Ένα χρόνο πριν την ολοκλήρωση του ΚΠΙΣΝ, η γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος μοιράζεται σκέψεις, εικόνες και προσδοκίες που της γεννά το μεγάλο έργο στο δέλτα Φαλήρου.
«Τι σημαίνει για εσάς το Κέντρο Πολιτισμού;». Την ερώτηση αυτή μου έκανε πρόσφατα δημοσιογράφος, ενώ περπατούσαμε μέσα στο Πάρκο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ένιωθα να κατακλύζομαι από συναισθήματα: προσδοκία, στοργή, οικειότητα, όνειρα. Πώς να εξηγήσεις όλα αυτά και ο απέναντι να μη σε χαρακτηρίσει γραφική;
Ξεκίνησα να μαθαίνω για αυτό το έργο πριν από 8 χρόνια, μέσα από τη δουλειά. Ήταν στα σπάργανα τότε και εξελιχθήκαμε μαζί. Ακόμη εντυπωσιάζομαι από τις τόσες λεπτομέρειές του και αναρωτιέμαι εάν οι επισκέπτες του θα μετρήσουν ποτέ όλες αυτές τις ιδιαιτερότητες στη ζυγαριά τους. Μέσα στη Λυρική, δέος, σκηνή με πολλαπλές δυνατότητες χρήσης, ένα αέρινο γλυπτό να αιωρείται από την οροφή, κόκκινο και ξύλο παντού. Συζητήσεις επί συζητήσεων για το πώς θα σχεδιαστεί το δημόσιο τμήμα της Εθνικής Βιβλιοθήκης ώστε να σε προσκαλεί να μπεις και να συμμετάσχεις, να είσαι ενεργά εκεί, από τα 5 έως τα 95 σου. Ενεργειακό στέγαστρο με πανέλα που κατασκευάζονται σαν κέντημα, στο χέρι. Το Πάρκο. Μυρωδιές, υφές, και, πρωτίστως, ένα πάρκο μέσα στην πόλη. Τι ωραίος, εναλλακτικός προορισμός από τη θάλασσα, που πάντα πρώτη μας τραβάει κοντά της. Ένα εργοτάξιο, σημείο αναφοράς από μόνο του. Με πλυντήριο αυτοκινήτων, για να μη ρυπαίνουν το οδικό δίκτυο τα φορτηγά. Ειδικό σύστημα αποφυγής συγκρούσεων των γερανών. Δεκάδες σύμβουλοι, μηχανικοί, άλλος για την πρόσοψη, άλλος για τα φώτα, τη φύτευση, τη σήμανση… 1700 άνθρωποι εργάζονται σήμερα εκεί, μία μικρή πολιτεία.
Ανυπομονώ για τη μέρα που θα μπούμε στα κτίρια και θα τα δούμε έτοιμα, επιπλωμένα, ήσυχα όσο θα είναι ακόμη στη μοναξιά τους. Και ανυπομονώ για το άνοιγμα για το κοινό, τις αντιδράσεις των πρώτων επισκεπτών, το χώρο να γεμίζει με κόσμο. Θα είναι περίεργα, φαντάζομαι. Τόσον καιρό διατηρώ μία αίσθηση αποκλειστικότητας (μαζί με τους άλλους 1700, υποθέτω). Μετά, θα πρέπει να συμβιώσουν η γλυκιά μελαγχολία του αποχωρισμού με την προσμονή του ποδοβολητού, της κίνησης, των φωνών, όσο ο κόσμος θα έρχεται και θα το κατακτά, θα το κάνει δικό του.
Η επόμενη μέρα κυκλοφορεί στη σκέψη μου σαν μία ευκαιρία να αναζητήσουμε μία χαμένη ταυτότητα, να νοιαστούμε για το χώρο που μας περιβάλλει, να βρεθούμε όλοι μαζί, να χαρούμε τη φύση, να εξοικειωθούμε με τις τέχνες και την παιδεία που καλλιεργεί το είναι μας, όχι μόνο το μυαλό μας. Να αισθανθούμε υπερήφανοι για κάτι που συμβαίνει δίπλα μας και που και οι ίδιοι το ζούμε και το στηρίζουμε με τον τρόπο μας.
Βρισκόμαστε περίπου έναν χρόνο πριν την ολοκλήρωση του έργου. Απομένουν ορισμένες εσωτερικές εργασίες, η τοποθέτηση του στεγάστρου, οι τελευταίες πινελιές στο Πάρκο, το σκάψιμο του υδάτινου καναλιού. Μόλις η κατασκευή τελειώσει και μπουν όλα στη θέση τους, το Ίδρυμα καλεί το ελληνικό δημόσιο να παραλάβει το έργο και παραδίδει εντελώς την κυριότητα και διαχείριση του Κέντρου Πολιτισμού στην Πολιτεία. Είπατε «ωχ»;
Μα τι είναι δημόσιο (πέρα από ορισμένες εικόνες που όλοι κατά καιρούς έχουμε αντικρίσει και που δεν ξεχνιούνται εύκολα); Δεν είναι άραγε η ίδια δύναμη που αποφασίζει όταν κάτι πρέπει να αλλάξει, που διαμαρτύρεται όταν παραγνωρίζεται και αναγνωρίζει όταν δικαιώνεται; Το άθροισμα ανθρώπων, τα μυαλά μας σε σύμπνοια ή σε σύγκρουση; Οι ίδιοι που είμαστε ικανοί για τα μεγαλύτερα και για τα χειρότερα;
Από εκεί αντλώ αισιοδοξία για το αύριο του Κέντρου Πολιτισμού. Επειδή επιλέγω, στη δεκαετία των 30 που διανύω, να σκέφτομαι το χρώμα και όχι το μαύρο. Και το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι, για μένα, χρώματα.
