Ο Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας μιλά για το σχέδιο που θα αλλάξει την καθαριότητα της πόλης, τη στήριξη του ανεξάρτητου πολιτισμού, το zero food waste, τις κρήνες για δωρεάν νερό και τον υπερτουρισμό

Λίγο πριν κόψει την κορδέλα του 3oυ "This is Athens – City Festival” που από την 1η Μαΐου έως και τις 2 Ιουνίου γεμίζει την πόλη πολιτισμό, ο Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη.

Χάρης Δούκας Δήμαρχος Αθηναίων Συνέντευξη This is Athens City Festival © Λεωνίδας Τούμπανος

Πολιτισμός για όλους, αναβάθμιση της Κεντρικής Βιβλιοθήκης στο Σταθμό Λαρίσης, τέσσερα καλοκαιρινά φεστιβάλ, δημιουργία δικτύου κρηνών στην πόλη ώστε οι κάτοικοι και επισκέπτες να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν παροχή ύδατος και επομένως μείωση της εξάρτησης από μπουκάλια νερού, δράσεις για το zero food waste, εκπόνηση μελέτης φέρουσας ικανότητας του προορισμού έτσι ώστε να μπορέσει να υπάρξει οργανωμένο σχέδιο για τις συνέπειες του υπερτουρισμού, χώρος εικαστικής έκφρασης καλλιτεχνών και ανεξάρτητων οργανισμών στο κτίριο του Εθνικού Τυπογραφείου και μετέπειτα Πρωτοδικείου στην πλατεία Σανταρόζα, πλήρης λειτουργία του νέου Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) μέσα στο τρέχον έτος, ανάπλαση πλατειών και γειτονιών περιμετρικά του κέντρου αλλά και του πεζόδρομου της Ερμού και της Βαρβακείου, πράσινες διαδρομές είναι μερικά από τα άμεσα σχέδια του Δήμου Αθηναίων που στοχεύουν να αλλάξουν την καθημερινότητά μας όπως μας λέει ο Δήμαρχος Χάρης Δούκας στην εφ’ όλης της ύλης συζήτησή μας με αφορμή το 3o "This is Athens – City Festival” που ξεκινά την 1η Μαΐου και διαρκεί ως την 1η Ιουνίου. Τι ζητά σχετικά με τον υπερτουρισμό αλλά και τα τραπεζοκαθίσματα; Και ποιό θεωρεί το μεγαλύτερο πρόβλημα του Δήμου για το οποίο θα αναζητήσει και τη βοήθεια ιδιωτών; 

Η σχέση του Χάρη Δούκα με τον πολιτισμό άρχισε από πολύ μικρός όταν ξεκίνησε να μαθαίνει κιθάρα και φανταζόταν τον εαυτό του μέλος κάποιου μουσικού συγκροτήματος, όπως αυτά που θαύμαζε την περίοδο εκείνη. Όμως τα σχέδια αυτά ναυάγησαν μπροστά στις απαιτήσεις για επιτυχία στις εξετάσεις για το Πολυτεχνείο. Από τότε κουβαλά την επιθυμία του αυτή "σαν ένα ανεκπλήρωτο όνειρο". Και τώρα ως Δήμαρχος Αθηναίων  φαντάζεται όπως μας λέει "μια Αθήνα επίκεντρο του Πολιτισμού, με εκδηλώσεις σε κάθε γειτονιά, κυρίως με αξιοποίηση από ερασιτεχνικές πολιτιστικές ομάδες, από σχολεία και άλλες τοπικές δομές, που θα φέρουν πιο κοντά τους ανθρώπους  και ως αντίδοτο στην ομοιομορφία, την ισοπέδωση, την απομόνωση και στα φαινόμενα βίας”.

Χάρης Δούκας Δήμαρχος Αθηναίων Συνέντευξη This is Athens City Festival
© Λεωνίδας Τούμπανος

Θεωρεί παράδειγμα δημάρχου τον Δημήτρη Μπέη που "προσανατολίστηκε σε έργα κυρίως γειτονιάς ως προς την οργάνωση και δημιουργία δημόσιου χώρου με πλατείες, πάρκα, πράσινους χώρους κ.α. σε μια περίοδο που υπήρχαν βέβαια περισσότερες δυνατότητες και τις οποίες οπωσδήποτε αξιοποίησε όπως καλύτερα γινόταν”. Και παρότι δεν είχε περάσει ποτέ από το μυαλό του μια θέση όπως αυτή που Δημάρχου Αθηναίων ίσως γιατί έβλεπε, όπως λέει, τα πράγματα με τα γυαλιά της ακαδημαϊκής του ιδιότητας ως καθηγητή του ΕΜΠ και όχι της πολιτικής, όταν του έγινε η πρόταση, μετά την αρχική έκπληξη, την είδε "σαν μια μεγάλη πρόκληση". Αποδέχτηκε την πρόταση, εν γνώσει των δυσκολιών του εγχειρήματος. "Πάντα απαντώ θετικά στις προκλήσεις, όσο δύσκολες και αν φαίνονται, όταν εκφράζουν κάτι που έχει μια γενικότερη αξία και με θέτουν μπροστά σε ευθύνες”. 

Πολιτισμός για όλους και άνοιγμα στην παράδοση 

Πολιτισμός και δημόσιος χώρος. To 3o "This is Athens – City Festival” ετοιμάζεται να βγει σε δρόμους και πλατείες της πόλης φέρνοντας από λαϊκούς οργανοπαίχτες μέχρι street parties. Τι σηματοδοτεί για το πολιτιστικό πρόγραμμα του Δήμου; 

"Η Αθήνα δεν είναι μόνο το κέντρο, είναι και οι γειτονιές της! Γι’ αυτό φέτος, για πρώτη φορά η διοργάνωση "απλώνεται" περιοχές όπως η πλατεία Αττικής και ο Άγιος Παντελεήμονας, η πλατεία Αμερικής, η πλατεία Βικτωρίας και το πάρκο Προμπονά στη Ριζούπολη”. 

