Ευφυής και ανατρεπτικός, ο ευρηματικός Νίκος Παναγιωτόπουλος, παρότι πηδούσε με ευκολία από το ένα είδος στο άλλο, είχε μια sui generis κινηματογραφική γραφή που δεν ακολουθούσε κανόνες παρά μόνο το αδάμαστο και καλλιεργημένο πνεύμα του. Διαβασμένος και με ανεπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ, ο Παναγιωτόπουλος κέρδιζε από την πρώτη στιγμή τους συνομιλητές του. Οι συζητήσεις μαζί του ακολουθούσαν, όπως είχαμε γράψει παλιότερα, «μια ευχάριστα ακανόνιστη και άναρχη πορεία, περνώντας από τον Σαίξπηρ στον Μπέλα Ταρ και από τον Ρέμπραντ στον Άκι Καουρισμάκι, σε ένα παιχνιδιάρικο διάβα στην ιστορία της τέχνης».
Το μόνο δόγμα στο οποίο υπάκουε ήταν το να γυρίζει όσο το δυνατόν περισσότερες ταινίες, θεωρώντας ότι η παραγωγή τους εξελίσσει το δημιουργό και ότι ο ίδιος είχε πάντοτε ενδιαφέροντα πράγματα να αφηγηθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι, λίγες μόνο μέρες μετά την προβολή της «Κόρης του Ρέμπραντ», τον περασμένο Δεκέμβριο, ξεκίνησε τα γυρίσματα της καινούργιας του ταινίας, η οποία τελικά δεν ολοκληρώθηκε.
Από τη Μυτιλήνη στην «Εύφορη Κοιλάδα»
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1941, σπούδασε κινηματογράφο στην Αθήνα και στη συνέχεια μετακόμισε στο Παρίσι, όπου μυήθηκε στα μυστικά του σινεμά, της λογοτεχνίας και της ευζωίας. Το 1972 επέστρεψε στην Ελλάδα και δύο χρόνια αργότερα γύρισε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του «Τα Χρώματα της Ίριδας». Το φιλμ, όμως, που έκανε τον Παναγιωτόπουλο γνωστό, όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, ήταν οι «Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας» του 1978, μια σουρεαλιστική αλληγορία που τον μετέτρεψε αυτόματα σε κορυφαίο εκπρόσωπο του ελληνικού σινεμά μαζί με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Η ταινία κέρδισε τη Χρυσή Λεοπάρδαλη στο Λοκάρνο, αλλά και διακρίσεις στα Φεστιβάλ του Σικάγο και της Θεσσαλονίκης.
Δημιουργικά ασταμάτητος
Το «Μελόδραμα;» (1981) ήταν η πρώτη συνεργασία του με τον σπουδαίο ηθοποιό και πιστό του συνεργάτη Λευτέρη Βογιατζή, ενώ το «Βαριετέ» (1985) αποτέλεσε ένα ακόμη δείγμα της ελεύθερης δημιουργικής του γραφής που ήταν επηρεασμένη από τη νουβέλ βαγκ και το Νέο Γερμανικό Σινεμά. Λίγα χρόνια αργότερα, το «Ονειρεύομαι τους Φίλους μου» (1993) φέρνει τους Λευτέρη Βογιατζή, Μηνά Χατζησάββα, Στάθη Λιβαθινό και Ακύλλα Καραζήση στο ίδιο πλατό.
