"Όλα ξεκίνησαν από μία τυχαία στιγμή, όταν διάβασα ένα αφιέρωμα της "Ελευθεροτυπίας" στο ένθετο "Ιστορικά" για τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή. Ήταν το Νοέμβριο του 2003" μας λέει ο συγγραφέας του νέου graphic novel των εκδόσεων "Παπαδόπουλος", κ. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, δεν σταμάτησε να ψάχνει και να μελετάει για την πορεία και την προσωπικότητα του σπουδαίου μαθηματικού. Κομβικό σημείο της "γνωριμίας" τους και πραγματικής εμβύθισης στην φυσιογνωμία του Καραθεοδωρή, ήταν η στιγμή όπου ένας ξάδελφός του, με σπουδές στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες, του έφερε βιβλία και σημειώσεις.
Ακολούθησε η επικοινωνία με τον μαθηματικό και συγγραφέα Ευάγγελο Σπανδάγο, "ο οποίος είχε γράψει ένα βιβλίο του Καραθεοδωρή και μου είπε ότι το καλύτερο είναι να γνωρίσω την κόρη του. Πήγα λοιπόν στην Κηφισιά και τη συνάντησα. Κατάλαβα αμέσως, από αυτά που μου είπε, ότι πρόκειται για μία πολύ μεγάλη προσωπικότητα", λέει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας. "Έτσι λοιπόν ξεκίνησε μια αναζήτηση και το 2013 κάνω την πρώτη κίνηση και κυκλοφορεί το πρώτο βιβλίο με τίτλο "Η Τελευταία Εξίσωση", από τις εκδόσεις "Στοχαστής". Η δεύτερη επιτυχημένη κυκλοφορία για τον συγγραφέα, ήταν το 2019, όπου κυκλοφόρησε η μυθιστορηματική ιστορία "Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή" από τις εκδόσεις "Μένανδρος". Ώσπου φτάνουμε στο 2021, με τη κυκλοφορία του graphic novel από τις εκδόσεις "Παπαδόπουλος".
"Tο graphic novel δεν είναι όπως ήταν παλιά το κόμικς. Έχει εξελιχθεί πλέον σε τέχνη"
Αν και η μορφή του βιβλίου παραπέμπει σε ανάγνωσμα για μεγάλα παιδιά, έχει και στοιχεία που θα εκτιμήσει το ενήλικο κοινό. "Το βιβλίο απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους, σε όσους αγαπούν τα graphic novel και θέλουν να κάνουν μία εισαγωγή στην προσωπικότητά του Καραθεοδωρή. Εδώ κινούμαστε διαφορετικά, απευθυνόμαστε μαζί με τον εικονογράφο Παναγιώτη Πανταζή σε ένα άλλο, διαφορετικό κοινό, σε ένα νεανικό κοινό, παιδικό, εφηβικό, και σε όσους αισθάνονται νέοι και διαβάζουν graphic novel. Το graphic novel δεν είναι όπως ήταν παλιά το κόμικς. Έχει εξελιχθεί πλέον σε τέχνη και υπάρχουν πάρα πολύ ωραίοι κομιστές που δουλεύουν στο χώρο".
Με το συγκεκριμένο graphic novel ο αναγνώστης "βλέπει τη μεγάλη εικόνα, τον Καραθεοδωρή που έχουμε αποτυπώσει: Τις εκφράσεις του, το πώς έβλεπε τα πράγματα, το βλέμμα του, τη στεναχώρια του, αυτό είναι που σου προσφέρει το κόμικ, είναι μία απεικόνιση". Η συγγραφική διαδικασία, βασίστηκε ωστόσο σε συγκεκριμένη τεχνική. "Προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε και να δείξουμε στιγμιότυπα της ζωή του Καραθεοδωρή. Υπήρχε κάποιο σχέδιο από πλευράς μου και πάνω σε αυτό, μαζί με τον Παναγιώτη Πανταζή, τον εικονογράφο, αποτυπώσαμε τα συναισθήματα του Καραθεοδωρή, μπήκαμε στην ανθρώπινη πλευρά του. Αυτή θέλαμε να αναδείξουμε, αλλά παράλληλα, μιλάμε και για τα βήματα τα οποία έκανε και για την αγάπη που είχε για την Ελλάδα. Αν και μεγάλωσε στο εξωτερικό μιλούσε έξι γλώσσες, στο σπίτι του μιλούσαν ελληνικά και διάβαζε ελληνικά βιβλία, παρόλο που δεν φοίτησε ποτέ σε ελληνικό σχολείο. Αν δείτε όμως τις επιστολές του διακρίνεται ότι ξέρει πάρα πολύ καλά Ελληνικά".