Το ”This is Athens – City Festival” είναι η εξωστρέφεια της πόλης. Για έναν ολόκληρο μήνα, από την 1η Μαΐου έως και τις 2 Ιουνίου ο Δήμος Αθηναίων μέσω της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής (ΕΑΤΑ) διοργανώνει περισσότερες από 250 πρωτότυπες δράσεις από άκρη σε άκρη της πόλης που περιλαμβάνουν ψυχαγωγία, εκθέσεις, υπαίθριες εκδηλώσεις και γαστρονομικές εμπειρίες. Η Αθήνα δεν είναι μόνο το κέντρο, είναι και οι γειτονιές της! Γι’ αυτό φέτος, για πρώτη φορά η διοργάνωση "απλώνεται" περιοχές όπως η πλατεία Αττικής και ο Άγιος Παντελεήμονας, η πλατεία Αμερικής, η πλατεία Βικτωρίας και το πάρκο Προμπονά στη Ριζούπολη. Επίσης, φέτος διευρύνουμε τη θεματολογία των δράσεων, κάνοντας ένα μεγάλο "άνοιγμα" στην παράδοση με εμβληματικές εκδηλώσεις όπως το Πανηγύρι της Αθήνας με τα δημοτικά τραγούδια στην Ακαδημία Πλάτωνος, τα πολυφωνικά ξέφωτα με παραδοσιακά τραγούδια της Ηπείρου στου Φιλοπάππου, τη συναυλία της Εβρίτικης Ζυγιάς στα σκαλιά του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Το Φεστιβάλ περιλαμβάνει εκδηλώσεις που καθεμία έχει το δικό της χαρακτήρα και είναι σχεδιασμένη μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Το ”This is Athens – City Festival” είναι η διοργάνωση στην οποία μπορούν να συμμετέχουν με το ίδιο ενδιαφέρον τόσο οι κάτοικοι όσο και οι επισκέπτες της πόλης. Και ας μην ξεχνάμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δράσεων είναι δωρεάν. Με άλλα λόγια, πολιτισμός για όλους!

Ο πολιτισμός όπως είναι αναμενόμενο δεν αποτελεί κομμάτι της προεκλογικής ατζέντας. Τι είναι για σας ο πολιτισμός και τι ρόλο έχει να παίξει ο Δήμος σε αυτό το κομμάτι της ζωής της πόλης;

"Μέσα στον χρόνο θα ολοκληρωθεί η αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση της Κεντρικής Βιβλιοθήκης στο Σταθμό Λαρίσης με την ανάπτυξη του μεγαλύτερου μέρους της συλλογής σε ανοικτά βιβλιοστάσια και τη διαμόρφωση χώρων ανάγνωσης”. 

Στόχος μας είναι ο πολιτισμός να φτάσει σε κάθε άκρη της πόλης και να μπορούν όλοι να έχουν πρόσβαση. Υλοποιούνται αξιόλογες εκθέσεις σε ένα πλούσιο εικαστικό πρόγραμμα στην Πινακοθήκη, στο Κέντρο Τεχνών, στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης "Αγγελική Χατζημιχάλη", φιλοξενούνται μεγάλες παραγωγές στο Ολύμπια, Δημοτικό Θέατρο "Μαρία Κάλλας", καθώς επίσης και ποικίλες δράσεις σε όλες τις γειτονιές της Αθήνας. Θέλουμε να κάνουμε κάθε γωνιά της πόλης κυψέλη πολιτισμού, αναδεικνύοντας το υπαίθριο πολιτιστικό αστικό τοπίο, αλλά και τις εγκαταστάσεις του Δήμου Αθηναίων. Θέλουμε τα Μουσεία και οι εκθεσιακοί χώροι μας να είναι ανοιχτά για όλους, μέσα από την γνώση, την ψυχαγωγία, τη διάδραση και τη συμμετοχή, καλλιεργώντας την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη σταθερών σχέσεων με το κοινό. Τα κανάλια επιμόρφωσης στα Κέντρα Δημιουργικής Μάθησης σε όλες τις Δημοτικές Κοινότητες έχουν καθιερωθεί ως σημεία καλλιτεχνικής έκφρασης για μικρούς και μεγάλους. Πιστεύουμε επίσης, ότι μία από τις διαχρονικότερες μορφές πολιτιστικής έκφρασης είναι το βιβλίο. Το βιβλίο είναι ο πολιτισμός μας, και αποτελεί έναν τομέα που θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση. Μέσα στον χρόνο θα ολοκληρωθεί η αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση της Κεντρικής Βιβλιοθήκης στο Σταθμό Λαρίσης με την ανάπτυξη του μεγαλύτερου μέρους της συλλογής σε ανοικτά βιβλιοστάσια και τη διαμόρφωση χώρων ανάγνωσης. Αυτό όμως που μας ενδιαφέρει πρωτίστως είναι να μπορούν να συνυπάρχουν και να συμμετέχουν όλοι μέσα στην πόλη μας χωρίς διακρίσεις, χωρίς να περιθωριοποιείται κανένας. Και το πρώτο βήμα γίνεται με το ανοιχτό κάλεσμα που κάνουμε για τα τέσσερα φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι, το Καλοκαίρι στην Αθήνα, το Φεστιβάλ Νεανικής Δημιουργίας, το Φεστιβάλ Κολωνού και το Περιβαλλοντικό Φεστιβάλ. 

