«Θα πάρω μια... παλαιολιθική σαλάτα, ένα χορτοφαγικό hot dog κι ένα χυμό από σπανάκι, μήλο και kale». Η Αθήνα τελευταία εξερευνά νέα διατροφικά περιβάλλοντα, ενώ διάφορες τάσεις, κινούμενες στον άξονα του ευρύτερου well being, έρχονται σαν αναρριχώμενο πλέγμα, σαν ένα σύγχρονο γευστικό sampling, που όλο και σου βάζει ιδέες.
Είναι ζήτημα φυσιολογίας. Έτσι σχεδιαστήκαμε. Με αυτά τα καύσιμα λειτουργούμε καλύτερα. Είναι κάτι σαν επαναφορά του ανθρώπου στις... εργοστασιακές ρυθμίσεις. Αυτό υποστηρίζει η όλο και πιο δημοφιλής σε Αμερική και Ευρώπη paleo diet, η οποία πρόσφατα βρήκε πεδίο έκφρασης και στην Αθήνα: την αρχή έκαναν οι paleo και paleo friendly συνταγές της Αυγερίας Σταπάκη στο νεόκοπο, φορτισμένο με καλλιτεχνική ενέργεια Root Artspace (Ηρακλειδών 10, Θησείο, 2103450003). Η παλαιολιθική διατροφή (προτού ο τροφοσυλλέκτης-κυνηγός γίνει γεωργός και αρχίσει να συλλέγει χωραφάκια και σιτηρά) περιείχε φρούτα και ξηρούς καρπούς χωρίς αλάτι, κρέας, ψάρι, θαλασσινά και γενικά μη επεξεργασμένες τροφές και ο φιλικός στον χρήστη νεο-πρωτογονισμός φέρνει στα ξύλινα τραπέζια του καλαίσθητου χώρου του Θησείου κυβάκια ψητής γλυκοπατάτας με μέλι, σταφίδες και ροκφόρ ή μια τσιπούρα με άγρια χόρτα, αβγοτάραχο κι ένα σφηνάκι μαραθόζουμο. Ακόμη και μερικά κοκτέιλ της λίστας του Γιάννη Σαμαρά ακολουθούν την ίδια προσέγγιση. Μια έξτρα ώθηση σίγουρα την ήθελε ο άνθρωπος των σπηλαίων, αλλά και η σύγχρονη αρένα τα έχει τα ζόρια της, οπότε βιταμίνες, πρωτεΐνες, αντιοξειδωτικά και καλά λιπαρά βοηθούν όσο να ’ναι.
Αν όμως η paleo είναι η καινούργια «παλιά» περίπτωση, υπάρχουν και οι προγενέστερες «νέες», οι οποίες εξελίσσονται ενίοτε και με μια δόση lifestyle προμοταρίσματος. Κάπου εφάπτονται, κάπου συγκρούονται, αλλά είναι αρκετές οι σύγχρονες διατροφικές (προ)τάσεις που κινούνται σε ένα ευρύτερο περιβάλλον αυτού που λέμε well being, βλέποντας το τι τρώμε ή πίνουμε με έναν τρόπο πιο συστηματικό, πιο συνεχή. ακόμη κι αν αυτό σημαίνει και πιο πολύπλοκο. Παλιές καραβάνες και νεοφώτιστοι, διατροφολόγοι και κόντρα διατροφολόγοι, ζηλωτές, σκεπτικιστές κι ενδιάμεσοι λένε τα δικά τους. Έχεις εναλλακτικές. Και αφορμές να το σκεφτείς περαιτέρω το ζήτημα.