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, εκτός από να σκαρώνει τις δικές του σουρεαλιστικές και πνευματώδεις ιστορίες στην οθόνη –υπήρξε εξάλλου και εξαιρετικός συγγραφέας–, μετέφερε στο σινεμά και αγαπημένα του βιβλία, όπως τον «Εργένη» του Βαγγέλη Pαπτόπουλου το 1997. Το κοινό αγάπησε την ειρωνική περιήγησή του στη νεόπλουτη λαϊκότητα του «Αυτή η Νύχτα Μένει» (1999), όπως και τη μουσική που έγραψε ο Σταμάτης Κραουνάκης για την ταινία. Μαζί με το «Delivery» του 2004 (με τους Θάνο Σαμαρά, Αλεξία Καλτσίκη και Ερρίκο Λίτση), το οποίο έφτασε έως το διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας, μάλλον αποτελούν τις καλύτερες στιγμές του σκηνοθέτη στην ύστερη δημιουργική του περίοδο. Από το 2006 μέχρι το 2015, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος σκηνοθέτησε έξι συνολικά ταινίες («Πεθαίνοντας στην Αθήνα», «Αθήνα - Κωνσταντινούπολη», «Τα Οπωροφόρα της Αθήνας», «Δεσμά Αίματος», «Λιμουζίνα», «Κόρη του Ρέμπραντ»), αποτελώντας τον παραγωγικότερο Έλληνα σκηνοθέτη των τελευταίων χρόνων.
Φιλμογραφία
Τα Χρώματα της Ίριδος (1974)
Οι Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας (1978 )
Μελόδραμα; (1981)
Βαριετέ (1985)
Η Γυναίκα που Έβλεπε τα Όνειρα (1988)
Ονειρεύομαι τους Φίλους μου (1993)
Ο Εργένης (1997)
Αυτή η Νύχτα Μένει (1999)
Beautiful People (2001)
Κουράστηκα να Σκοτώνω τους Αγαπητικούς σου (2002)
Delivery (2004)
Πεθαίνοντας στην Αθήνα (2006)
Αθήνα - Κωνσταντινούπολη (2008)
Τα Οπωροφόρα της Αθήνας (2010)
Δεσμά Αίματος (2012)
Η Λιμουζίνα (2013)
Η Κόρη του Ρέμπραντ (2015)
Περισσότερες πληροφορίες
Beautiful People
Ο Αντρέας, ένας νεαρός αρχιτέκτονας, και η σύζυγός του Ρέα περνούν τις διακοπές τους μαζί με μια ετερόκλητη παρέα στη βίλα ενός επιχειρηματία στη Μύκονο. Καθώς όμως η Ρέα βλέπει το σύζυγό της να συμβιβάζεται με έναν άλλο τρόπο ζωής, ο έρωτάς της γι' αυτόν μετατρέπεται σε περιφρόνηση.
Οι Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας
Ένας πατέρας και οι τρεις γιοι του αποτραβιούνται σε μια παλιά αρχοντική έπαυλη, που μόλις κληρονόμησαν, μαζί με την υπηρέτριά της. Η οκνηρία, η χαλαρότητα και τέλος ο ύπνος διαβρώνει σταδιακά τα μέλη αυτής της συμβολικά προσδιορισμένης αστικής οικογένειας, εκτός από την υπηρέτρια, μοναδικό θετικό πρόσωπο σ' ένα βασίλειο ζωντανών νεκρών. Σουρεαλιστική αληγορία που τιμήθηκε στα Φεστιβάλ Λοκάρνο, Σικάγο και Θεσσαλονίκης.
Η Λιμουζίνα
Ο Μαξ και ο Μάρκος, ένας Γερμανός κι ένας Έλληνας, συνοδεύουν την όμορφη Γαλλίδα Κολέτ σ’ ένα οδικό ταξίδι από το Παρίσι της δεκαετίας του ’60 στην Ελλάδα του σήμερα.
Κουράστηκα να Σκοτώνω τους Αγαπητικούς σου
Ένας εκδότης ερωτεύεται παράφορα μια καλλιτέχνιδα σε νυχτερινό κέντρο της Αθήνας, ξοδεύοντας αλόγιστα διάφορα ποσά που υπερβαίνουν τις οικονομικές του δυνατότητες. Θεωρείται ύποπτος για ένα φόνο, την ανάκριση του οποίου έχει αναλάβει ένας αστυνομικός που είναι επίσης ερωτευμένος με την ίδια γυναίκα.