Χάρης Δούκας Δήμαρχος Αθηναίων Συνέντευξη This is Athens City Festival
© Λεωνίδας Τούμπανος

Ένας νέος χώρος ανεξάρτητης πολιτιστικής έκφρασης 

Ο Δήμος έχει να επιδείξει ένα πολύ πιο συντονισμένο και ενδιαφέρον εκθεσιακό πρόγραμμα τα τελευταία χρόνια και έχει υποστηρίξει καλλιτεχνικές δράσεις και παραγωγές μουσικών, η καλλιτεχνική δημιουργία όμως παραμένει επισφαλής και η κοινότητα έχει εκφράσει μια σειρά αιτημάτων, όπως οι δίκαιες αμοιβές των καλλιτεχνών που συμμετέχουν σε εκθέσεις και η παραχώρηση χώρων σε ανεξάρτητους καλλιτεχνικούς οργανισμούς. Υπάρχει κάποιο πλάνο του Δήμου ως προς την υποστήριξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας; 

"Δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε το εμβληματικό κτίριο του Εθνικού Τυπογραφείου και μετέπειτα Πρωτοδικείου στην πλατεία Σανταρόζα, να γίνει χώρος εικαστικής έκφρασης, καλλιτεχνών και ανεξάρτητων καλλιτεχνικών οργανισμών".

Ισόνομα, ισότοπα και ισότιμα. Ο Δήμος Αθηναίων έχει στόχο να στηρίξει τους ανεξάρτητους καλλιτεχνικούς οργανισμούς, όχι μόνο μέσω της παραχώρησης χώρων, αλλά μέσα από μια προσοδοφόρα συνεργασία και συζήτηση για την υλοποίηση πολιτιστικών και καλλιτεχνικών δράσεων, δίνοντας βήμα σε όλους. Δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε το εμβληματικό κτίριο του Εθνικού Τυπογραφείου και μετέπειτα Πρωτοδικείου στην πλατεία Σανταρόζα, να γίνει χώρος εικαστικής έκφρασης, καλλιτεχνών και ανεξάρτητων καλλιτεχνικών οργανισμών. Έτσι θα έχουμε στην ίδια ακτίνα δύο ιστορικά κτήρια, μαζί με το Δημοτικό Θέατρο Ολύμπια, που θα είναι εστίες τέχνης και πολιτισμού, αναβαθμίζοντας παράλληλα όλη την περιοχή. 
Η δύναμη της τέχνης ως μέσο για την ενίσχυση της αλληλεγγύης, της συμπερίληψης και της ευαισθητοποίησης για τα σύγχρονα φλέγοντας θέματα, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής είναι μοναδική.  

Την ίδια στιγμή, η τέχνη μπορεί να λειτουργήσει ως όχημα για την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης της πόλης, των τοποσήμων της και της βιωμένης γνώσης της ιστορίας. Φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από την απελευθέρωση της Αθήνας από τη ναζιστική Κατοχή και 50 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Ο Δήμος Αθηναίων τιμά αυτά τα δύο εμβληματικά γεγονότα και διοργανώνει μια σειρά εκδηλώσεων που σχεδιάζουν ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΟΠΑΝΔΑ) και η Τεχνόπολη, σε συνεργασία με άλλους φορείς. Με εκδηλώσεις σε εμβληματικά σημεία της πόλης, με πολλαπλές καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές δράσεις, με συζητήσεις και άλλα δρώμενα, θα αναδείξουμε τη ζωντανή ιστορική μνήμη της πόλης.
Η Αθήνα το 2024 κοιτάζει στα μάτια το παρελθόν και τιμά τους αγώνες του ελληνικού λαού για εθνική ανεξαρτησία, ελευθερία και δημοκρατία.

Διαβάστε Επίσης

Οι βυθιζόμενοι κάδοι και ο νέος Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων

Τί πρωτοβουλίες θα πάρει ο Δήμος για τα σκουπίδια (δεδομένου του αποτελεί ίσως το πιο σοβαρό θέμα για την εικόνα της πόλης αλλά και την εύρυθμη λειτουργία με την αποκομιδή 3-4 φορές την ημέρα σε εργάσιμες μέρες και ώρες); Θα εγκαταστήσει βυθιζόμενους κάδους;

"'Έχει ήδη τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία ο νέος Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) και μέσα στο τρέχον έτος θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία. Ένα έργο πρωτοπόρο, που θα αλλάξει όλη τη δομή της καθαριότητας της πόλης.  Πλέον τα απορριμματοφόρα δεν θα αναγκάζονται να οδηγούνται στο ΧΥΤΑ Φυλής αλλά σε χώρο στα όρια της πόλης". 

Δυστυχώς ο Δήμος της Αθήνας πάσχει από τεράστια έλλειψη στελεχιακού δυναμικού, ειδικά στον τομέα της καθαριότητας. Η υποστελέχωση των υπηρεσιών του Δήμου μας αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στην τεράστια προσπάθεια που καταβάλλουμε καθημερινά για να διατηρούνται οι δρόμοι καθαροί και οι κάδοι άδειοι. Η καρδιά και η ψυχή αυτής της προσπάθειας είναι οι εργαζόμενοι που καθημερινά δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό, ώστε να συλλέγονται εγκαίρως τα απορρίμματα.
Παράλληλα εξοπλίζουμε και αναβαθμίζουμε στοχευμένα τις υλικοτεχνικές μας υποδομές. Συγκεκριμένα τοποθετούμε συνεχώς συστήματα βυθιζόμενων κάδων στα σημεία παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων αποβλήτων. Έχουν ήδη τοποθετηθεί μέχρι σήμερα 70 συστήματα και το αμέσως προσεχές διάστημα θα τοποθετηθούν 66 επιπλέον, όλα με σύστημα συμπίεσης. Έτσι μειώνουμε την περιβαλλοντική και οπτική ρύπανση, ενώ ταυτόχρονα μειώνουμε τα δρομολόγια και αποφορτίζουμε τους δρόμους από τα απορριμματοφόρα. Επίσης, έχει ήδη τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία ο νέος Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) και μέσα στο τρέχον έτος θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία. Ένα έργο πρωτοπόρο, που θα αλλάξει όλη τη δομή της καθαριότητας της πόλης.  Πλέον τα απορριμματοφόρα δεν θα αναγκάζονται να οδηγούνται στο ΧΥΤΑ Φυλής αλλά σε χώρο στα όρια της πόλης. 
Αυτό σημαίνει μείωση του χρόνου αλλά και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Επομένως, θα υπάρξει διαθέσιμο ανθρώπινο και μηχανοκίνητο δυναμικό που θα μπορεί να καλύψει επιπλέον δρομολόγια όπου χρειαστεί αλλά και θα μεταφερθούν δρομολόγια σε ώρες που δεν εμποδίζουν την κυκλοφορία στους δρόμους της Αθήνας.