Σημεία – σταθμοί στην πορεία του Έλληνα Μαθηματικού: Η γνωριμία με τον Αϊνστάιν, η αλληλογραφία με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και το όραμα για την ελληνική εκπαίδευση
Καθώς ξεφυλλίζουμε το graphic novel διαπερνάμε τα σημεία – σταθμούς της ζωής και πορείας του. Την απόφασή του σε νεαρή ηλικία να γίνει μαθηματικός – αφήνοντας τη σίγουρη δουλειά στην Αίγυπτο, τη γνωριμία με τον Μαξ Πλάνκ και την είσοδό του στους επιστημονικούς κύκλους, τη σύσταση στον Αϊνστάιν και τη μεταξύ τους αλληλογραφία τους. Από τον διορισμό του ως καθηγητής αναλυτικής ανωτέρας γεωμετρίας φυσικής και μαθηματικών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, την επιστροφή του στην Αθήνα το 1922, μετά την καταστροφή της Σμύρνης, ως καθηγητής πρωτοετών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον πόλεμο της πανεπιστημιακής κοινότητας, μέχρι την επαναχώρησή με την οικογένειά του για το Μόναχο, όπου και θα ερχόταν η επαγγελματική αναγνώριση. Και κυρίως, τις επαναλαμβανόμενες προσπάθειες να βοηθήσει την Ελλάδα για να επιστρέψει στη συνέχεια απογοητευμένος στο εξωτερικό, όπου θα περνούσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
"Δύο φορές τον κάλεσε ο Βενιζέλος στην Ελλάδα. Τη πρώτη φορά, το 1920, για την ίδρυση του Πανεπιστημίου της Σμύρνης, όπου ήταν ο διοργανωτής. Κατέθεσε το υπόμνημα το 1920 στη Γαλλική γλώσσα στην οποία έλεγε ότι πρέπει να ιδρυθούν η εμπορική, η γεωργική και η μηχανική σχολή και ότι πρέπει στο μέλλον να γίνει σχολή τεχνολογίας στην οποία να διδάσκονται τα Ελληνικά, Τουρκικά Αραβικά, Περσικά και Αρμενικά.
Προσέλαβε τους καλύτερους τότε καθηγητές, έκανε ανακαίνιση στον λόφο του Μπαχρί Μπαμπά που ήταν ένα μεγάλο κτίριο με 70 αίθουσες που προορίζονταν για να μένουν οι καθηγητές και μία τεράστια βιβλιοθήκη. Όλα αυτά δεν έγιναν ποτέ, συνέβη η Μικρασιατική Καταστροφή και χάθηκε μία ευκαιρία να λειτουργήσει το ανακαινισμένο πανεπιστήμιο, το οποίο θα ήταν ένας πόλος έλξης για την Ανατολή και την Ευρώπη. Τη δεύτερη φορά έφυγε από τη χώρα, αφού απογοητεύτηκε από τη στάση της Ελλάδας και έγινε καθηγητής στο Μόναχο".
Από το 1928 μέχρι το 1932, και με την επιστροφή του Βενιζέλου στην πολιτική σκηνή της χώρας, ο Έλληνας Πρωθυπουργός "θέλει να περιστοιχίσει το όραμα που είχε για την παιδεία και ζητάει τη βοήθειά του Καραθεοδωρή. Τον διορίζει κυβερνητικό εκπρόσωπο, χωρίς εκλογή, και αυτό θα κάνει να τον παλεύουν όλοι και να του βάζουν εμπόδια. Παρόλ’ αυτά, ο Καραθεοδωρής προσπάθησε να υλοποιήσει το σχέδιο του Βενιζέλου για το ελληνικό πανεπιστήμιο. Στο βιβλιαράκι που είχε γράψει, το 1930, λέει μερικά πράγματα, όπως ότι δεν πάει καλά το πανεπιστήμιο λόγω του ότι δεν υπάρχουν εργαστήρια, τα παιδιά μόνο διαβάζουν και το μάθημα δεν έχει απαιτήσεις και τονίζει ότι υπάρχει τεράστια γραφειοκρατία".
Εντόπισε θα λέγαμε τις χρονιές νοσηρότητες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που συνιστούν "αγκάθια" ακόμη και σήμερα. "Και το κυριότερο που γράφει σε αυτό, είναι ότι η κυβερνητική πολιτική για να εφαρμοστεί σωστά, πρέπει κάθε 10 χρόνια να αλλάζει. Αυτό συμβαίνει γιατί είχε σπουδάσει στην Βαυαρία, όπου η κυβερνητική πολιτική είναι κοινή από όλα τα κόμματα και κάθε δέκα χρόνια την αλλάζουν και τη βελτιώνουν ανάλογα με το τι έχουν δει. Όταν λοιπόν στις εκλογές του 1932 ηττήθηκε ο Βενιζέλος, τότε μαζί του παρέσυρε και τον Καραθεοδωρή, ο οποίος συνέχισε την θητεία του στο πανεπιστήμιο του Μονάχου".
