόκληση σε μια κινηματογραφικά βλάσφημη κωμωδία που θα κάνει την αίθουσα του Odeon Όπερα να γκρεμιστεί από τα γέλια ή τα γιούχα. Διαλέξτε από τώρα στρατόπεδο...
