Οι εορτασμοί για τα 30 χρόνια από την πτώση του Τείχους επαναφέρουν την αύρα κατασκοπικού μυθιστορήματος στους δρόμους της γερμανικής πρωτεύουσας, με μια σειρά εκδηλώσεων, δράσεων και ειδικών ξεναγήσεων να φορτίζουν με ξεχωριστό ενδιαφέρον πόλους όπως το αρχηγείο της Stasi, οι απαγορευμένοι σταθμοί του U-Bahn ή η περίφημη East Side Gallery. Παράλληλα, τοπόσημα όπως η Πύλη του Βρανδεμβούργου, η Alexandersplatz και, φυσικά, το Checkpoint Charlie γίνονται σημεία αναφοράς για περιπάτους με πρόσημο ιστορικό, σε μια εποχή του χρόνου που ταιριάζει, έτσι κι αλλιώς, γάντι στην πολυπρόσωπη γερμανική μητρόπολη.
Στις 4-10/11 πάνω από εκατό εκδηλώσεις σε επτά διαφορετικά εμβληματικά σημεία θα μεταμορφώσουν τη γερμανική πρωτεύουσα σε ένα ζωντανό, υπαίθριο event space, με την Πύλη του Βρανδεμβούργου να βρίσκεται στο επίκεντρο των εκδηλώσεων εορτασμού της Ειρηνικής Επανάστασης, που οδήγησε στην κατάρρευση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας και την πτώση του Τείχους στις 9 Νοεμβρίου 1989.
Χτισμένη το 1791 ως κεντρική είσοδος της πόλης, και πλέον η μόνη πύλη που στέκει ακόμη μετά την κατεδάφιση των τειχών του Βερολίνου το 1860, η Πύλη του Βρανδεμβούργου θα υποδεχτεί το εντυπωσιακότερο από τα installations των εορτασμών: ένα δίχτυ πλεγμένο από 30.000 μηνύματα, αναμνήσεις κι ελπίδες επισκεπτών και κατοίκων της πόλης για το μέλλον της, το «Skynet» του Patrick Shearn θα ίπταται στον ουρανό του Βερολίνου και θα αποτίνει φόρο τιμής στους διαδηλωτές της Ειρηνικής Επανάστασης συνδέοντας τα πολύχρωμα πλακάτ του τότε με τις πολύχρωμες ευχές του σήμερα. Μπορείτε, μάλιστα, να αφήσετε το δικό σας μήνυμα στο mauerfall30.berlin/en/messages.
Ακόμη, ξεναγήσεις με αφετηρία το Checkpoint Charlie θα ακολουθούν τη διαδρομή του Τείχους μέχρι τις πλατείες Potzdamer και Liepziger, όπου η ουδέτερη ζώνη έφτανε στα 500 μέτρα μήκος, ενώ μια multimedia έκθεση στον ημιώροφο του άλλοτε «σταθμού-φάντασμα» Nordbahnhof θα αφηγείται το πώς, κατά τη διάρκεια της διχοτόμησης, συγκεκριμένα τμήματα του υπόγειου δικτύου που διέτρεχε την πόλη είχαν μετατραπεί σε φυλάκια ή είχαν σφραγιστεί, με σκοπό να αποτρέψουν τους εκατοντάδες ανθρώπους που προσπαθούσαν να διαφύγουν.
Το μουσείο του Ephraim Palace, ένα ροκοκό στολίδι που καταστράφηκε από τους ναζί και ανακατασκευάστηκε πλήρως το 1985, θα φιλοξενεί έως τις 9/11 την έκθεση «East Berlin. Half a City», στο πλαίσιο της οποίας θα παρουσιαστούν πτυχές της καθημερινότητας στο Ανατολικό Βερολίνο από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 έως και την πτώση του Τείχους. Ντοκουμέντα, επίκαιρα, μαρτυρίες και οπτικοακουστικό υλικό συνθέτουν ένα κοινωνικό και ιστορικό πορτρέτο, που κοιτάζει πέρα από τη στερεοτυπική εικόνα της Δύσης για το Ανατολικό Βερολίνο, ενώ ιδιώτες, συλλέκτες κι εργαζόμενοι του μουσείου δημιουργούν τη δική τους συλλογή με προσωπικά τους αντικείμενα από τότε.
Η περίφημη East Side Gallery, δηλαδή το κομμάτι του Τείχους επί της Mühlenstrasse, που καλλιτέχνες χρησιμοποίησαν ως καμβά κάποιες ημέρες μετά την ενοποίηση της πόλης, παίζοντας κρυφτό με τους αστυνομικούς μέχρι να θεσμοθετηθεί ως υπαίθρια γκαλερί, γίνεται φέτος κεντρικό κομμάτι των εορτασμών. Με ελεύθερη πρόσβαση για τους επισκέπτες από την πρώτη ημέρα δημιουργίας της την άνοιξη του 1990, η East Side Gallery βρίσκει τη θέση της στην 30ετή επέτειο μέσα από ξεναγήσεις που οργανώνει το Γραφείο Τουρισμού του Βερολίνου, κατά τη διάρκεια των οποίων εξειδικευμένοι ξεναγοί θα παράσχουν στους επισκέπτες όχι μόνο το πλαίσιο της δημιουργίας αυτού του σπουδαίου δείγματος αστικής τέχνης αλλά και τις σημειολογικές αναφορές των έργων των 113 καλλιτεχνών από 21 χώρες που ανταποκρίθηκαν στο τότε κάλεσμα της βερολινέζικης καλλιτεχνικής κοινότητας.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης συναυλία της Patti Smith με τον κιθαρίστα Tony Shanahan στην Εκκλησία της Γεσθημανής (Stargarder Str. 77) στο Prenzlauer Berg, με τίτλο «Walls will cumble», στις 5/11, ενώ ανήμερα της πτώσης η 30ή επέτειος θα γιορταστεί στην Πύλη του Βρανδεμβούργου με συναυλία από την Ορχήστρα του Βερολίνου, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Daniel Barenboim, προτού η σκηνή δοθεί σε επιζήσαντες και μάρτυρες της Ειρηνικής Επανάστασης, οι οποίοι θα αφηγηθούν την ιστορία τους στο πλαίσιο ενός σόου με performers και μουσικούς. Ο DJ WestBam θα κλείσει πανηγυρικά τη βραδιά, κηρύσσοντας την έναρξη της European Club Night, με πάρτι ηλεκτρονικής μουσικής σε 27 clubs της πόλης.