Η απειλή του υπερτουρισμού 

Δήμος και τουρισμός. Οι δηλώσεις σας περί της ανάγκης επαναφοράς του τέλους παρεπιδημούντων από το 0,5% σε 2%, που ήταν παλαιότερα, προκάλεσαν την έντονη αντίδραση των ξενοδόχων, οι οποίο με τη σειρά τους καταδεικνύουν την ανεξέλεγκτη βραχυχρόνια μίσθωση ως το μεγαλύτερο βαρίδι. Πόσο επιβαρύνεται ο Δήμος από την τουριστική δραστηριότητα και τι μπορεί να προσφέρει σε αυτήν και με ποιές προϋποθέσεις; 

"Η Αθήνα υποχρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η κρατική επιχορήγηση που λαμβάνει αντιστοιχεί σε πληθυσμό περίπου 700.000 κατοίκων, ενώ ο πραγματικός πληθυσμός που καθημερινά ζει, δραστηριοποιείται, επισκέπτεται την Αθήνα είναι περίπου δεκαπλάσιος.”

Η Αθήνα έχει πλέον καθιερωθεί ως σημαντικός τουριστικός προορισμός καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου. Έτσι, τα οφέλη αλλά και η επιβάρυνση από την τουριστική κίνηση, δεν περιορίζονται σε κάποιους μήνες του καλοκαιριού.  Αυτή η τουριστική ανάπτυξη βρίσκει τον δήμο χωρίς προσωπικό και χωρίς πόρους. Η κεντρική διοίκηση έχει "παγώσει" εδώ και χρόνια τις προσλήψεις στους δήμους, ενώ κάθε χρόνο στην Αθήνα συνταξιοδοτούνται  200-300 εργαζόμενοι. Ταυτόχρονα, τα έσοδα των δήμων που μειώθηκαν δραστικά λόγω μνημονίων δεν επανήλθαν ποτέ στα προ κρίσης επίπεδα, ενώ προστέθηκε αιφνιδιαστικά και το χαράτσι του τέλους ταφής των απορριμμάτων, το οποίο στον Δήμο της Αθήνας μεταφράζεται σε 7 εκ. ευρώ για το 2024. Και το σημαντικότερο: η Αθήνα υποχρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η κρατική επιχορήγηση που λαμβάνει αντιστοιχεί σε πληθυσμό περίπου 700.000 κατοίκων, ενώ ο πραγματικός πληθυσμός που καθημερινά ζει, δραστηριοποιείται, επισκέπτεται την Αθήνα είναι περίπου δεκαπλάσιος. Eπιπλέον, τα έσοδα από το τέλος ανθεκτικότητας που έχει επιβληθεί στα ξενοδοχεία και τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και καταβάλλουν οι ωφελούμενοι, αποτελούν έσοδο της κεντρικής διοίκησης  και όχι της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως συμβαίνει σε πολλές πόλεις του εξωτερικού.
Εμείς ως δημοτική αρχή, εξαντλούμε κάθε σπιθαμή δυνατότητάς μας όσον αφορά τις υπηρεσίες που προσφέρουμε (πχ. καθαριότητα, συντήρηση δικτύων και υποδομών, αστυνόμευση κλπ.), αλλά και στην εξεύρεση πόρων που θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Σε αυτή την προσπάθεια θέλουμε τους επαγγελματίες του τουρισμού μαζί μας.

Χάρης Δούκας Δήμαρχος Αθηναίων Συνέντευξη This is Athens City Festival
© Λεωνίδας Τούμπανος

Πόσους ξένους επισκέπτες αντέχει η πόλη στο peak της σεζόν για να μην έχει προβλήματα; Θα επιτρέψετε να διαμορφωθεί το κέντρο της πόλης σε ξενοδοχειακό γκέτο ή θα κρατήσετε τον μικτό χαρακτήρα του; Τι λόγο/αρμοδιότητες μπορεί να έχει ο Δήμος σε αυτό; 

"Η συζήτηση για βιώσιμο τουρισμό, δεν έχει ανοίξει στα σοβαρά. Πρέπει να γίνει με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και απαιτεί έναν στρατηγικό σχεδιασμό. Γι’ αυτό κι εμείς έχουμε ήδη την εκπόνηση μελέτης φέρουσας ικανότητας του προορισμού."

Ο υπερτουρισμός είναι μια πραγματική απειλή για τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, πολύ περισσότερο για την Αθήνα, που έχει μια μοναδικότητα. Πολλές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν υιοθετήσει ειδικά μέτρα προστασίας και οι αντοχές της Αθήνας δεν είναι ανεξάντλητες. Ήδη βιώνουμε αρνητικές συνέπειες. Για παράδειγμα η υπαρκτή κρίση στέγης είναι αποτέλεσμα του αυξημένου τουρισμού και κυρίως είναι αποτέλεσμα της έλλειψης ρυθμιστικών μέτρων. Η επιβάρυνση πολλών υπηρεσιών του δήμου, όπως για παράδειγμα η καθαριότητα, επίσης έχει σχέση με τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Η συζήτηση για βιώσιμο τουρισμό, δεν έχει ανοίξει στα σοβαρά. Πρέπει να γίνει με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και απαιτεί έναν στρατηγικό σχεδιασμό. Γι’ αυτό κι εμείς έχουμε ήδη την εκπόνηση μελέτης φέρουσας ικανότητας του προορισμού. Με τα αποτελέσματά της, θα μπορέσουμε να σχεδιάσουμε το μέλλον της πόλης, ώστε να υπάρχει μία σωστή διαχείριση των τουριστικών ροών και να σταματήσει ο υπερκορεσμός που υφίσταται το κέντρο και κάποιες άλλες γειτονιές της Αθήνας. Τα αποτελέσματα αυτού του πολύ σημαντικού εργαλείου, θα βρίσκονται στη διάθεσή μας πριν από το τέλος του χρόνου. 