Η Κόρη του Ρέμπραντ
Σε μια πολυτελή έπαυλη γίνεται μια μεγαλοαστική δεξίωση που συγκεντρώνει πρέσβεις, υπουργούς, τον διοικητή της αστυνομίας, έναν τεχνοκριτικό-ντετέκτιβ, έναν μισθοφόρο και δύο περιφερόμενες καλλονές. Ένας μυστηριώδης πίνακας του Ρέμπραντ είναι αυτός που κεντρίζει το ενδιαφέρον κάποιων καλεσμένων, με τον οικοδεσπότη της βραδιάς κύριο Μαλαπάρτε να κρύβει στο εσωτερικό του σπιτιού του έναν ανεκτίμητο καλλιτεχνικό θησαυρό... Ή μήπως, πάλι, όχι;
Αθήνα - Κωνσταντινούπολη
Μετά το διαζύγιό του, ένας άντρας στα όρια της κατάθλιψης φεύγει για ένα ταξίδι με αυτοκίνητο ως τη Θεσσαλονίκη και τον άρρωστο πατέρα του. Στο δρόμο θα γνωρίσει έναν δεξιοτέχνη του κλαρίνου με τη νεαρή συνοδό του και θα τους ακολουθήσει στην επαρχιακή περιοδεία τους.
Αυτή η Νύχτα Μένει
Ο Αντρέας αγαπά τη Στέλλα, αλλά έχει μόνο ένα μαγαζάκι της ΕΒΓΑ να της προσφέρει. Φιλοδοξώντας να κάνει καριέρα ως τραγουδίστρια, η Στέλλα φεύγει για τα σκυλάδικα της επαρχίας. Είναι η αρχή μιας κατάβασης στην κόλαση.
Πεθαίνοντας στην Αθήνα
Ο Ανδρέας, καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στην ΑΣΚΤ, διατηρεί δεσμό όχι μόνο με μια σέξι διανοούμενη ελληνογαλλίδα, αλλά και με μια πιτσιρίκα φοιτήτριά του, παρότι αγαπάει την πανέμορφη γυναίκα του. Όταν μαθαίνει πως πάσχει από λευχαιμία με ελάχιστους μήνες ζωής, αποφασίζει να το κρατήσει κρυφό αλλά να μιλήσει στις γυναίκες του για την απιστία. Γυρισμένο σε σινεμασκόπ.
Ονειρεύομαι τους Φίλους μου
Τέσσερα φαινομενικά ασήμαντα περιστατικά από τη ζωή ενός ανθρώπου, που εκτείνονται χρονικά και γεωγραφικά από τη Δυτική Γερμανία της δεκαετίας του 60 μέχρι την Αθήνα του 1990. Από την ομώνυμη συλλογή διηγημάτων του Δημήτρη Νόλλα.
Τα Οπωροφόρα της Αθήνας
Ένας συγγραφέας, κλεισμένος στο σπίτι του, γράφει για έναν αλαφροΐσκιωτο νεαρό, ο οποίος περιφέρεται στην Αθήνα και δοκιμάζει τα φρούτα της.
Δεσμά Αίματος
Η Μαργαρίτα, μια νεαρή αεροσυνοδός, αποφασίζει μετά το θάνατο του πατέρα της με τον οποίο συγκατοικούσε, να κάνει μια νέα αρχή στη ζωή της. Πριν από αυτό όμως ξεκινά ένα ταξίδι στη Βόρεια Ελλάδα, αναζητώντας έναν πρώην εραστή της.
DELIVERY
Ένας νεαρός διανομέας πίτσας, που πέφτει από το πουθενά και στο τέλος πετάει για το πουθενά, διασχίζει την παραγκωνισμένη πραγματικότητα της Αθήνας και γίνεται μάρτυρας των εξομολογήσεων αυτού του (αυτό)εξόριστου κόσμου. Η καλύτερη ταινία του Παναγιωτόπουλου εδώ και πολλά χρόνια.