Ας πούμε, έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που το χορτοφαγικό «Eden» σολάριζε στην Πλάκα. Νομίζω ότι είχε ανοίξει το 1982. Μπορεί εκείνο να μην υπάρχει πια, αλλά η vegetarian/vegan ιστορία έχει τη σύγχρονή της ιδεολογική-διατροφική συνέχεια. Τη σκυτάλη έχουν πάρει το Avocado στo Σύνταγμα (Νίκης 30, 2103237878), με burgers με γλυκοπατάτα, ρεβίθια και σκόρδο ή και τάρτες σπανάκι με ζύμη βρώμης, αμάρανθο και λιναρόσπορο, και το Rosebud στο Κολωνάκι (Σκουφά 40, 2103392370), όπου θα δοκιμάσετε κάρι με λαχανικά και όσπρια ή ένα λαχματζούν χωρίς κρέας. Ας μην ξεχνάμε και το πιο πρόσφατο, ποδηλατόφιλο Coffee Bike στο Πικέρμι (19ο χλμ Λεωφόρου Μαραθώνος, 2169003030) και τα vegan πρωινά του, τις ωμοφαγικές σούπες, τα τυλιχτά φαλάφελ του και τα Raw & Healthy events του.
Το γευστικά ανήσυχο από την αρχή της λειτουργίας του Breeder Feeder της γκαλερί The Breeder (Περδίκα 6, Μεταξουργείο, 2103317527) σιγοντάρει τα Σάββατα με τη Χριστίνα Κοτσιλέλου στην κουζίνα του κι εναλλασσόμενα βιταμινούχα μενού, ενώ το άρτι αφιχθέν vegan raw cafe ονόματι Γη στη Γλυφάδα (Γρ. Λαμπράκη 69, 2109648512) κινείται στο πεδίο που μας σύστησαν πριν από μερικά χρόνια οι Tru Food Liberation, μια ομάδα που παραμένει δραστήρια στο χώρο της ωμής χορτοφαγικής μαγειρικής με σεμινάρια, workshops και όχι μόνο. Τόσο τα πιάτα όσο και τα γλυκά της «Γης», που γλυκαίνουν με μέλι, χουρμάδες, σιρόπι αγαύης ή σφένδαμου αποκλείοντας τη ζάχαρη, έχουν αποκτήσει πολλούς πιστούς. Εξαιρετικά γλυκά χωρίς γλουτένη, ζάχαρη και ζωικά λίπη όμως βρίσκεις και στον πολυχώρο Grafitto στο Κολωνάκι (Σόλωνος 34, 2103608936). Εκεί η Αλεξάνδρα Σαριγιάννη έχει να προτείνει διάφορους συνδυασμούς: σοκολάτα-πορτοκάλι, σοκολάτα-μόκα ή ένα απίθανο κέικ καρότου...
Κι αν απλώσεις το χέρι σου στο ράφι απέναντι από τον πάγκο, πιάνεις κι ένα πακετάκι chips από λάχανο kale (έρχεται πάντως κι η εποχή του φρέσκου), trend στις πρώτες ύλες υγιεινής διατροφής παγκοσμίως. Κι έτσι, τσουπ, ερχόμαστε στα superfoods, ήτοι υπερτροφές με υψηλή διατροφική αξία, τα οποία όλο κι εμφανίζονται σε πολλά εστιατόρια – κυρίως στις σαλάτες. Ανάμεσά τους θα ξεχωρίσω τις συνταγές του Χρήστου Αθανασιάδη στα δύο Nice ’n’ Easy, στο Κολωνάκι (Ομήρου 60 & Σκουφά, 2103617201) και στην Κηφισιά (Παπαδιαμάντη 7, 2108082014), διότι έχουν πιο συστηματική παρουσία στο μενού, το οποίο χρησιμοποιεί επίσης βιολογικά λαχανικά (πολλά σε συνεργασία με τη Farmers Republic) και όσπρια ή προϊόντα ζέας, ενώ αναγράφει την περιεκτικότητά τους σε θρεπτικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία. Μπορείς να φας π.χ. σπαγκέτι από κολοκύθι με σος φρέσκιας ντομάτας και φρέσκου βασιλικού με παρμεζάνα από κάσιους. φρέσκα λαχανικά, ρίζες εποχής, άγρια μούρα και κορινθιακή σταφίδα Golden Black σε σάλτσα από κεφίρ και σινάπι. ή μια κρέμα λεμονιού με στραγγιστό ελληνικό γιαούρτι και stevia σε ραγού από φρούτα του δάσους με παστέλι από σπόρους κινόα.