"Οι δυσκολίες που συναντάς όταν γράφεις για ένα πρόσωπο το οποίο δεν το έχεις γνωρίσει, είναι ότι, για να μην πέσεις έξω, πρέπει να έχεις διαβάσει πάρα πολλές πηγές"
"Το να γράψω εγώ ή οποιοσδήποτε ένα σενάριο, κάτι το οποίο δεν έχουμε διδαχτεί, είναι πολύ δύσκολο. Μην ξεχνάμε ότι άλλη είναι η γραφή ενός βιβλίου και άλλη όταν γράφεις ένα σενάριο. Το σενάριο το πάλεψα πάρα πολύ και προσπάθησα να πιάσω τα κυριότερα σημεία -κλειδιά, που κατά τη γνώμη μου αντιστοιχούν στο Καραθεοδωρή. Γενικά δεν συνάντησα δυσκολίες αλλά προσπάθησα να μην κάνω λάθη που έχουν σχέση με την προσωπικότητα του Καραθεοδωρή, που έχουν σχέση με τη ζωή του. Το ότι οι συγγενείς του στην Ελλάδα αγαπούν τα βιβλία μου και είμαστε σε επαφή, αυτό είναι θετικό και, νομίζω, είναι και για μένα ένα παράσημο".
Αναφερόμενος στην προσωπικότητα του σπουδαίου Έλληνα Μαθηματικού, συμπληρώνει: "Ο Καραθεοδωρής δεν έπαψε να μιλάει Ελληνικά, συνέχισε να στέλνει επιστολές και στις 6 γλώσσες που ήξερε, αλλά οι επιστολές του, όσες σώζονται ήταν όλες στα Ελληνικά. Σε επιστολή του μάλιστα, που στέλνει στην Πηνελόπη Δέλτα, γράφει σχετικά με την πρώτη φορά που ήρθε και έφυγε ότι "δεν έχασε και τίποτα η Ελλάδα από μένα που έφυγα". Ήθελε να δείξει ότι η ζωή στην Ελλάδα συνεχίζεται. Ήταν πρότυπο οικογενειάρχη, ήταν πολύ καλός ο ίδιος, αγαπούσε τους ανθρώπους, τους φοιτητές, τα παιδιά του, είχε μία γλυκύτητα μέσα του και το κυριότερο, ότι δεν έκανε καβγάδες, δεν ήταν ερειστικός ούτε στο πανεπιστήμιο και είχε μία ανατροφή Κεντροευρωπαίου".
Συνεχίζοντας τις αναφορές στη ζωή και την προσωπικότητα του Κ. Καραθεοδωρή, παρατηρεί: "Εγώ νομίζω ότι μέχρι τέλος της ζωής του, ακόμα και μετά την επιστροφή στη Γερμανία, ήθελα να επιστρέψει στην Ελλάδα και να ζήσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του εκεί. Όμως από το 1945 μέχρι το ‘50 δεν επιτρεπόταν να εγκαταλείψει το Μόναχο, το οποίο είχε βομβαρδιστεί. Έζησε με πολλές στερήσεις χωρίς θέρμανση χωρίς νερό για ένα διάστημα, μέσα στα ερείπια. Άμα διαβάσει κάποιος σε ένα από τα βιβλία μου την επιστολή που στέλνει στον ανιψιό του, περιγράφει ακριβώς το τι συνέβαινε".
"Και εγώ έχω ζήσει στη Γερμανία και έχω περπατήσει στους δρόμους της. Ξέρω τι σημαίνει να μετακομίζεις, ιδίως να μετακομίζεις από ένα άλλο περιβάλλον"
Έχοντας γυρίσει και ο ίδιος τους δρόμους της Γερμανίας, ο συγγραφέας μοιράζεται και ορισμένες "κοινές εμπειρίες" με τον ήρωα του graphic book. "Και εγώ έχω ζήσει στη Γερμανία και έχω περπατήσει στους δρόμους της. Επειδή το Μόναχο είναι μία πολύ ωραία πόλη, μου άρεσε να γυρίζω. Ξέρω τι σημαίνει να μετακομίζεις, ιδίως να μετακομίζεις από ένα άλλο περιβάλλον, ειδικά τότε που το εξωτερικό ήταν πολύ προηγμένο σε σχέση με την Αθήνα της εποχής". Έχοντας φοιτήσει και ο ίδιος στο εξωτερικό, και με την ανελλιπή συντροφιά των βιβλίων της βιβλιοθήκης του Ευρωπαϊκού σχολείου στο Μόναχο, δηλώνει ότι έτσι έγινε "λάτρης των παιδικών βιβλίων και της Αγγλικής γλώσσας, αλλά και της Ελληνικής".
"Μη ξεχνάμε ότι ο Καραθεοδωρής είναι ένας άνθρωπος ο οποίος ήρθε στην Ελλάδα, τα έδωσε όλα και επειδή δεν βρήκε απήχηση μετά την απόσυρση του Βενιζέλου από την πολιτική σκηνή, έφυγε πάλι στο εξωτερικό. Άρα αντιπροσωπεύει και τα παιδιά μας, τα οποία ψάχνονται εδώ και δεν μπορούν να βρουν κάποια πράγματα που δεν υπάρχουν, η έρευνα, για παράδειγμα, δεν μπορεί να αναπτυχθεί και πάνε έξω, όπου υπάρχουν αυτές οι συνθήκες", διαπιστώνει ο κ. Ιντζέμπελης, κλείνοντας, και αφήνοντάς μας με ένα ισχυρό κίνητρο να διαβάσουμε το βιβλίο.