Τι θα κάνει ο Δήμος για την εξεύρεση πόρων που θα βοηθήσουν να βελτιώσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες ως προς τους δημότες τη στιγμή που ο τουρισμός αλλάζει ραγδαία τη ζωή στην πόλη; 

Η ραγδαία αύξηση του τουρισμού, δημιουργεί και αυξημένες ανάγκες σε υποδομές. Μία πόλη που τα τελευταία χρόνια υποδέχεται τριπλάσιους τουρίστες χρειάζεται νέα εργαλεία για να μπορεί να μένει καθαρή και βιώσιμη, διατηρώντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων της σε υψηλά επίπεδα. Εάν σκεφτούμε ότι το 2023 τα μοναδικά έσοδα του δήμου Αθηναίων από την τουριστική δραστηριότητα ανήλθαν στα 2,7 εκατομμύρια ευρώ, όταν την ίδια χρονιά οι επισκέπτες από το εξωτερικό ξεπέρασαν τα 7 εκατομμύρια, καταλαβαίνετε ότι τα έσοδα είναι μηδαμινά μπροστά στις διογκωμένες ανάγκες της πόλης που δημιουργούνται από αυτή τη ροή τουριστών. Δεν γίνεται η Αθήνα να εισπράττει μόλις 42 λεπτά ανά τουρίστα που επισκέφθηκε την πόλη το 2023. 

Με το ποδήλατο στον Ελαιώνα 

Πότε θα ξεκινήσει η Διπλή Ανάπλαση και πότε υπολογίζετε να είναι έτοιμο το γήπεδο; 

Οι εργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει. Δικά μας συνεργεία προχωρούν τις προπαρασκευαστικές εργασίες καθαρισμού, κατεδαφίσεων και ο ανάδοχος εγκαθίσταται στο πεδίο. Και το λέω αυτό με πολύ μεγάλη χαρά και ευθύνη, απέναντι στους πολίτες της Αθήνας και τους φίλους του Παναθηναϊκού. Συνεπώς μπορούμε να πούμε ότι η συστηματική προσπάθεια που κάναμε, να παρέμβουμε σε όλα αυτά τα ανοιχτά μέτωπα που παραλάβαμε και να τα βάλουμε σε σειρά ένα -ένα, αποδίδει καρπούς. Έχουμε πλήρη συναίσθηση ευθύνης και της προσπάθειας που απαιτείται στο αμέσως επόμενο διάστημα. 

Το πράσινο είναι για σας προτεραιότητα. Πώς προχωράει το πρόγραμμα δενδροφυτεύσεων και τι γίνεται με τη συντήρηση του πρασίνου που προϋπήρχε γιατί δεν λείπουν τα παράπονα δημοτών ότι πρόσφατα φυτεμένες νησίδες έπαψαν να ποτίζονται;

Το πράσινο κοινωνικό συμβόλαιο που συνυπογράψαμε με τους πολίτες της Αθήνας έχει ενεργοποιηθεί. Ήδη η Διεύθυνση Πρασίνου έχει τοποθετήσει πάνω από 1800 δένδρα από την αρχή του έτους. Οι Αθηναίες και οι Αθηναίοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο όλες τις δενδροφυτεύσεις που γίνονται στην πόλη μας, χάρη στην "πράσινη" εφαρμογή, το AthensTrees. Αλλά και στο πλαίσιο της ανάπλασης του Ελαιώνα, σχεδιάζουμε τη δημιουργία 215 στρεμμάτων πρασίνου, μιας έκτασης  περίπου μιάμιση φορά ο Εθνικός Κήπος ή περίπου όσο το Πεδίον του  Άρεως. Αναμορφώνεται η Ιερά Οδός, η οποία πλέον θα έχει πολύ μεγαλύτερο  πλάτος για φύτευση και κίνηση πεζών και δημιουργείται ποδηλατόδρομος. Η βόλτα δηλαδή με το ποδήλατο στον Ελαιώνα είναι μια νέα συνήθεια που ετοιμάζουμε για τους Αθηναίους και τους επισκέπτες της πόλης.

Χάρης Δούκας Δήμαρχος Αθηναίων Συνέντευξη This is Athens City Festival
© Λεωνίδας Τούμπανος

Η ενέργεια είναι ο τομέας σας. Ειδικότερα με τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής ποιές είναι οι προτεραιότητες του Δήμου σχετικά;

"Από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις μας είναι τα έργα που ξεκινούν το επόμενο διάστημα για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων και σχολείων. Και βεβαίως σε εξέλιξη είναι η συνέργεια με όμορους δήμους της Αθήνας για την παραγωγή πράσινης ενέργειας και το δωρεάν διαμοιρασμό της σε φτωχά νοικοκυριά”. 