Τους φρέσκους χυμούς φρούτων και λαχανικών τους άφησα τελευταίους, διότι δεν ανήκουν τόσο στο εστιατορικό πεδίο, αποτελούν όμως σαφές δείγμα ότι προσέχουμε περισσότερο τον εαυτό μας. Σε μικρά στέκια όπως το Χυμοποιείο (Πανδρόσου 64), δυο βήματα από το σταθμό του μετρό Μοναστηράκι, φεύγεις με ένα χυμό ρόδι ή σπανάκι, σέλερι, αγγούρι, πράσινο μήλο και λεμόνι, ενώ ανάλογη περίπτωση είναι η Frutteria στην Πλάκα (Φρυνίχου 18), όπου μάλιστα, εκτός από το να τα πιεις σε χυμό ή πληθωρικά smoothies, μπορείς να αγοράσεις και τα ίδια τα φρούτα, τα περισσότερα βιολογικά, όμορφα τακτοποιημένα στα κασονάκια τους.
Στο juice & smoothies corner στα δεξιά της εισόδου του Βενέτη 1948 της Ομόνοιας (Δώρου 1 & Πλ. Ομονοίας) αυτές τις ημέρες κερνάνε διάφορους νέους και ωραίους φρέσκους χυμούς σε μικρά ποτηράκια συστήνοντάς τους. Οι βιολογικοί χυμοί στο χαλανδριώτικο Βαζάκι (Αριστοτέλους 33) κάνουν θραύση, ενώ το εξαιρετικό Juicy Bee του Apivita Experience Store στο Κολωνάκι (Σόλωνος 6), μέρος της ολιστικής του προσέγγισης, προσφέρει χυμούς και smoothies εμπλουτισμένα με βιολογικά μέλια, γύρη, βασιλικό πολτό, πρόπολη και βότανα από τις βιολογικές καλλιέργειες και τα μελίσσια της Apivita. Το καταλογάκι εξηγεί αναλυτικά τα καλά του κριθαρόχορτου, του lucuma, του camu camu και του dulse. Φτιάχνουν δε φρέσκο αμυγδαλόγαλα κάθε πρωί.
Είτε προμηνύματα είτε μηνύματα τα πεις όλα αυτά, η Αθήνα δείχνει ενδιαφέρον για το ντουέτο υγεία - ευεξία, για ένα φαγητό πιο φυσικό, που δεν υστερεί καθόλου σε γεύση, και ας είναι πολλά και διάφορα παρακλάδια και μιξάζ που δεν έχουμε δει ακόμη. Δεν είναι μόνο ότι οι pegans (ένας συνδυασμός paleo diet και vegan χορτοφαγίας), οι fruitarians που τρώνε μόνο φρούτα και οι pescetarians (χορτοφάγοι που τρώνε και ψάρι) θα βρουν μέρη να φάνε και να πιουν. Ούτε μόνο θέμα περιχαράκωσης σε μια αυστηρή γευστική φιλοσοφία ή κίνημα.
Είναι και η δυνατότητα του συνδυασμού και των προσωπικών ισορροπιών, πάντα στο πλαίσιο της διατροφικής συνειδητότητας, η οποία νομίζω πως είναι το ευρύτερο ζητούμενο. Custom made διατροφική ταυτότητα: διερευνάς τα προτεινόμενα διατροφικά σενάρια, θέτεις στον εαυτό σου ερωτήματα, λες τα «ναι» και τα «όχι» σου και φτιάχνεις το δικό σου σενάριο, που κόβει στο μοντάζ ορμόνες, συντηρητικά κι επεξεργασμένες τροφές.