2 μόνιμες εκθέσεις για να μπείτε στο κλίμα
The Wall - Asisi Panorama: Απέναντι από το Checkpoint Charlie, η φωτογραφική εγκατάσταση 900 τ.μ. του Γιαντεγκάρ Ασίσι παρουσιάζει καθημερινές σκηνές από τη δεκαετία του ’80 δίπλα στο Τείχος, σε μια πανοραμική απεικόνιση με φωτογραφίες από το Kreuzberg του Δυτικού Βερολίνου. Παιδιά παίζουν στους δρόμους, γκραφιτάδες σημαδεύουν τη δυτική πλευρά του Τείχους και ντόπιοι τρώνε Currywurst αδιάφορα, ενώ πίσω από την ουδέτερη ζώνη οι στρατιώτες κάνουν περιπολίες με φόντο ρημαγμένα σπίτια και τη σημαία της ΛΔΓ.
Access to Secrecy - Αρχεία της Stasi: Η υπηρεσία πληροφοριών της ΛΔΓ ήταν από τις πιο αποτελεσματικές που υπήρξε ποτέ στον κόσμο: χιλιάδες άνθρωποι τελούσαν υπό παρακολούθηση, δίκτυα πληροφοριοδοτών και αντιπληροφοριοδοτών λειτουργούσαν ακόμη και μέσα σε οικογένειες. Αποτέλεσμα ήταν τα εκατομμύρια έγγραφα, πολλά εκ των οποίων εκτίθενται στα παλιά αρχηγεία της Stasi, δίπλα σε εντυπωσιακές low tech συσκευές παρακολούθησης, που κρύβονταν μέσα ποτιστήρια, πέτρες, ακόμη και γραβάτες.
Το Τείχος στη μεγάλη οθόνη
«Τα Φτερά του Έρωτα» (1987): Διαχρονικό αριστούργημα, βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα αλλά και βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κανών, το φιλμ του Βιμ Βέντερς, το οποίο γυρίστηκε δύο χρόνια πριν από την πτώση του Τείχους, χαιρετίστηκε και ως έκκληση για πανανθρώπινη ενότητα και υπέρβαση όλων των φραγμών –φυσικών και μεταφυσικών εξίσου– που χωρίζουν τους ανθρώπους, όχι μόνο από την κοινωνική τους ολοκλήρωση αλλά και την πραγμάτωση των ονείρων και των επιθυμιών τους.
«Παιχνίδι Κατασκόπων» (2001): Μάλλον η πιο αγέραστη από τις ταινίες του Τόνι Σκοτ και σίγουρα μία από τις πιο απολαυστικές της φιλμογραφίας του... Το κατασκοπικό θρίλερ που ένωσε τον Μπραντ Πιτ και τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ στήνει μία από τις πιο δύσκολες αποστολές του εκπαιδευόμενου πράκτορα της CIA στην καρδιά του Βερολίνου, καθώς πρέπει να φυγαδεύσει έναν πληροφοριοδότη από τη μία πλευρά του Τείχους στην άλλη.
«Οι Ζωές των Άλλων» (2006): Η ταινία του Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ, μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, εκτυλίσσεται στο Ανατολικό Βερολίνο του 1984 και αποτελεί μια καταβύθιση στις μεθόδους παρακολούθησης κι ενοχοποίησης που εφάρμοζε η Stasi στους πολίτες της ΛΔΓ, με μεγάλη συναισθηματική και δραματουργική δριμύτητα, η οποία απέσπασε Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας και καταχωρίστηκε στο συλλογικό υποσυνείδητο ως instant classic.
Πού να μείνετε
Henri Hotel: Αισθητική Γουές Άντερσον, με μπελ επόκ πινελιές, στο hip Charlottenburg, σε κτίριο του 19ου αιώνα, μόλις δέκα λεπτά από τον Ζωολογικό Κήπο.
The Circus Hotel: Μινιμαλιστικές γραμμές και ζωηρά χρώματα στα δωμάτια, funky εμπνεύσεις στους κοινόχρηστους χώρους κι εξαιρετικό location δίπλα στο U-Bahn.
Ellington Hotel: Κτίριο του 1928, και το πιο διάσημο jazz hall της πόλης κάποτε (με τον Duke Ellington ανάμεσα στους επισκέπτες του), λειτουργεί από το ’07 ως σικ ξενοδοχείο με άνετα, φωτεινά δωμάτια.