Προστασία των ελεύθερων χώρων, εκτεταμένες δενδροφυτεύσεις, δημιουργία πράσινων διαδρόμων, λιγότερο τσιμέντο και κυρίως ενεργειακές παρεμβάσεις, είναι το πακέτο των μέτρων που θα βοηθήσει να γίνει η πόλη βιώσιμη και ανθεκτική. Παρεμβαίνουμε και στα πέντε πεδία. Αυτές τις μέρες δίνουμε μάχη για να καταργηθούν νομοθετικές ρυθμίσεις που προσθέτουν πολλά κυβικά τσιμέντο στην πόλη, με την ανέγερση πολυώροφων κτιρίων κατά παρέκκλιση των υφιστάμενων συντελεστών δόμησης. Από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις μας είναι τα έργα που ξεκινούν το επόμενο διάστημα για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων και σχολείων. Και βεβαίως σε εξέλιξη είναι η συνέργεια με όμορους δήμους της Αθήνας για την παραγωγή πράσινης ενέργειας και το δωρεάν διαμοιρασμό της σε φτωχά νοικοκυριά. Παράλληλα, με την ίδρυση Γραφείου Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας, προσπαθούμε να βοηθήσουμε τα ευάλωτα νοικοκυριά σε θέματα αλλαγής ενεργειακής συμπεριφοράς, ώστε να μειώσουν την ενεργειακή τους κατανάλωση, με οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος.

Τραπεζοκαθίσματα: "το όφελος από τη συνέχιση της παρανομίας, είναι πολύ μεγαλύτερο του κόστους του προστίμου” 

Σχετικά με τα τραπεζοκαθίσματα στο δημόσιο χώρο της πόλης που μετά την πανδημία εξαπλώθηκαν ποιά είναι η πολιτική που θα ακολουθήσετε; 

Το πρώτο τετράμηνο του 2024 προχωρήσαμε ήδη σε 2.738 ελέγχους (αύξηση 54% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα το 2023), επιβάλλοντας εντολές απομάκρυνσης, που ανήλθαν κοντά στο 50% των ελεχθέντων περιπτώσεων, ενώ προχωρήσαμε σε 27 σφραγίσεις καταστημάτων. Όμως τα πρόστιμα είναι πολύ χαμηλά και οι παρανομούντες προτιμούν να τα πληρώσουν και να μη προσαρμοστούν στις εντολές των ελεγκτικών μηχανισμών.
Γιατί το όφελος από τη συνέχιση της παρανομίας, είναι πολύ μεγαλύτερο του κόστους του προστίμου. Για τον λόγο αυτό ζητάμε από το αρμόδιο υπουργείο να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση για  τον τριπλασιασμό του προβλεπόμενου προστίμου, ώστε να υπάρχει επαρκές αντικίνητρο κατά της παρανομίας.
Επίσης, ζητάμε να προβλεφθεί ότι εάν σε διάστημα 7 ημερών ο παραβάτης δεν συμμορφωθεί, θα του αφαιρείται η άδεια χρήσης κοινόχρηστου χώρου για 6 μήνες. Η επιβολή της νομιμότητας και η ελεύθερη πρόσβαση στον δημόσιο χώρο είναι αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών της Αθήνας.

Αστικοί λαχανόκηποι, zero food waste και δωρεάν νερό 

Είχατε μιλήσει για την ανακύκλωση αποβλήτων των εστιατορίων. Υπάρχει κάποιο πλάνο σχετικά δεδομένου και του ότι παρά την ευαισθητοποίηση όλο και περισσότερων σεφ βρισκόμαστε πολύ πίσω στην πολιτική του zero food waste;

"Μία ακόμη σημαντική παρέμβαση που σχεδιάζουμε είναι η δημιουργία δικτύου κρηνών στην πόλη ώστε οι κάτοικοι και επισκέπτες να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν παροχή ύδατος και επομένως μείωση της εξάρτησης από μπουκάλια νερού με περιβαλλοντικό και οικονομικό όφελος”.

Ξεκινήσαμε, τους δύο προηγούμενους μήνες την οικιακή συλλογή βιοαποβλήτων. Έχουμε ήδη μια δυνατή παρουσία στην 5η Δημοτική Κοινότητα (περίπου 3.000 διαμερίσματα συμμετέχουν) και στόχος μας είναι να επεκταθεί άμεσα το δίκτυο οικιακής συλλογής σε όλες τις κοινότητες.
‘Οσον αφορά τα εστιατόρια, το δίκτυο των καφέ κάδων επεκτείνεται σταδιακά, εξυπηρετώντας ολοένα και περισσότερα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (μεταξύ των οποίων εστιατόρια, ταβέρνες, καφέ) για τη συλλογή των βιοαποβλήτων. Στην παρούσα φάση εξυπηρετούνται πάνω από 400 καταστήματα, με τακτικές ενημερώσεις των εστιατορίων από υπαλλήλους του Δήμου, για τη σωστή διαλογή των βιοαποβλήτων και την ορθή εναπόθεσή τους στους καφέ κάδους.
Συμμετέχουμε επίσης στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα FUSILLI, που ενισχύει την κυκλική οικονομία (πχ. αστικοί λαχανόκηποι), ενώ μία καλή ευκαιρία μαζικής ευαισθητοποίησης είναι η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Μείωσης Αποβλήτων. Το κεντρικό θέμα για το 2024 είναι το zero food waste, οπότε σκοπεύουμε να διοργανώσουμε μία μαζική δράση ευαισθητοποίησης γύρω από το θέμα, που θα απευθύνεται σαφώς και στα εστιατόρια.

