Το μπεστ σέλερ του Αυστραλού συγγραφέα Μάρκους Ζούσακ, η ιστορία ενηλικίωσης της Λίζελ με φόντο τη φρίκη της ναζιστικής Γερμανίας και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μεταφέρεται στην οθόνη με μια ακίνδυνη, clean cut λογική, η οποία γλυκαίνει τη φόρμα της ταινίας και «στεγνώνει» το περιεχόμενό της.
Π έρα από την όποια λογοτεχνική αξία του βιβλίου, ο μόλις 30 ετών Αυστραλός συγγραφέας Μάρκους Ζούσακ είχε το θάρρος να μεταφέρει τους αναγνώστες της «Κλέφτρας των Βιβλίων» στη ναζιστική Γερμανία, έχοντας ως αφηγητή τον Θάνατο, που εκείνη την εποχή δεν σταματούσε να θερίζει ζωή κι ελπίδα στη Γηραιά Ήπειρο. Αυτό το ειρωνικό αφηγηματικό τέχνασμα διατηρεί και ο σεναριογράφος Μάικλ Πετρόνι στην κινηματογραφική μεταφορά του προαναφερθέντος μπεστ σέλερ, φροντίζοντας να γράψει μια εναέρια και άκρως κυνική εναρκτήρια σεκάνς, η οποία υπενθυμίζει στους θεατές ότι κανείς δεν γλιτώνει από τον Χάρο...
Αυτό που ξεχνούν, βέβαια, τόσο ο Πετρόνι όσο και ο σκηνοθέτης της ταινίας Μπράιαν Πέρσιβαλ («Ο Πύργος του Ντάουντον») είναι ότι τα φωτεινά χρώματα, οι διάφανοι χαρακτήρες και η αφέλεια δεν ταιριάζουν ούτε στην ιδέα της φθαρτής ανθρώπινης ύπαρξης ούτε στη φρίκη της ναζιστικής θηριωδίας και του Ολοκαυτώματος. Το φιλμ αφηγείται με παραμυθένια διάθεση την ιστορία της Λίζελ, μιας νεαρής κοπέλας που μετακομίζει στο σπίτι της ανάδοχης οικογένειας των Χούμπερμαν. Η προσαρμογή της στη νέα πραγματικότητα είναι δύσκολη, αφού η μητριά της Ρόζα και οι συμμαθητές της της κάνουν τη ζωή δύσκολη.
Μοναδική εξαίρεση ο κατάξανθος γείτονάς της Ρούντι, ο οποίος γίνεται γρήγορα αχώριστος φίλος της, ενώ με τη βοήθεια του καλοκάγαθου πατριού της Χανς η μικρή Λίζελ μαθαίνει γραφή και ανάγνωση. Αυτήν την εμμονική της σχέση με τη λογοτεχνία, η οποία θα την οδηγήσει μέχρι την κλοπή, ενισχύει ένας απρόσκλητος επισκέπτης.
Ο νεαρός Εβραίος Μαξ, που κρύβεται από τους ναζί, θα φιλοξενηθεί για αρκετούς μήνες στο υπόγειο των Χούμπερμαν περνώντας τις ώρες του δίπλα στη φιλομαθή Λίζελ. Η φρίκη του πολέμου, ωστόσο, ξέρει να τρυπώνει ακόμη και στα κλειδαμπαρωμένα υπόγεια... Η ιστορία ενηλικίωσης της Λίζελ έχει ως φόντο ιστορικά γεγονότα-σταθμοί για τη ναζιστική Γερμανία, όπως η Νύχτα των Κρυστάλλων, το κάψιμο των βιβλίων και η θριαμβευτική νίκη του Αφροαμερικανού Τζέσε Όουενς στους Ολυμπιακούς του 1936 στο Βερολίνο.
Η «Κλέφτρα των Βιβλίων» αφηγείται αυτήν την τραγική περίοδο στραγγίζοντάς την πολύ καλά από αίμα κι έρεβος. Ο Βρετανός (κυρίως) τηλεοπτικός σκηνοθέτης Μπράιαν Πέρσιβαλ ακολουθεί μια ακίνδυνη, clean-cut διαδρομή η οποία γλυκαίνει τη φόρμα της ταινίας και «στεγνώνει» το περιεχόμενό της. Όλοι οι χαρακτήρες –και αυτός της Λίζελ– παραμένουν πεισματικά ευανάγνωστοι και ανεξερεύνητοι, ενώ ακόμη και το voice over του Θανάτου αποκτά μια παράταιρη τρυφερότητα. Το έμπειρο οσκαρικό ντουέτο Τζέφρι Ρας Έμιλι Γουότσον παραμένει αμήχανο και αποπροσανατολισμένο, ψάχνοντας μάλλον να βρει βάθος στην επίπεδη λογική αυτής της καλογυαλισμένης κινηματογραφικής διασκευής.
ΗΠΑ, Γερμανία. 2013. Διάρκεια: 131΄. Διανομή: ODEON.
Περισσότερες πληροφορίες
Η Κλέφτρα των Βιβλίων
Η Λίζελ μετακομίζει στο σπίτι της ανάδοχης οικογένειας των Χούμπερμαν λίγο προτού ξεκινήσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Η προσαρμογή της στη νέα πραγματικότητα είναι δύσκολη, αφού η μητριά της Ρόζα και οι συμμαθητές της της κάνουν τη ζωή δύσκολη. Με τη βοήθεια του καλοκάγαθου πατριού της Χανς όμως μαθαίνει γραφή και ανάγνωση, ενώ αποκτά εμμονική σχέση με τη λογοτεχνία.