Ως προς την εικόνα της πόλης έχετε κάποια άμεσα σχέδια; Ποιά είναι τα επόμενα σχέδια για αναπλάσεις πλατειών της Αθήνας; Υπάρχουν πλάνα και για γειτονιές πέραν του κέντρου; 

Οι πλατείες της Αθήνας ζωντανεύουν διαδοχικά, η μία μετά την άλλη. Στο πλαίσιο της αποστολής μας να φωτίσουμε κάθε γωνιά, έχει ήδη ενισχυθεί ο ηλεκτροφωτισμός στις πλατείες Βικτωρίας και Αμερικής αλλά και στο πάρκο Μπέη. Ο φωτισμός δεν αφορά μόνο λαμπτήρες και φωτιστικά, έχει να κάνει με την ασφάλεια, την κοινότητα και τον ζωντανό παλμό της Αθήνας. Ταυτόχρονα, έχουν ξεκινήσει οι αναπλάσεις στις πλατείες Αγίας Ειρήνης και Θεάτρου. Ακολουθούν η πλατεία Αγίων Θεοδώρων, η πλατεία Καρύτση και προγραμματίζονται οι αναπλάσεις της πλατείας Μαδρίτης, της πλατείας Φειδά, της πλατείας Ηούς, του πεζόδρομου της Ερμού και άλλων. Δρομολογείται η δημιουργία πράσινων διαδρομών, ενώ προγραμματίζονται και πολλές πεζοδρομήσεις. Οι επόμενες επεμβάσεις στοχεύουν σε γειτονιές και πάρκα περιμετρικά του κέντρου που έχουν σημαντική εικόνα εγκατάλειψης. Οι αναπλάσεις θα έχουν βιοκλιματικό πρόσημο, με ποσοτικοποιημένη μείωση της αισθητής θερμοκρασίας, υλικά ανθεκτικά και ψυχρά, με συστήματα μείωσης της απορροής, στοιχεία νερού και πολύ πράσινο. 
Βασικός στόχος είναι η βελτίωση του συνόλου των υποδομών της πόλης. Έχουμε ήδη ανακατασκευάσει περίπου 5.000 τετραγωνικά μέτρα πεζοδρομίων, άμεσα ξεκινάνε οι διαδικασίες για την δημιουργία δικτύου φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων καθώς και τα έργα για την ανάπλαση της Βαρβακείου, ενός σημείου με ιδιαίτερο συμβολισμό και αξία. Μία ακόμη σημαντική παρέμβαση που σχεδιάζουμε είναι η δημιουργία δικτύου κρηνών στην πόλη ώστε οι κάτοικοι και επισκέπτες να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν παροχή ύδατος και επομένως μείωση της εξάρτησης από μπουκάλια νερού με περιβαλλοντικό και οικονομικό όφελος.

Χάρης Δούκας Δήμαρχος Αθηναίων Συνέντευξη This is Athens City Festival
© Λεωνίδας Τούμπανος

Το πρόβλημα των σχολείων 

Ποιό είναι για σας μακράν το μεγαλύτερο πρόβλημα της πόλης αν έπρεπε να επιλέξετε μόνο ένα;

Στον δήμο της Αθήνας υπάρχουν 400 σχολικές μονάδες, οι περισσότερες από αυτές με σοβαρά κτιριακά προβλήματα. Κατ’  αρχήν ο δήμος χρειάζεται νέα σχολικά κτίρια, αλλά αυτό δεν είναι δική μας αρμοδιότητα. Έχουμε ήδη πραγματοποιήσει περισσότερες  από 70 αυτοψίες σε σχολικά κτίρια, και έχουμε παρέμβει σε τουλάχιστον  25 σχολεία,  σε ακόμη 25 θα έχουμε προχωρήσει σε επισκευές μέχρι τα μέσα Μαΐου, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα δίνουμε στις ανάγκες των ειδικών σχολείων, κατασκευάζοντας ράμπες και αναβατόρια όπου δεν υπήρχαν. Εξασφαλίσαμε επιπλέον χρηματοδότηση 6-7 εκ. ευρώ από το πρόγραμμα Τρίτση για επισκευές σχολικών κτιρίων, καθώς και 20 εκ. από κοινοτικούς πόρους. Χρειαζόμαστε πολύ περισσότερα και προς αυτή την κατεύθυνση θα αναζητήσουμε και την βοήθεια ιδιωτών.

Διαβάστε Επίσης

Ο πολιτισμός της καθημερινότητας 

Σε ποιά γειτονιά έχετε μεγαλώσει, πώς τη βλέπετε σήμερα και τι θα θέλατε να κάνετε γι αυτήν; 

Οι μνήμες της παιδικής μου ηλικίας αρχίζουν από τα Εξάρχεια, στην περιοχή του Λόφου του Στρέφη και συνεχίστηκαν στην συνοικία του Γκύζη. Καταλαβαίνετε το αυξημένο ενδιαφέρον μου για την περιοχή του λόφου του Στρέφη. Η επιδίωξη εδώ είναι η αναβάθμιση του λόφου και της περιοχής από τον ίδιο τον Δήμο και με τη συμβολή και συνεργασία των κατοίκων, αντί της επιβολής λύσεων με αντίθετους τους κατοίκους, παράλυση της περιοχής και ένα ατέλειωτο συγκρουσιακό κλίμα. 
Και για τις δύο περιοχές ισχύει η γενική μας  αρχή που ακολουθούμε ως Δημοτική Αρχή: Βελτίωση παντού, στις υποδομές, στη ασφάλεια, στο πράσινο, στις πολιτιστικές δράσεις. Προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε τους αναγκαίους πόρους σε συνεργασία με την περιφέρεια Αττικής και τα συναρμόδια υπουργεία για να υπάρξουν θετικά αποτελέσματα, παρά την λογική του περιορισμού των αρμοδιοτήτων των δήμων και ενάντια στη λογική μίας συγκεντρωτικής διοίκησης.

Περπατάτε; Τρέχετε; Κάνετε ποδήλατο; Οδηγείτε; Πότε θα γίνει η Αθήνα μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα όπου το αυτοκίνητο στο κέντρο είναι σχεδόν απαγορευτικό; Πώς μπορεί να γίνει πιο φιλική προς τους πεζούς, όσους κινούνται με τα μέσα και όσους θέλουν να αθληθούν; 

Κυκλοφορώ καθημερινά σε δρόμους, πλατείες, συνοικίες της Αθήνας, με κάθε μέσο. Επομένως καταλαβαίνω καλά το πρόβλημα της ασφυξίας και  την  έλλειψη μιας ανάσας στην πόλη. 
Δεν θέλω να αιφνιδιάσω κανένα όταν επαναλαμβάνω την προεκλογική δέσμευση για σταδιακό κυκλοφοριακό ανασχεδιασμό με δραστικό περιορισμό των οχημάτων και απελευθέρωση δημόσιων χώρων για ανθρώπινες συνθήκες ζωής. 
Θέλω όμως να τονίσω ότι δεν αρκεί να περιγράφουμε το πρόβλημα σε όλους τους δραματικούς, τόνους. Ορισμένοι μάλιστα περίμεναν επίλυση όλων των προβλημάτων δεκαετιών  στις 100 πρώτες μέρες. "Χύνουν" όπως λένε οι ίδιοι "μαύρα δάκρυα για την κατάσταση στην Αθήνα",  αλλά δεν είναι παρά "κροκοδείλια δάκρυα"  αφού δεν λένε τίποτα  για τις προγενέστερες δημοτικές αρχές που υπέθαλψαν  και ευθύνονται για την κατάσταση αυτή ενώ κλείνουν τα μάτια μπροστά στις σημερινές προσπάθειες να διορθωθούν στρεβλές καταστάσεις... Κάποιοι θρηνούν για την απώλεια της εξουσίας, ενώ για τους Αθηναίους/Αθηναίες το θέμα είναι με  ποιο τρόπο και με τι μέσα μπορούμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα.
Σε όσους διακατέχονται από μια μοιρολατρική  στάση ότι "τίποτα δεν γίνεται και δεν μπορεί να γίνει ποτέ", δεν μπορώ παρά να υπενθυμίσω μια βιωματική αλήθεια: "ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες κάποια σωστά πράγματα μπορούν να γίνουν".

Ποιές ήταν οι πιο δυνατές πολιτιστικές εμπειρίες που απολαύσατε τελευταία;

Πιστεύω ότι η ιδέα μίας "Αθήνας, Πόλης του Πολιτισμού" δεν είναι μόνο άθροισμα πολιτιστικών γεγονότων, αλλά είναι ο πολιτισμός της καθημερινότητας.
Είναι το "μεγάλο ποτάμι" που μας έδειξε ο Γ, Σεφέρης στο ποίημά του "ένας γέροντας στην ακροποταμιά" που είχα την ευκαιρία να απαγγείλω στην Ακαδημία Αθηνών-έστω με τις ελάχιστες υποκριτικές μου ικανότητες- κατά τον εορτασμό της "Ημέρας ποίησης" που διοργανώσαμε σε συνεργασία  με το ΕΚΠΑ. Σαν Δήμαρχος της πόλης είχα την ευκαιρία να παραστώ το τελευταίο διάστημα σε πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις με ιδιαίτερη αξία, όμως μία από αυτές που με άγγιξε πολύ και σε προσωπικό επίπεδο είναι η βράβευση του Λευτέρη Παπαδόπουλου, του "Πατριάρχη των Ελλήνων ποιητών που γράφουν τραγούδια", όπως τον είχε χαρακτηρίσει ο αείμνηστος Μίκης Θεοδωράκης.

Η γαστρονομία είναι βασικό κομμάτι της ζωής της πόλης τόσο για τους Αθηναίους όσο και για τους επισκέπτες; Σας αρέσουν οι έξοδοι για φαγητό; Ταβερνάκι, winebar ή ερευνητική κουζίνα; 

Σημασία για εμένα δεν έχει τόσο το μέρος, όσο η καλή παρέα, οι άνθρωποι με τους οποίους μοιράζεσαι τις προσωπικές αυτές στιγμές της χαλάρωσης και διασκέδασης. Γενικά, μου αρέσουν τα απλά μέρη. Ένα παραδοσιακό ταβερνάκι και ένα ποτήρι τσίπουρο για εμένα είναι αρκετά. 

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε Επίσης


 

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Τέχνες

Το 20ο Athens Digital Arts Festival είναι γεγονός!

Ξεκινάει σήμερα το μεγαλύτερο ελληνικό φεστιβάλ αφιερωμένο στις ψηφιακές τέχνες, κάνοντας μια ψηφιακή επανάσταση μέσα στα Πρώην Δικαστήρια Σανταρόζα και την Πλατεία Δικαιοσύνης.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
16/05/2024

Συνθέσεις της παραδοσιακής τέχνης "IKEBANA" στην Πινακοθήκη Γκίκα

Η έκθεση παρουσιάζεται με αφορμή το το "2024: Έτος Πολιτισμού και Τουρισμού Ιαπωνίας-Ελλάδας".

Όσα ετοιμάζει το Μουσείο Μπενάκη για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων

Το θέμα του εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2024 είναι "Μουσεία για την Εκπαίδευση και την Έρευνα".

Η πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα Linder στους Δελφούς για μια ξεχωριστή περφόρμανς

H καλλιτέχνιδα βρίσκεται στην Ελλάδα με αφορμή το πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας του PCAI.

Το Μουσείο Γουναρόπουλου ανανεώνει τη συλλογή του

Η νέα δωρεά από τις εγγονές του καλλιτέχνη προσφέρει μια πιο συνολική εικόνα της δημιουργικής πορείας του.

Ο Δήμος Αθηναίων συμμετέχει στον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων

Δωρεάν εκδηλώσεις στα μουσεία, στις βιβλιοθήκες και στους χώρους πολιτισμού του Δήμου.

Η Βένια Δημητρακοπούλου "σμιλεύει τον έρωτα" στην γκαλερί Κουρντ

Από τα ηχητικά έργα και το βίντεο με την άυλη υπόσταση, μέχρι τις σχεδιασμένες με σινική μελάνη δίνες, τις γραμμές, τις λέξεις, τα χειρόγραφα κείμενα και τις γλυπτικές μορφές σε μικρή ή μεγάλη κλίμακα, περικλείουν χνάρια μιας αυτοενδοσκόπησης και αναπόλησης.